سازگاری بچه ها با به دنیا آمدن یک خواهر یا برادر جدید از متداول ترین نگرانی های والدین هستند . کودکان در روابط خود با خواهر و برادرها مهارت های اجتماعی و شناختی مهمی را می آموزند . ولی در ابتدای تولد ورود یک فرد جدید به حریم کودک او را دچار استرس و نگرانی می کند و تولد یک فرد جدید در خانواده استرس مهمی برای کودک به حساب می آید و کودک ممکن است پرخاشگر تر شود ، خواهر یا برادرش را دوست نداشته باشد و دلش بخواهد او بمیرد ، دچار ناخن جویدن ، شب ادراری ، بهانه جویی و چناه بردن دوباره به شیشه شیر و پستانک شود که نشان دهنده واپس روی در کودک است . بنابراین والدین باید به این موضوع مهم توجه کنند و بدانند چه کار کنند تا مشکلی برای کودک به وجود نیاید . در ادامه مقاله به نحوه سازگار شدن با تولد خواهر یا برادر جدید می پردازیم .
واکنش به تولد خواهر یا برادری دیگر
تولد فرزند جدید استرس مهمی برای خواهر یا برادر اوست . باعث می شود کودک واکنش هایی را نشان دهد تا بتواند با این استرس ها کنار بیاید . با تولد فرزند دوم ، فرزند اول وارد دوره سختی می شود که در آن باید با شرایط جدید سازگار شود . اکثر کودکان به تولد خواهر و برادر خود واکنش ضد و نقیض مثبت و منفی نشان می دهند . واکنش های معمول کودک بزرگ تر عبارتند از :
بیشتر شدن دفعات ایستادن مقابل والدین و عصبانیت
پرخاشگری
چسبیدن به والدین
ناراحت شدن از جدایی
تشدید مشکلات مربوط به توالت رفتن
پناه بردن به شیشه شیر و پستانک : این رفتارها نوعی ادا درآوردن و راهکار حل مساله کودک است که با آن می خواهد اطمینان حاصل کند پدر و مادرش از او نیز به اندازه فرزند نورسیده حفاظت می کنند .
بر خلاف ادعای والدین که می گویند فرزند بزرگ تر نسبت به فرزند نورسیده پرخاشگری دارد رفتار منفی آشکار فرزند بزرگ تر بیشتر معطوف به والدین است نه فرزند نورسیده ، اما پرخاشگری کودک در بازی های خیالی خودش که با تولد فرزند جدید بیشتر می شود عمدتا متوجه فرزند نورسیده است . بالا گرفتن مشکلات هیجانی کودک بزرگ تر موقتی است ولی افت عزت نفس وی تا 4 سال پس از تولد فرزند جدید ادامه می یابد . ولی واکنش های منفی اکثر بچه ها تا 4 ماه کم می شود و تا یک سال پس از تولد از بین می رود .
پس از تولد فرزند جدید فرزندان بزگ تر تعامل با مادر را شروع می کنند و تعاملات آنها اغلب از نوع رو به رو شدن است و مادران نیز توقع استقلال و پختگی بیشتری از او دارند .
حتما بخوانید: درمان پرخاشگری کودکان
عوامل موثر بر سازگاری با تولد خواهر یا برادر جدید
چرا بعضی از کودکان به نحو مناسب و به اندازه کافی با با تولد فرزند جدید در خانواده سازگار نمی شوند ؟ عواملی که در سازگاری کودک نقش دارند شامل موارد زیر می باشد :
خلق و خوی کودک : کودکانی که خلق دشواردارند و عنق هستند بیشتر از دیگران واکنش های اضطرابی نشان می دهند و گوشه گیر می شود و این واکنش ها تداوم می یابد . کودکانی که در برابر این تولد جدید واکنش انفجاری نشان می دهند در مقایسه با کودکانی که گوشه گیر می شوند زودتر با این موضوع کنار می آیند .
مشکلات مدیریتی و تربیتی وا قبل از تولد فرزند جدید
سن کودک هنگام تولد فرزند جدید
وضعیت روانی مادر : افسردگی پس از زایمان مادر ، اضطراب و استرس و نگرانی های او نقش زیادی در این امر دارد .
کیفیت رابطه زن و شوهر
شیوه مادر برای درگیر کردن کودک با فرزند جدید
کودکانی که مادران آنها پس از زایمان خسته و افسرده می شوند و یا پدر و مادرشان با هم اختلاف دارند با تولد فرزند جدید سخت تر سازگار می شوند و دلیل آن هم این است که دسترسی کودک به مادر کم می شود .
منبع : سنجش و درمان مشکلات دوران کودکی ؛ کارولین اس شرودر و بتی ان گوردون ، ترجمه مهرداد فیروز بخت
در ادامه بخوانید: مهار افسردگی
سوالات متداول
1- ✔️ واکنش به تولد خواهر یا برادری دیگر چگونه است؟
✔️ سازگاری بچه ها با به دنیا آمدن یک خواهر یا برادر جدید از متداول ترین نگرانی های والدین هستند که در متن مقاله شرح داده شده است.
2- ✔️ عوامل موثر بر سازگاری با تولد خواهر یا برادر جدید چیست؟
✔️ عوامل و اقدامات بسیاری می تواند منجر به سازگاری با تولد خواهر یا برادر جدید شود که در متن مقاله توضیح داده شده است.
3- ✔️ وضعیت روانی مادر چه نقشی در سازگار شدن با تولد خواهر یا برادر جدید دارد؟
✔️ افسردگی پس از زایمان مادر ، اضطراب و استرس و نگرانی های او نقش زیادی در این امر دارد که در متن مقاله شرح داده شده است.