مدت مرخصی زایمان تامین اجتماعی چند ماه است

مرخصی زایمان  تامین اجتماعی، در طی سال های گذشته، همواره یکی از نگرانی های اصلی زنان و مادران شاغل بوده که به دلیل مخالفت سازمان تامین اجتماعی، تنها درصورت اعتراض در دیوان عدالت اداری و کسب رای، امکان برخورداری از مرخصی بارداری 9 ماهه وجود داشت. اما اخیر ا با مصوبه دولت،  مدت زمان مرخصی زایمان تامین اجتماعی به 9 ماه افزایش یافته و بدون نیاز به طرح دعوا در دیوان عدالت اداری، امکان برخورداری از مزایای آن برای زنان وجود دارد.






قانون برای حمایت از زنان شاغل ، مرخصی تحت عنوان مرخصی زایمان پیش بینی کرده است . دستمزد فرد در طول این مرخصی توسط کارفرما پرداخت نمی شود بلکه تحت عنوان کمک هزینه زمان بارداری ، به وسیله سازمان تامین اجتماعی پرداخت می شود . این مرخصی تماما جزء سوابق کار فرد محسوب شده و حتی پاداش و عیدی به آن تعلق می گیرد .


مرخصی زایمان تامین اجتماعی، طبق قانون اصلاح قوانین تنظیم خانواده مصوب 1392 از 6 ماه به 9 ماه تغییر پیدار کرده بوده، اما در عمل به دلیل عدم تامین اعتبار لازم از سوی دولت، سازمان تامین اجتماعی از پذیرش درخواست های زاید بر 6 ماه و پرداخت مزایای آن خودداری می کرد . این وضعیت تا سال 1400 ادامه داشت، تا اینکه در این سال، با تصویب افزایش مرخصی بارداری تامین اجتماعی برای بانوان تحت پوشش این بیمه از 6 ماه به 9 ماه در هیات دولت، سازمان تامین اجتماعی نیز ملزم به پذیرش مدت 9 ماهه و تامین اعتبار لازم برای اجرای این مصوبه گردید.


با توجه به آنچه گفته شد، در این مقاله به توضیح مرخصی زایمان تامین اجتماعی و بررسی آخرین تغییرات آن ،شرایط دریافت کمک هزینه بارداری و مدارک لازم، نحوه محاسبه دریافتی کمک هزینه بارداری و در نهایت، کمک هزینه زایمان می پردازیم.





مرخصی زایمان تامین اجتماعی، 6 ماه یا 9 ماه ؟

قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب 1392 ، دارای یک ماده واحده و 2 تبصره است . طبق تبصره دو این ماده واحده ، به دولت اجازه داده شده است که مرخصی زایمان را ( از 6 ماه) به 9 ماه افزایش دهد.  اما مسئله ای که این روزها زنان شاغل را درگیر خود کرده ، عدم تمکین سازمان تامین اجتماعی از افزایش میزان مرخصی است .


روند سابق به این صورت بود که سازمان تنها 6 ماه را محاسبه و پرداخت می کرده و تنها درصورت اعتراض در دیوان عدالت اداری و به موجب رای دیوان 3 ماه باقی مانده را اجرا می کرده است . تا این که در تاریخ 31/2/ 1398 ، هیئت عمومی دیوان در رای خود به شماره دادنامه 288 الی 305 و 307 ، سازمان تامین اجتماعی را مکلف به پرداخت همه ی 9 ماه دانسته است . بنابرین بدون هیچ ابهامی در جایی که سازمان 6 ماه مرخصی را میپذیرد ، 9 ماه کامل را بایستی پرداخت کند .


البته هر چند ظاهرا این مساله با رای دیوان عدالت اداری خاتمه پیدا کرد، اما به جهت عدم تامین منابع لازم برای پرداخت دو سوم حقوق بانوانی که در مرخصی زایمان به سر می برند برای مدت زاید بر شش ماه، سازمان تامین اجتماعی از قبول این رای خودداری نموده، به طوری که در هر مورد خاص، معترض به تصمیم سازمان می بایست برای احقاق حقوق خود به دیوان عدالت اداری شکایت می نمود. اما اخیر تصمیم دولت، موجبات تغییر این وضعیت را فراهم نموده است که در ادامه به توضیح این خبر می پردازیم.




