مهریه عندالاستطاعه، یکی از انواع مهریه است که در آن، پرداخت مهریه، صرفا منوط به اثبات توان مالی مرد یا معرفی مالی، جهت تامین مهریه، از ناحیه آن می باشد. وجود امکان قسط بندی مهریه و امکان گرفتن حکم جلب مرد، صرفا در مهریه عندالمطالبه، از جمله تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه است. نپرداختن مهریه عندالاستطاعه، در صورت عدم توان مالی مرد، از فواید و مزایای این نوع مهریه، برای مردان و از معایب این نوع مهریه، برای زنان خواهد بود.
زنان، به موجب نکاح دائم، دارای حقوق مالی مختلفی، از جمله، نفقه، مهریه و اجرت المثل می گردند. مهریه، از جمله حقوق مالی مشترک، میان نکاح دائم و نکاح موقت است و عدم تعیین آن، در عقد موقت، سبب بطلان عقد موقت خواهد شد. قانونی مدنی، در مواد خود، انواع مهریه و احکام آن را مشخص کرده است.
بر اساس مقررات قانون مدنی، به محض اینکه عقد ازدواج میان دو نفر جاری شد، زن، مالک مهریه می شود و می تواند آن را مطالبه کند و مرد، ملزم به پرداخت آن است و در صورت عدم پرداخت، با تبعات حقوقی این استنکاف، روبرو خواهد شد. اما، در مهریه عندالاستطاعه، الزام به پرداخت مهریه، تابع شرایط و قوانین مخصوص به خود است و در برخی موارد، در صورت وجود شرایطی، می توان از پرداخت مهریه، خودداری کرد.
از این رو، در این مقاله، قصد داریم، به بررسی این موضوع بپردازیم که معنی مهریه عندالاستطاعه چیست و انواع مهریه چه می باشد؛ سپس، تفاوت، مزایا، فواید و معایب مهریه عندالامطالبه و عندالاستطاعه را بگوییم و توضیح دهیم که آیا در مهریه عندالاستطاعه، امکان تقسیط یا گرفتن حکم جلب مرد و جود دارد یا خیر؟ چنانچه، پیرامون این موضوع، سوالاتی دارید، با ما همراه باشید.
انواع مهریه
یکی از حقوق مالی زنان که در فقه و قانون پیش بینی شده، مهریه است. زن، به محض وقوع عقد نکاح دائم یا موقت، مالک مهریه شده و می تواند، آن را مطالبه نماید و در صورتی که مرد، از پرداخت آن، استنکاف کند، با تبعاتی همچون، حکم جلب، توقیف اموال یا بسته شدن یک چهارم یا یک سوم فیش حقوقی اش، روبرو می گردد. در این قسمت، قصد داریم، در خصوص انواع مهریه صحبت کنیم و بر اساس قانون مدنی، انواع مهریه بر اساس زمان تعیین مهر و نحوه پرداخت آن را بگوییم که عبارتند از:
انواع مهریه بر اساس زمان تعین آن:
مهر المسمی:
مالی است که در زمان عقد نکاح دایم، با توافق طرفین، به عنوان مهریه، تعیین می شود.
مهر المثل:
هنگامی که مهرالمسمی، مجهول باشد، مالیت نداشته باشد، ملک غیر باشد، مهریه، در حین نکاح دایم، ذکر نشده باشد یا شرط بر عدم مهریه شده باشد و در این شرایط، زوجین، قبل از تعیین مهریه، با یکدیگر نزدیکی داشته باشند، مهر المثل، تعیین می شود. این مهریه را کارشناس دادگاه، با در نظر گرفتن موقعیت خانوادگی، فردی، تحصیلی، شغلی و اجتماعی زن و با توجه به مهریه سایر اقارب و نزدیکان او، مشخص و تعیین می نماید.
مهر المتعه:
چنانچه مهریه زن، حین ازدواج دائم، مشخص نشده باشد و زوجین، بخواهند قبل از نزدیکی، از یکدیگر جدا شوند، این نوع از مهریه، با در نظر گرفتن وضعیت اقتصادی مرد، تعیین می گردد.
