در این مقاله به بررسی ویژگی های مال موضوع عقد رهن یا مال مرهونه می پردازیم .
مال مورد رهن مانند سایر اموالی که مورد معامله قرار می گیرند باید ویژگی هایی داشته باشد که در صورت وجود آن ویژگی ها ، عقد رهن منعقد نمی شود . بنابراین علاوه بر مشخصات عمومی مورد معامله که در همه معاملات و قراردادها باید رعایت شود ، مال موضوع عقد رهن باید ویژگی هایی دیگری نیز که مخصوص همین عقد است را داشته باشد . برخی معتقدند که ویژگی های مال مرهونه همان ویژگی های مبیع است که در قرارداد خرید و فروش است . از این رو ما در این مقاله به بررسی ویژگی های مال موضوع عقد رهن از جمله معلوم و معین بودن مال مورد رهن ، قابلیت نقل و انتقال مال مورد رهن ، عین بودن مال مورد رهن ، مالیت و منفعت عقلانی داشتن مال مرهونه ، قابلیت تسلیم مال مورد رهن و ملک راهن بودن ، می پردازیم .
معلوم و معین بودن مال مورد رهن
کسی نمی تواند یکی از دو یا چند مال را به رهن بگذارد . عین مرهونه یا همان مال مورد رهن باید معین باشد ؛ به عبارتی باید راهن و مرتهن بدانند که کدام مال مورد رهن قرار گرفته است . در صورت معین نبودن مال مرهونه ، عقد باطل است .
قابلیت نقل و انتقال مال مورد رهن
ویژگی دوم مال موضوع عقد رهن این است که این مال باید از نظر حقوقی قابلیت نقل و انتقال داشته باشد چون هدف از رهن مطمئن کردن رهن گیرنده از این است که طلب او پرداخت خواهد شد ، بنابراین رهن دهنده باید مالی را به رهن بدهد که اگر نتوانست دین یا تعهد خود را پرداخت کند ، رهن گیرنده بتواند طلب خود را با فروش مال مرهونه به دست بیاورد . بنابراین اگر مال مورد رهن فاقد قابلیت نقل و انتقال باشد این هدف حاصل نمی شود . با توجه به این موضوع برخی از انواع مال مثل مال موقوفه یا مشترکات عمومی را نمی توان مال موضوع عقد رهن قرار داد .
عین بودن مال مورد رهن
در مقاله اقسام رهن گفتیم که رهن دین و منفعت باطل است . بنابراین مال مورد رهن باید عین معین باشد . این موضوع در ماده 774 قانون مدنی به این ترتیب آمده است که : " مال مرهون باید عین معین باشد و رهن دین و منفعت باطل است " . علت اینکه مال مرهونه باید عین معین مثل خانه و ماشین باشد این است که مال مرهونه باید به رهن گیرنده تحویل داده شود .
مالیت و منفعت عقلانی داشتن مال مرهونه
هر مالی را نمی توان به رهن داد مگر اینکه آن مال مالیت و منفعت عقلانی داشته باشد . این موضوع در ماده 215 قانون مدنی نیز مورد اشاره قرار گرفته است که مورد معامله باید مالیت داشته باشد و متضمن منفعت عقلایی مشروع باشد .
قابلیت تسلیم مال مورد رهن
مورد رهن باید قابل تسلیم و تحویل دادن به رهن گیرنده باشد . این یکی از مهمترین ویژگی های مال موضوع رهن است و رهن مالی که قابل تسلیم نیست باطل است .
ملک راهن بودن
مالی که موضوع رهن قرار می گیرد باید ملک راهن باشد وگرنه مشمول موارد عقد فضولی است و تنها با اجازه مالک نافذ است .
برای مطالعه بیشتر درباره ویژگی های مال موضوع عقد رهن یا مال مرهونه در کانال تلگرام حقوق قراردادها عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون ویژگی های مال موضوع عقد رهن یا مال مرهونه پاسخ دهند .