آیا شما می دانید سروتونین چیست ؟ ممکن است اسم آن را شنید باشید یا نه ، سروتونین یکی از انتقال دهنده های مغزی بوده نقش مهمی در افسردگی دارد و به عبارتی سروتونین هورمون ضدافسردگی است . سرتونین در دستگاه گوارش و در مغز وجود دارد ؛ سروتونین در دستگاه گوارش هضم غذا را کنترل می کند و در مغز بر روی خلق و خو ، اشتها ، یادگیری و حافظه تاثیر دارد ولی بحث ما بر روی تاثیر سرتونین بر خلق و خو است زیرا همانطور که بیان شد این هورمون نقش عمده ای در بروز افسردگی دارد . در ادامه این مقاله به بیان سروتونین و نقش آن در افسردگی می پردازیم .
سروتونین چیست
سروتونین نوعی انتقال دهنده عصبی است که بیشترین میزان آن در روده تولید و یافت می شود و بقیه در نورون های سیستم اعصاب مرکزی وجود دارد . پلاکت ها و لوکوسیت ها، حاوی مقادیر زیادی سروتونین و هیستامین می باشند. سروتونین و هیستامین آزاد شده به وسیله سلول های کرومافین و ماست سلول های روده ، به وسیله این دسته از سلول های خونی ، گرفته و بسته بندی می شوند و از طریق گردش خون در تمام بدن جریان می یابند .
عملکرد سروتونین در بدن
عملکرد سروتونین موجب تنظیم اشتها ، خواب ، حافظه ، یادگیری ، خلق و خو ، دمای بدن ، انقباض عضلانی ، عملکرد سیستم قلبی عروقی و غدد درون زیر می شود . سروتونین در به وجود آمدن افسردگی نقش دارد زیرا در بیماران افسرده سروتونین خارج شده از نورون دوباره به نورون ها بر می گردد و در نتیجه این بیماران میزان کمی سروتونین در بدن دارند .هم چنین سروتونین ، اثرات خود را بر عملکرد سیستم اعصـاب مرکزی ، سیستم های قلبـی-عروقـی ، کلیوی ، ایمنی و گوارشی می گذارد ؛ به طوری که هر نوع اختلال در سنتز ، متابولیسم یا بازجذب آن ، منجر به بروز علائم بیماری هایی از قبیل اسکیزوفرنی ، افسردگی ، وسواس اجباری و اختلال در یادگیری می گردد و بر مکانیزم های اضطراب ، افکار ، اشتها ، رفتارهای جنسی ، چرخه خواب و بیداری و حرکات روده ای روده تأثیر می گذارد .
حتما بخوانید: مراحل خواب
عملکرد سروتونین در مغز
اگرچه سروتونین تنها به وسیله تعداد کمی از نورون های موجود در ساقه مغزی تولید می شود، ولی از آنجا که کار هر یک از این نورون ها توسط هزاران نورون دیگر دنبال می شود، این نوروترانسمیتر می تواند بر عملکردهای مختلف مغزی تأثیر بگذارد . تنها 2-1 درصد از سروتونین بدن در مغز می باشد و بخش اعظم آن در پلاکت ها و ماست سل ها توزیع شده است. سروتونین مغزی ، از تریپتوفانی ساخته می شود که از سد مغزی-خونی عبور کرده است .
حتما بخوانید: درمان اضطراب
نقش سروتونین در به وجود آمدن و درمان افسردگی
همان طور که بیان شده افسردگی ممکن است به دلیل کمبود سروتونین در بدن به وجود بیاید ، کاهش سروتونین در مغز ، باعث بروز افسردگی و در موارد شدیدتر بیماری آلزایمر می گردد . در بیماران افسرده سروتونین خارج شده از نورون دوباره به نورون ها بر می گردد و در نتیجه این بیماران میزان کمی سروتونین در بدن دارند ؛ با این تعریف مشخص می شود که داروهایی مانند فلوکستین چگونه در درمان افسردگی موثر هستند ، فلوکستین یک مهارکننده انتخابی جذب مجدد سروتونین میباشد . این دارو باعث افزایش میزان سروتونین موجود در سیناپس می شود و باعث می شود تا سروتونین به مدت طولانی تری در شکاف سیناپسی باقی بماند و به این ترتیب در از بین بردن نشانه های افسردگی موثر واقع می شود . بیشترین داروهایی که برای مشکلات خلقی در جهان تجویز می شوند روی عملکر سروتونین تاثیر می گذارند و در افسردگی ، اضطراب و هراس اجتماعی به کار می روند .
منابع : مروری بر متابولیسم، انتقال و نقش سروتونین در بدن و ارتباط آن با بیماری ها ؛ فاطمه شعله ور ، محمدعلی تخشید ، مریم رفیعی
بررسی اثر ورزش گروهی بر کاهش افسردگی در زنان ؛ زینب رشیدی و همکاران
حتما بخوانید: فلوکستین و درمان افسردگی
سوالات متداول
1- ✔️ سروتونین چیست؟
✔️ سروتونین نوعی انتقال دهنده عصبی است که بیشترین میزان آن در روده تولید شده که در متن مقاله شرح داده شده است.
2- ✔️ عملکرد سروتونین در بدن چیست؟
✔️ عملکرد سروتونین موجب تنظیم اشتها، خواب، حافظه، یادگیری و سایر مواردی شده که در متن مقاله توضیح داده شده است.
3- ✔️ عملکرد سروتونین در مغز چیست؟
✔️ اگرچه سروتونین تنها به وسیله تعداد کمی از نورون های موجود در ساقه مغزی تولید می شود در متن مقاله عملکرد آن شرح داده شده است.
منبع : سروتونین چیست