مهر السنه:
مهر السنه، مهریه حضرت فاطمه، می باشد و میزان آن، 500 درهم است. محاسبه مهرالسنه، به نرخ روز خواهد بود.
انواع مهریه بر اساس نحوه پرداخت آن:
مهریه عند المطالبه:
در این شرایط، مهریه، حال بوده و به محض مطالبه، باید، پرداخت شود. در صورت عدم استطاعت مالی مرد در پرداخت مهریه عند المطالبه، او، می تواند، با اثبات اعسار خود به دادگاه، اقدام به تقسیط مهریه و پرداخت آن، طی اقساط نماید.
مهریه عند الاستطاعه:
این مهریه، منوط بر استطاعت مالی مرد است و برای دریافت آن، زن باید استطاعت یا توانایی مرد، برای پرداخت مهریه را در دادگاه ثابت کند. چنانچه مرد، از توانایی مالی برخوردار نباشد، ملزم به پرداخت مهریه نیست.
پس از توضیح انواع مهریه، در ادامه، توضیح خواهیم داد که معنی مهریه عندالاستطاعه چیست و مزایا و فواید و معایب این نوع از مهریه چه می باشد.
حتما بخوانید: انواع مهریه اعم از مهر المثل، مهر المتعه و مهر المسمی
مهریه عندالاستطاعه چیست
در قسمت قبل، در خصوص انواع مهریه، توضیح دادیم و گفتیم که مهریه، یکی از انواع حقوق مالی زنان است که به محض وقوع عقد نکاح، مالک آن می شوند. همچنین، ذکر کردیم که عدم پرداخت مهریه از جانب مردان، در صورتی که زن، مطالبه مهریه کند، مرد را با تبعات حقوقی عدم پرداخت مهریه، مواجه خواهد کرد، مگر اینکه در خصوص پرداخت، ترتیب دیگری مقرر کرده باشند. در این قسمت، قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که معنی مهریه عندالاستطاعه چیست و تبعات عدم پرداخت این مهریه چه می باشد.
به موجب ماده 10 قانون مدنی، تمامی قراردادهای خصوصی که بین افراد تنظیم می شوند، در صورتی که خلاف قانون نباشد، معتبر هستند. یکی از مواردی که در این خصوص، مطرح می گردد، توافق میان زن و مرد، در مورد پرداخت مهریه است. بدین صورت که هنگام تعیین مهریه، پرداخت مهریه را منوط به استطاعت مالی مرد می کنند و به موجب آن، زن می پذیرد که مرد، مهریه اش را در صورتی بپردازد که از توانایی مالی، برای پرداخت مهریه، بر خوردار باشد.
به این نوع مهریه که پرداخت آن، منوط به استطاعت مالی مرد گردیده، مهریه عندالاستطاعه گفته می شود. به لحاظ عرفی، استطاعت، یعنی توانایی مالی و منظور از مهریه عندالاستطاعه، مهریه ای است که مرد، در شرایطی موظف به پرداخت آن خواهد بود که توانایی پرداخت مهریه به همسر خود را داشته باشد و در غیر این صورت، الزامی به پرداخت، وجود ندارد. بار اثبات توان مالی مرد یا معرفی مال از او، جهت اخذ مهریه از محل آن، بر عهده زن است.
بیشتر بخوانید: مهریه عندالمطالبه
تفاوت مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه
در قسمت قبل، توضیح دادیم که معنی مهریه عندالاستطاعه چیست و گفتیم، از آنجا که پرداخت این مهریه، منوط بر توان مالی مرد است، در صورت عدم استطاعت مالی، ملزم به پرداخت مهریه عندالاستطاعه نخواهد بود. پس از پاسخ به این پرسش که معنی مهریه عندالاستطاعه چیست، در این قسمت، قصد داریم، در خصوص تفاوت مهریه عندالاستطاعه و عندالامطالبه صحبت کنیم. تفاوت های مهریه عندالاستطاعه و عندالامطالبه، عبارتند از:
در مهریه عندالمطالبه، پرداخت مهریه، منوط به اثبات استطاعت مالی مرد نیست و در هر حال، او، ملزم به پرداخت مهریه است.
