مناقصه، فرآیندی است رقابتی، برای تامین کالا و خدمات، از طرف سازمان های دولتی که در آن، تعهدات موضوع معامله، به مناقصه گری که کمترین قیمت را پیشنهاد کرده باشد، واگذار خواهد شد. مناقصه، بر اساس مراحل بررسی یا روش دعوت مناقصه گران، دارای انواعی است. مناقصه محدود و مناقصه عمومی، همچنین، مناقصه یک مرحله ای و مناقصه دو مرحله ای، از انواع مناقصه می باشند.
سازمان های اداری نیز مانند سایر افراد، نیازمندی هایی دارند که بایستی آن ها را تامین کنند. البته، تفاوتی که در این خصوص، میان افراد عادی با اداره وجود دارد، آن است که اداره یا سازمان های اداری دولتی، به نمایندگی از جانب شهروندان، انجام امور عمومی را به عهده دارند، فلذا باید، صرفه و مصلحت عموم مردم، از سوی آن ها رعایت شود.
به همین دلیل است که طبق قانون، خرید خدمات توسط ادارات دولتی، باید با رعایت تشریفاتی باشد که به آن، مناقصه می گویند. قانون برگزاری مناقصات، مصوب سال 1383، تمامی تشریفات مربوط به خرید کالا و خدمات ادارات دولتی را بیان کرده و بر اساس روش دعوت و مراحل بررسی، اقدام به تقسیم بندی مناقصات نموده است.
از این رو، در این مقاله، قصد داریم، به این پرسش پاسخ دهیم که معنی مناقصه چیست و انواع مناقصه کدام است؟؛ سپس، انواع آن را از نظر مراحل بررسی و روش دعوت مناقصه گران، توضیح دهیم. چنانچه، پیرامون این موضوع، سوالاتی دارید، با ما همراه باشید.
مناقصه چیست
در پاسخ به این پرسش که معنی مناقصه چیست؟ ابتدا باید، مفهوم مناقصه را توضیح داد. انجام معاملات از طرف سازمان های دولتی، به منظور تامین منافع عمومی، تابع تشریفات مخصوص به خود می باشد . یکی از این تشریفات، لزوم برگزاری مناقصه است. در ماده 2 قانون برگزاری مناقصات، مناقصه تعریف شده است. بر اساس این ماده، "مناقصه، فرآیندی است رقابتی، برای تامین کالا یا کیفیت مورد نظر که در آن، تعهدات موضوع معامله، به مناقصه گری که کمترین قیمت متناسب را پیشنهاد کرده باشد، واگذار می شود."
بر اساس این ماده، در صورتی که سازمان های دولتی، بخواهند کالا یا خدماتی را تامین کنند، باید از طریق برگزاری مناقصه دولتی، با پیشنهاد کننده کمترین قیمت، قرارداد منعقد کنند و نمی توانند با هر شخصی که تمایل دارند، اقدام به انعقاد قرارداد نمایند. مناقصات، بر اساس مراحل بررسی و روش دعوت مناقصه گران، به مناقصه های یک مرحله ای و دو مرحله ای، مناقصات محدود و عمومی، قابل تقسیم بندی هستند.
شایان ذکر است، هنگامی که سازمان های دولتی، می خواهند اموالی را بفروشند، باید این عمل را از طریق تشریفاتی به اسم مزایده و به بالاترین قیمت انجام دهند که علاقمندان، می توانند، جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، مقاله مزایده چیست و انواع آن را، مطالعه نمایند. در ادامه، به تفصیل، به این پرسش پاسخ خواهیم داد که انواع مناقصه چیست و انواع آن را بر اساس مراحل بررسی و روش دعوت مناقصه گران، بررسی خواهیم کرد.
حتما بخوانید: فرآیند و نحوه برگزاری مناقصه
انواع مناقصه از نظر مراحل بررسی
در قسمت قبل، برای پاسخ به این پرسش که معنی مناقصه چیست؟، مفهوم مناقصه را بررسی کردیم و گفتیم که مناقصه را بر اساس مراحل بررسی و روش دعوت مناقصه گران، می توان، تقسیم بندی نمود. در این قسمت، قصد داریم، در خصوص انواع مناقصه، بر اساس مراحل بررسی آن، صحبت کنیم. بر اساس بند الف ماده 4 قانون برگزاری مناقصات، انواع مناقصه از نظر مراحل بررسی، به شرح زیر می باشد:
مناقصه یک مرحله ای: در پاسخ به پرسش انواع مناقصه چیست؟ می توان گفت، یکی از انواع مناقصه، بر اساس مراحل بررسی، مناقصه یک مرحله ای است. در بعضی مناقصات، نیازمند ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها هستیم، اما در این نوع از مناقصه، نیازی به این ارزیابی نبوده و گشودن پاکت های پیشنهاد مناقصه گران و اعلام برنده مناقصه، طی یک جلسه انجام می شود.