بر اساس اعلام وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در تاریخ 22 اردیبهشت ماه 1400، افزایش مرخصی بارداری تامین اجتماعی برای بانوان تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی از 6 ماه به 9 ماه به تصویب هیات دولت رسید. به این ترتیب، بانوان تحت پوشش تامین اجتماعی می توانند بدون نیاز به شکایت در دیوان عدالت اداری، از حق مرخصی زایمان 9 ماهه خود استفاده کرده و هر ماه دو سوم حقوق خود را نیز دریافت نماید.




مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی با صدور دستور اداری، مصوبه هیات وزیران مبنی بر افزایش مرخصی زایمان از ۶ به ۹ ماه را به شعب این سازمان ابلاغ نمود. مهم ترین نکات مطرح شده در این دستور، به شرح زیر می باشد:


1بیمه‌ شدگان زن که مایل به استفاده از مرخصی زایمان 9 ماهه به جای 6 ماه بوده، می توانند با استفاده از سامانه تامین اجتماعی و با بارگذاری مدارک لازم شامل تصویر شناسنامه مادر، گواهی ولادت یا شناسنامه فرزند و گواهی پزشک مربوطه، برای استفاده از مرخصی زایمان به مدت 9 ماه اقدام نمایند.


2کلیه شعب سازمان تامین اجتماعی موظف هستند سند پرداخت کمک‌ بارداری ( مرخصی زایمان ) موضوع این دستور اداری را صادر نموده و در اسرع وقت به اداره کل امور مالی ارسال نمایند.


3معاونت برنامه‌ ریزی، مالی و پشتیبانی سازمان تامین اجتماعی موظف است هزینه‌ های ناشی از اجرای مصوبه جدید دولت را به سازمان برنامه و بودجه کشور اعلام نموده تا در لوایح سالانه بودجه پیش بینی گردیده و در صورت عدم پیش‌بینی، این هزینه‌ ها را به عنوان بدهی دولت درصورت‌ های مالی سازمان درج نماید.


حتما بخوانید : خدمات اینترنتی سازمان تامین اجتماعی



شرایط دریافت کمک هزینه بارداری و مدارک لازم برای مرخصی زایمان تامین اجتماعی

یکی از شرایط کار زنان در قانون کار، استفاده از مرخصی زایمان و برخوردای از مزایای مربوط به آن می باشد. بانوان تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی برای اینکه قادر به استفاده از مرخصی زایمان تامین اجتماعی بوده و بتوانند از کمک هزینه بارداری مربوط به آن برخوردار گردند، لازم است تا دارای شرایطی بوده و همچنین ، مدارک لازم را نیز به سازمان تامین اجتماعی ارائه نمایند. در این بخش، به توضیح شرایط دریافت کمک هزینه بارداری و مدارک لازم برای مرخصی زایمان تامین اجتماعی می پردازیم:


شرایط دریافت کمک هزینه بارداری در مرخصی زایمان تامین اجتماعی​


در ماده 67 قانون تامین اجتماعی شرایط دریافت کمک هزینه زمان بارداری را به شرح زیر اعلام نموده است :


1سابقه پرداخت حق بیمه 60 روز ظرف یکسال قبل


2عدم اشتغال در زمان مرخصی زایمان


3قبل از شروع مرخصی یا مشغول به کار باشد یا در مرخصی استحقاقی باشد


4زایمان برای فرزند چهارم به بعد نباشد




مدارک لازم برای گرفتن کمک هزینه بارداری و حقوق مرخصی زایمان تامین اجتماعی


مدارک لازم برای گرفتن کمک هزینه بارداری و حقوق مرخصی زایمان به شرح زیر می باشد:


1 دفترچه درمانی


2گواهی پزشک معالج


3تائیدیه مراجع پزشکی ذیربط


4فتوکپی کلیه صفحات شناسنامه پدر و مادر


5فتوکپی شناسنامه فرزند


6خلاصه پرونده ترخیص بیمارستان


مرخصی زایمان تامین اجتماعی، تنها یکی از حقوقی بوده که در قانون برای بانوان مشمول بیمه تامین اجتماعی پیش بینی گردیده است. یکی دیگر از حقوقی که برای مشمولین این بیمه پیش بینی شده، استفاده از بیمه بیکاری می باشد. مطالعه مقاله زیر برای اطلاع از مبلغ بیمه بیکاری تامین اجتماعی پیشنهاد می شود.