در مهریه عندالستطاعه، پرداخت و گرفتن مهریه، منوط به توان مالی مرد است و در صورت عدم استطاعت، مکلف به پرداخت مهریه نیست.
در مهریه عندالمطالبه، امکان گرفتن حکم جلب مرد، در صورت عدم پرداخت مهریه یا اقساط آن، فراهم است؛ ولی در مهریه عندالاستطاعه، چنین امکانی فراهم نیست.
در مهریه عندالمطالبه، امکان تقسیط مهریه، در صورت اثبات اعسار، از طرف مرد، وجود دارد؛ ولی در مهریه عندالاستطاعه، تقسیط بی معنا است و بار اثبات استطاعت مالی مرد، جهت پرداخت مهریه، با زن بوده و نیازی نیست که مرد، جهت تقسیط، دادخواست اعسار از پرداخت مهریه بدهد.
پس از صحبت در خصوص تفاوت مهریه عندالاستطاعه و عندالمطالبه، در ادامه، قصد داریم، درباره فواید و معایب این نوع از مهریه توضیح دهیم.
بیشتر بخوانید: بخشیدن مهریه مدارک و مراحل آن
مزایا و معایب مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه
در قسمت قبل، پس از توضیح اینکه معنی مهریه عندالاستطاعه چیست، تفاوت این نوع از مهریه را با مهریه عندالمطالبه گفتیم. در این قسمت، قصد داریم، در خصوص مزایا و فواید و معایب مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه توضیح دهیم و بگوییم که مزایا و فواید و معایب هر کدام چیست. مزایا و فواید و معایب مهریه عندالستطاعه و عندالمطالبه، به شرح زیر می باشد:
مزایا و فواید و معایب مهریه عندالمطالبه
اولین فایده از فواید تعیین مهریه عندالمطالبه، این است که دریافت آن، برای زنان، منوط به اثبات توان مالی مرد نیست و در هر حال، از مهریه، برخوردار خواهند بود. حتی در صورت عدم توان مالی مرد، او ملزم است، طی اقساط، مهریه همسر خود را بپردازد و زن می تواند در صورت عدم پرداخت، حکم جلب مرد را بگیرد.
از معایب این نوع از مهریه، برای مردان، می توان به این اشاره کرد که مردان، در هر حال، ملزم به پرداخت بوده و راه گریزی از آن نیست. همچنین، امکان صدور حکم جلب آن ها، در صورت عدم پرداخت، وجود دارد.
مزایا و معایب مهریه عندالاستطاعه
اولین فایده از مزایا و فواید مهریه عندالاستطاعه، برای مردان، این است که صرفا، در صورت توان مالی، مکلف به پرداخت مهریه هستند و در صورت عدم توان مالی، نیاز به پرداخت مهریه نیست. همچنین امکان گرفتن حکم جلب آن ها وجود ندارد.
از معایب مهریه عندالاستطاعه، برای زنان، می توان به این موضوع اشاره کرد که در صورتی که همسرشان، استطاعت مالی نداشته باشد، از مهریه، برخوردار نخواهند شد و مهریه ای دریافت نخواهند نمود.
پس از توضیح، در خصوص مزایا و معایب این دو نوع از مهریه، در ادامه، به بررسی امکان یا عدم امکان قسط بندی و صدور حکم جلب، در مهریه عندالاستطاعه می پردازیم.