مناقصه دو مرحله ای: مناقصه دو مرحله ای، از دیگر انواع مناقصه، بر اساس مراحل بررسی می باشد. در این نوع از مناقصه، به تشخیص مناقصه گزار، نیازمند بررسی فنی بازرگانی پیشنهادها هستیم. پس از تشکیل کمیته فنی بازرگانی، پیشنهادها، ارزیابی فنی بازرگانی شده و نتایج به کمیسیون مناقصه، اعلام می گردد و سپس، برنده مناقصه تعیین خواهد شد.
مصوبه شماره 17809/ت58769 هـ با عنوان تعیین نصاب معاملات سال 1400، موضوع ماده ( 3 ) قانون برگزاری مناقصات که در تاریخ 21 اردیبهشت ماه 1400 به تصویب هیات دولت رسید، در زمینه تعیین حد نصاب مناقصه های دولتی مقرر داشته: نصاب معاملات موضوع ماده ( 3 ) قانون برگزاری مناقصات مصوب 83، به شرح ذیل تصویب می گردد:
معاملات کوچک: معاملات با حداکثر مبلغ معامله مبلغ ششصد و پنجاه میلیون ( 650.000.000 ) ریال.
معاملات متوسط: معاملات بیش از سقف معاملات گروه الف و با حداکثرمبلغ شش میلیارد و ششصد و پنجاه میلیون ( 6.650.000.000 ) ریال
معاملات بزرگ: معاملات با میزان تخمین اولیه بیش از مبلغ شش میلیارد و ششصد و پنجاه میلیون ( 6.650.000.000 ) ریال باشد.
بیشتر بخوانید: مناقصه عمومی
انواع مناقصه از نظر روش دعوت مناقصه‌گران
پس از پاسخ کلی به این پرسش که معنی مناقصه چیست، در این قسمت، قصد داریم در خصوص انواع و اقسام مناقصه، از نظر روش دعوت مناقصه گران، صحبت کنیم و بگوییم که با توجه به روش دعوت مناقصه گران، انواع مناقصه کدام اند. بر اساس بند ب ماده 4 قانون برگزاری مناقصات، مناقصه از نظر روش دعوت مناقصه‌گران، به انواع زیر تقسیم می شود:
مناقصه عمومی : مناقصه ای است که منحصر به افراد خاصی نبوده و فراخوان آن، آگهی عمومی شده و افراد واجد شرایط، می توانند در آن شرکت کنند.
مناقصه محدود : مناقصه محدود، مناقصه ای است که بین عموم مردم برگزار نمی شود؛ بلکه صرفا، محدود به اشخاصی خواهد بود که برای شرکت در مناقصه، مناسب تشخیص داده شوند.
در ادامه بخوانید: موارد عدم الزام به برگزاری مناقصه
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مناقصه و انواع آن در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مناقصه و انواع آن پاسخ دهند.
سوالات متداول
1- مناقصه به چه معنا است ؟
مناقصه فرآیندی است برای خرید کالا و خدمات دولت که در آن کالا و خدمت مورد نظر به کمترین قیمت پیشنهادی فروخته خواهد شد که جزئیات آن در متن مقاله ارائه شده است.
2- انواع مناقصه از نظر مراحل بررسی کدامند؟
انواع مناقصه از نظر مراحل پیشنهادی شامل مناقصه یک مرحله ای و دو مرحله ای می باشد که جزئیات آن در متن مقاله ارائه شده است.
3- انواع مناقصه از نظر روش دعوت مناقصه گران کدامند؟
انواع مناقصه از نظر روش دعوت مناقصه گران شامل مناقصه عمومی و مناقصه محدود می باشد که جزئیات آن در متن مقاله ارائه شده است.
منبع : مناقصه و انواع و اقسام آن