کودک در هر سنی بازی خاصی را می پسندد . برای نمونه نوزاد بیشتر دست و پا زدن را دوست دارد ، و وقتی بزرگ تر می شوند از اینکه چشمانش بگیرند و با او " دالی بازی " کند لذت می برند . در مرحله اول کودکی ( تولد تا سه سالگی ) بازی های کودکانه بیشتر انفرادی و با هدف شناسایی اندام ها و اشیا و چگونگی کاربرد آن ها صورت می گیرد . با افزایش سن و کم شدن اوقات فراغت ، کودک معمولاً فعالیت هایی را انتخاب می کند که لذت بیشتری برای او ایجاد می کند و هرچه کودک بزرگ تر می شود این انتخاب دقیق تر می شود .
در این مقاله به بررسی تاثیر سن در بازی کودکان می پردازیم .
” از تولد تا سه سالگی بازی های کودکان بیشتر انفرادی است . “
اثر سن در بازی کودکان
در ادامه مقاله در مورد پیامد سن در بازی کودکان بیان می شود :
بازی کودک 6 ماهه را می توان در تولید صدا و هجاهای ظاهراً بی معنی ، چرخانیدن صدا در دهان ، خنده کردن و به کار انداختن دست ها برای گرفتن اسباب بازی مشاهده کرد . کودک در این سن پاهایش را با دست می گیرد و رها می کند و برای به دست آوردن اشیای دور تلاش می کند .
کودک 8 ماهه اشیا و اسباب بازی ها را پیوسته به زمین می اندازد و بر می دارد و از این کار لذت می برد .
کودک 10 ماهه با گذاشتن اشیا درون جعبه و بیرون آوردن مجدد آن ها به بازی می پردازد .
کودک 14 ماهه با پر کردن و خالی کردن یک ظرف از مایعات و بسته بندی کردن ، به بازی مشغول می شود . کودک 18 ماهه به بازی های تقلیدی از رفتار والدین و بزرگتران علاقه دارد .
در 2 سالگی فعالیت های کودکان بیشتر جنبه تمرین و ورزیدگی جسمی دارد و بیشتر به صورت انفرادی انجام می شود ، تا آن حد که همه کودکان در کنار هم ، ولی هر یک برای خود بازی می کنند .
در مرحله دوم کودکی ( 3 سالگی تا 7 سالگی ) کودکان علاوه بر بازی های فردی قادر به فعالیت های گروهی نیز می گردند همان طور که پیاژه مطرح می کند کودکان 4 الی 7 ساله در یک محل جمع می شوند ، ولی هر یک برای خود بازی می کنند و اگر یکی از آنها را از جمع خارج کنیم مخالفت و گریه می کنند ، ولی هیچ کدام حاضر به انجام بازی گروهی و مشترک نیست ( بازی موازی ) .
در مرحله دوم کودکی ، بازی ها به تدریج نسبت به جنسیت یا سن از یکدیگر متمایز می شوند و به تدریج دخترها با دخترها و پسرها با پسرها به بازی های دو سه نفری می پردازند . در اواخر این مرحله بازی ها به مرور از حالت انفرادی خارج می شوند و به صورت بازی های قراردادی که انجام آن ها مستلزم رعایت اصول و مقرراتی است در می آیند . از این به بعد بعضی فعالیت های مربوط به کار ، یعنی اعمال منظم و با هدف جای بعضی از فعالیت های بازی ، یعنی فعالیت های خود به خودی و بی هدف را می گیرند ، با نزدیک شدن کودک به دوران بلوغ ، تنوع بازی های او کم می گردد .
تحقیقات نشان می دهد که در حدود 12سالگی نه تنها تعداد فعالیت هایی که کودک در آن شرکت می کند کمتر می شود ، بلکه در نوع فعالیت هایی که کودک از آن لذت می برد نیز تغیراتی وجود می آید در این سن فعالیت های مورد علاقه کودک بازی ها و ورزش هایی اند که دقیقاً سازمان داده شده اند و نیز مشغولیت انفرادی از قبیل سینما رفتن ، تلوزیون تماشا کردن و مطالعه برای آنان لذتبخش می شود .
معمولاً کودکان بزرگ تر وقت کمتری برای بازی دارند . آن ها برخی فعالیت ها را رها می کنند چون احساس می کنند که این فعالیت ها کودکانه وکسل کننده هستند . مثلاً بچه های کودکستان بازی با مکعب های چوبی را رها می کنند ، زیرا اشیایی از قبیل رنگ ، گل رس ، مداد رنگی ، گچ ، فعالیت های جالب تر و متنوع تری را به آن ها عرضه می کنند . زمانی که کودک ، دیگر نمی تواند خود را به جای شخصیت های گوناگون بگذارد ، بازی های هیجان انگیز جذابیت خود را از دست می دهند . وقتی کودک دیگر نمی تواند اسباب بازی ها و عروسک های خود را جاندار فرض کند و این کار به نظر همسالان او نیز " کودکانه " می آید ، اسباب بازی ها و عروسک ها جذابیت خود را از دست می دهند . کم شدن تعداد فعالیت های بازی ممکن است به علت نبود هم بازی نیز باشد . کودکانی که در جمع همسالان خود پذیرفته نمی شوند ناچار هستند تعداد محدودی بازی های انفرادی انجام دهند این مورد به ویژه در پسرها دیده می شود ، چون بیشتر بازی پسرانه به صورت دسته جمعی صورت می گیرد .
منبع :
روانشناسی بازی تالیف دکتر محمد علی احمدوند
در ادامه بخوانید: تاثیر سن در بازی کودکان
بیشتر بازی پسرانه به صورت دسته جمعی صورت می گیرد .
سوالات متداول
1- ✔️ اثر سن در بازی کودکان چیست؟
✔️ کودک در هر سنی بازی خاصی را می پسندد، برای نمونه نوزاد بیشتر دست و پا زدن را دوست دارد که در متن مقاله شرح داده شده است.
2- ✔️ بازی کودک 6 ماهه چگونه است؟
✔️ بازی کودک 6 ماهه را می توان در تولید صدا و هجاهای ظاهراً بی معنی، چرخانیدن صدا در دهان، خنده کردن و مواردی که در متن مقاله هست خلاصه کرد.
3- ✔️ بازی کودکان 2 ساله چیست؟
✔️ در 2 سالگی فعالیت های کودکان بیشتر جنبه تمرین و ورزیدگی جسمی دارد که در متن مقاله توضیحات آن ارائه شده است.
منبع : تاثیر سن در بازی کودکان