در این مقاله به بررسی مهلت ، زمان و موعد انکار و تردید سند می پردازیم .
زمانی که شخصی به استناد یک سند عادی در دادگاه ادعایی را علیه دیگری مطرح می نماید ، طرف مقابل نیز می تواند در مقابل آن سند از خود دفاع شکلی نموده و به اصالت سند اعتراض کند ؛ به این صورت که یا انتساب سند به خود را رد نموده ( انکار سند ) و یا انتساب آن به شخص دیگر را مورد تردید قرار دهد ( تردید نسبت به سند ) که در مقاله مربوط به انکار و تردید نسبت به سند عادی به مفهوم آن ها پرداخته شد . البته بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی ، ادعای انکار و تردید سند عادی صرفا در یک مهلت و بازه زمانی خاص امکان پذیر می باشد که عدم اطلاع از آن می تواند حقوق طرفین دعوا را تضییع نماید . به همین دلیل ، در این مقاله قصد داریم به بررسی موعد و مهلت انکار و تردید سند عادی در دادگاه بپردازیم . بنابراین ابتدا مهلت انکار و تردید سند عادی را توضیح داده و سپس استثنائات مهلت انکار و تردید سند عادی را بررسی می نماییم .
مهلت انکار و تردید سند عادی
همانگونه که اشاره شد ، ادعای انکار و تردید نسبت به اسناد عادی ، نقش مهمی در رسیدگی نهایی به پرونده در دادگاه دارد و به همین دلیل ، اطلاع از مهلت و موعد انکار و تردید نسبت به سند عادی واجد نقشی کلیدی است . مهلت اظهار ادعای انکار و تردید نسبت به سند عادی در ماده 217 قانون آیین دادرسی مدنی مشخص شده است که بر اساس این ماده ، " اظهار تردید یا انکار نسبت به دلایل و اسناد ارائه شده حتی الامکان باید تا اولین جلسه دادرسی به‌عمل آید و چنانچه در جلسه دادرسی منکر شود و یا نسبت به صحت و سُقم آن سکوت نماید حسب مورد آثار انکار و سکوت بر او مترتب خواهد شد . در مواردی که رأی دادگاه بدون دفاع خوانده صادرمی شود ، خوانده ضمن واخواهی از آن ، انکار یا تردید خود را به دادگاه اعلام می دارد . نسبت به مدارکی که در مرحله واخواهی مورد استناد واقع می‌شود نیز اظهار تردید یا انکار باید تا اولین جلسه دادرسی به‌عمل آید " .
به صراحت ماده مزبور ، انکار و تردید سند عادی باید حتی الامکان تا اولین جلسه دادرسی اظهار شود . گفته شد که " تا اولین جلسه دادرسی " مقطعی است که از تقدیم دادخواست آغاز شده و به نخستین نوبتی که در اولین جلسه دادرسی به طرف مورد نظر برای ارائه دفاع و پاسخ طرف مقابل داده می شود ، ختم می شود .
در نتیجه هر گاه خوانده بخواهد نسبت به اسناد غیر رسمی که خواهان رونوشت یا رو گرفت آنها را پیوست دادخواست نخستین نموده انکار یا تردید نماید ، اگر تا پیش از اولین جلسه دادرسی به موجب لایحه به این امر مبادرت نکرده ، باید در اولین جلسه دادرسی در نخستین نوبتی که دادگاه برای ارائه دفاع در برابر دادخواست خواهان در اختیار او قرار می دهد به آن اقدام نماید .
از سوی دیگر ، هر گاه خواهان بخواهد نسبت به اسناد عادی یا غیر رسمی که خوانده در پاسخ به دعوای او تا اولین جلسه دادرسی ارائه می نماید انکار یا تردید نماید ، باید در نخستین نوبتی که در همین جلسه برای پاسخ به دفاع خوانده به او داده می شود اقدام کند . بنابراین اگر هر یک از اصحاب دعوا در اولین جلسه دادرسی حاضر نباشد ، عملا فرصت و زمان انکار و تردید نسبت به اسناد عادی طرف مقابل را که تا آن جلسه ارائه شده شده است ، از دست می دهد ؛ مگر اینکه به موجب لایحه ای که تا همین جلسه تقدیم نموده ، به آن اقدام کرده باشد . از دست رفتن فرصت مذکور جبران ناشدنی است ؛ زیرا اگر حکم به صورت حضوری صادر شده باشد ، انکار و تردید محکوم علیه نسبت به اسنادی که در مرحله نخستین ارائه شده ، در مرحله تجدید نظر نیز شنیده نمی شود . برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مفهوم تا اولین جلسه دادرسی کلیک کنید .
استثنائات مهلت انکار و تردید سند عادی
در قسمت قبل بررسی کردیم ، اصولا زمان و مهلت اظهار انکار و تردید سند عادی ، تا اولین جلسه دادرسی است ؛ اما این امر استثنائاتی نیز دارد . به این صورت که :
بر اساس ماده 96 و 97 قانون آیین دادرسی مدنی ، قانونگذار صریحا ارائه سند در جلسه بعد را نیز اجازه داده است . علاوه بر این ، بر اساس ماده 199 این قانون ، هر گاه اوضاع و احوال قضیه ایجاب نماید ، دادگاه می تواند برای کشف حقیقت اسنادی را که هر یک از طرفین پس از مهلت های مزبور نیز ارائه می نمایند را بپذیرد . در چنین حالتی ، روشن است که احترام به اصل تناظر ایجاب می کند که به طرف مقابل نیز فرصت و امکان داده شود تا اگر بخواهند نسبت به اصالت سند مزبور ادعای انکار یا تردید نمایند ؛ اگر چه این ادعا پس از اولین جلسه دادرسی می باشد .
یکی دیگر از استثنائات مهلت انکار و تردید سند عادی ، در خصوص احکام غیابی است که خوانده می تواند ضمن واخواهی نسبت به حکم صادر شده ، ادعای انکار یا تردید خود را نسبت به اسناد غیر رسمی که خواهان در مرحله منتهی به صدور حکم غیابی ارائه نموده است اعلام دارد . هر یک از طرفین واخواهی که بخواهند نسبت به اسناد طرف مقابل که در مرحله واخواهی از حکم به آن استناد شده است ادعای انکار یا تردید نمایند ، باید تا اولین جلسه دادرسی واخواهی اقدام به این امر نمایند . برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص واخواهی از رای چیست و مهلت واخواهی چقدر است کلیک کنید .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مهلت انکار و تردید سند چقدر است به کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا مراجعه کنید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مهلت انکار و تردید سند چقدر است پاسخ دهند .
منبع : مهلت انکار و تردید