بیشتر بخوانید : مبلغ بیمه بیکاری تامین اجتماعی



نحوه محاسبه دریافتی کمک هزینه بارداری در مرخصی زایمان تامین اجتماعی

قسمت آخر ماده 67 قانون تامین اجتماعی بیان می دارد که : " کمک بارداری ، دو سوم آخرین مزد یا حقوق بیمه شده طبق ماده 63 می باشد . " و همچنین، به موجب ماده 63 این قانون " .... آخرین مزد یا حقوق روزانـه بیمـه شـده بـه منظـور محاسـبه غرامت دستمزد ایام بیماری عبارت است از جمع کل دریافتی بیمه شده که به ماخذ آن بیمـه دریافـت شده است در آخرین ۹۰ روز قبل از شروع بیماری تقسیم بر روزهای کار . "


جمع این دو ماده و منظور اصلی قانونگذار این است که ، کمک هزینه بارداری بیمه تامین اجتماعی، عبارت است از : دو سوم میانگین دریافتی 90 روز آخر ضرب در تعداد روزهای مرخصی زایمان . باید توجه داشت که منظور از دریافتی در محاسبه میزان کمک هزینه بارداری ، آن میزان از حقوق است که مبنای پرداخت حق بیمه قرار می گیرد. برای روشن تر شدن موضوع آن را با مثالی توضیح خواهیم داد .


فرض کنید حقوق فردی یک میلیون و پانصد هزار تومان باشد و در سه ماهه قبل از مرخصی هم تغییری نکرده باشد. با این حساب میانگین 90 روز قبل از شروع مرخصی زایمان 50 هزار تومان است که دو سوم آن حدود 33 هزار تومان است . این مبلغ ضرب در 9 ماه مرخصی یا 270 روز معادل 9 میلیون تومان است .


کمک هزینه زایمان در مرخصی زایمان تامین اجتماعی


طبق ماده 68 قانون تامین اجتماعی : " بیمه شده زن یا همسر بیمه شده مرد در صورتی که در طول مدت یـک  سال قبل از وضع حمل حـق بیمـه شصـت روز را پرداختـه باشـد از کمـک هـا و معاینه های طبی و معالجات قبل از زایمان و حـین زایمـان و بعـد از وضـع حمـل استفاده خواهد کرد. سازمان تأمین اجتماعی بنا به درخواست بیمه شـده می تواند به جای کمک های مذکور مبلغی وجه نقد به بیمه شده پرداخـت نمایـد . " 


با تصویب افزایش مرخصی زایمان تامین اجتماعی از 6 ماه به 9 ماه در هیات دولت، زنان تحت پوشش بیمه سازمان تامین اجتماعی در صورت وجود شرایط مقرر در ماده فوق، می توانند از حقوق و مزایای مرخصی زایمان برای مدت 9 ماه برخوردار شوند.


در ادامه بخوانید : مرخصی بارداری قانون کار



برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مرخصی زایمان تامین اجتماعی به کانال تلگرام موضوعات حقوقی مراجعه کنید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مرخصی زایمان تامین اجتماعی پاسخ دهند








آخرین اخبار مرتبط با مرخصی زایمان تامین اجتماعی




9 خرداد 1400

بنابر اعلام رئیس دیوان عدالت اداری، مصوبه هیات دولت در خصوص افزایش مرخصی زایمان تامین اجتماعی از 6 ماه به 9 قانونی و لازم الاجرا بوده و بر خلاف گذشته، ضرورتی به طرح شکایت در این رابطه در دیوان عدالت اداری وجود ندارد.




سوالات متداول



1- دستمزد زمان مرخصی زایمان تامین اجتماعی چگونه پرداخت می شود ؟ 

دستمزد ایام مرخصی زایمان توسط سازمان تامین اجتماعی پرداخت می شود که نحوه محاسبه میزان پرداختی در این مقاله بررسی شده است . 



2- آیا به پدران هم مرخصی تعلق می گیرد ؟

بله همسران زنانی که از مرخصی زایمان استفاده می کنند از میزانی مرخصی برخوردار می شوند که توضیحات آن در مقاله بیان شده است . 



3- شرایط دریافت دستمزد ایام مرخصی زایمان چیست ؟

اصلی ترین شرط دریافت دستمزد ایام مرخصی زایمان پرداخت 60 ماه حق بیمه در یک سال قبل از شروع مرخصی است و شرایط دیگر آن در مقاله ذکر شده است .

منبع : مدت مرخصی زایمان تامین اجتماعی چند ماه است