بیشتر بخوانید: موارد عدم تعلق مهریه به زن
آیا مهریه عندالاستطاعه قسط بندی می شود
در قسمت قبل، در خصوص مزایا و فواید مهریه عندالاستطاعه و عندالمطالبه، توضیح دادیم و گفتیم که مزایا و فواید مهریه عندالامطالبه، برای زنان است و فواید مهریه عندالاستطاعه، برای مردان. پس از توضیح در خصوص فواید مهریه عندالاستطاعه و عندالامطالبه، در این قسمت، قصد داریم، در خصوص این موضوع صحبت کنیم، که آیا مهریه عندالاستطاعه، قسط بندی می شود یا خیر؟
در خصوص امکان قسط بندی مهریه عندالاستطاعه، باید گفت: بر خلاف مهریه عندالمطالبه، از آنجا که پرداخت این نوع از مهریه، منوط به اثبات توان مالی مرد است و چنانچه توان مالی کافی نداشته باشد، الزامی به پرداخت نخواهد داشت، صحبت از تقسیط بی معناست. بنابراین، صرفا، در صورتی که زن، بتواند، مالی از مرد به دادگاه معرفی کند یا استطاعت مالی مرد را اثبات کند، می تواند از مهریه عندالاستطاعه خود، برخوردار شود. اما، در مهریه عندالامطالبه، گریزی از پرداخت مهریه نیست، و در صورت عدم استطاعت، مرد صرفا می تواند، با اثبات اعسار از مهریه، آن را تقسیط کند.
بیشتر بخوانید: حق حبس در مهریه عندالاستطاعه
آیا مهریه عندالاستطاعه حکم جلب دارد
در قسمت های قبل، در توضیح تفاوت های مهریه عندالاستطاعه و مهریه عندالمطالبه، گفتیم که در مهریه عندالمطالبه، در صورت استنکاف مرد، از پرداخت مهریه یا اقساط مهریه، زن، می تواند با مراجعه به اجرای احکام کیفری، تقاضای صدور حکم جلب مرد را داشته باشد؛ چراکه پرداخت مهریه عندالمطالبه، تکلیف مرد بوده و دینی است که ملزم به پرداخت آن گردیده است. در این قسمت، قصد داریم، بررسی کنیم، آیا مهریه عندالاستطاعه نیز حکم جلب دارد یا خیر؟
برای پاسخ به این پرسش، لازم است یک بار دیگر، ماهیت مهریه عندالاستطاعه را بررسی کنیم. در توضیح اینکه معنی مهریه عندالاستطاعه چیست، گفتیم که این مهریه، یکی از انواع مهریه، از جهت نحوه پرداخت آن است که در آن، شرط پرداخت مهریه، استطاعت مالی مرد، لحاظ شده است. بنابراین، در این نوع از مهریه، نوعی مصالحه و توافق وجود دارد و فشار زیادی، بر مرد نیست. صحبت از حکم جلب، در این نوع از مهریه، همانند بحث تقسیط مهریه، جایگاهی ندارد و دریافت مهریه، از جانب زن، صرفا، منوط به معرفی مال یا اثبات توان مالی مرد است.
در ادامه بخوانید: مطالبه مهریه از طریق ثبت
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مهریه عندالاستطاعه در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مهریه عندالاستطاعه پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- مهریه عندالاستطاعه چیست؟
مهریه عندالاستطاعه یکی از انواع مهریه از حیث نحوه پرداخت آن می باشد که در آن پرداخت مهریه زن منوط به اثبات استطاعت مالی مرد و معرفی مال او است و در صورت عدم استطاعت مالی مرد ملزم به پرداخت نیست که جزئیات آن در متن مقاله ارائه شده است.
2- مزایای مهریه عندالاستطاعه چیست؟
مزایای مهریه عندالاستطاعه برای مردان است و آن این بوده که پرداخت مهریه صرفا منوط به اثبات استطاعت مالی آن ها و معرفی مال شده و در صورت عدم استطاعت مالی می توانند از پرداخت خودداری کنند که جزئیات آن در متن مقاله ارائه شده است.
3- آیا مهریه عندالاستطاعه تقسیط می شود؟
پرداخت مهریه عندالاستطاعه صرفا با معرفی مال یا حساب های بانکی مرد یا به نوعی اثبات توان مالی او ممکن است و از این رو بحث تقسیط در آن مطرح نخواهد بود که جزئیات آن در متن مقاله ارائه شده است.
منبع : مهریه عندالاستطاعه چیست