زایمان یکی از زیباترین رویدادهای زندگی هر زن و در عین حال یک رویداد استرس زا محسوب می شود ، که گاهی به علت پزشکی و به علت پیشگیری از خطراتی برای مادر و جنین سیر طبیعی آن دچار مشکل شده و این عمل از کانال طبیعی امکان پذیر نیست . بنابراین زایمان به شیوه سزارین در این شرایط می تواند به عنوان یک اقدام ضروری اتفاق بیفد . با توجه به این موارد عمل سزارین موارد استفاده اندک و مشخصی دارد ، اما متاسفانه در ایران آمار سزارین خیلی بالاتر از حد قابل قبول است . سزارین به عنوان راهکاری برای حفظ جان مادر و نوزاد در زایمان های سخت مورد استفاده قرار می گیرد . طبق آمار سازمان بهداشت جهانی حداکثر میزان سزارین تا میزان 15 درصد قابل قبول است . در مورد ضرورت سزارین منافع آن بر عوارض و خطرات آن غالب است . امروزه از شرایط سزارین شامل عدم تطابق سر با لگن ، جفت سر راهی ، جدا شدن زودرس جفت ، زجر جنین ، چدقلویی ، و بچه های خیلی کوچک و خیلی بزرگ است .در این مقاله به بررسی موضوع شرایط سزارین شامل عدم تطابق سر جنین با لگن مادر ، زجر جنین ، طرز قرار گرفتن غیر عادی جنین ، مشکلات مربوط به جفت و بند ناف ، سزارین قبلی ، جنین های نارس و دیررس ، دخالت های پزشکی بیش از اندازه در دوره دردهای زایمانی ، جنین های دارای مشکلات RH خون ، چند قلویی و موارد متفرقه می پردازیم .
” سزارین به عنوان راهکاری برای حفظ جان مادر و نوزاد در زایمان های سخت مورد استفاده قرار می گیرد . “
شرایط سزارین
در مورد این که چه مواقعی مادر باید سزارین شود می توان به موارد زیر اشاره کرد :
عدم تطابق سر جنین با لگن مادر
زجر جنین
طرز قرار گرفتن غیر عادی جنین
مشکلات مربوط به جفت و بند ناف
سزارین قبلی
جنین های نارس و دیررس
دخالت های پزشکی بیش از اندازه در دوره دردهای زایمانی
جنین های دارای مشکلات RH خون
چند قلویی
موارد متفرقه
در ادامه مقاله به صورت کامل تری در مورد ضرورت سزارین توضیح داده می شود .
حتما بخوانید: عوارض جسمی سزارین برای مادر
عدم تطابق سر جنین با لگن مادر
اغلب عدم تطابق سر جنین با لگن مادر در هنگام دردهای زایمانی مشخص می شوند ، به این ترتیب با وجود این انقباضات زایمانی پیشرفت زایمان خوب نیست یا این که در معاینه داخلی متوجه این عدم تطابق می شود . البته موارد تنگی یا اختلاف اندازه بسیار فاحش قبل از دردها و در یک معاینه دقیق داخلی که توسط ماما یا پزشک در ماه آخر صورت می گیرد مشخص می شود .
” طبق آمار سازمان بهداشت جهانی حداکثر میزان سزارین تا میزان 15 درصد قابل قبول است . “
زجر جنین
زجر جنین به معنای تغییرات بارز در تعداد ضربان قلب جنین است که نشان دهنده این موضوع می باشد که میزان اکسیزن خون او کافی نیست و مواد زاید خونش بیش از اندازه است ، در این صورت معمولاً عمل سزارین به صورت اورژانسی انجام می شود .
حتما بخوانید: عوارض روحی سزارین برای مادر
طرز قرار گرفتن غیر عادی جنین
وضعیت طبیعی قرار گرفتن جنین به صورت سر به پایین و داخل لگن مادر است ولی در صورتی که طرز قرار گرفتن جنین غیر عادی باشد اگر مثلاً جنین به صورت عرضی قرار گیرد امکان زایمان طبیعی وجود ندارد ، هم چنین در صورتی که پاهای جنین داخل لگن مادر باشد یعنی سر او بالا باشد امکان زایمان طبیعی وجود ندارد . در برخی موارد امکان زایمان طبیعی وجود دارد ولی اغلب مواقع سزارین راه انتخابی است .
مشکلات مربوط به جفت و بند ناف
اگر جفت زود جدا شود یا جفت به جای این که در قسمت فوقانی رحم واقع شود بر روی دهانه رحم قرار گیرد یعنی جفت سر راهی باشد بهترین روش زایمان همان سزارین می باشد . ممکن است در حین یک دوره دردهای طبیعی ، ناگهان بند ناف جنین به داخل مجرای زایمانی و جلوی سر جنین لیز بخورد ، در چنین حالتی بند ناف بین سر جنین و لگن مادر تحت فشار قرار می گیرد و جریان خون و اکسیزن به جنین قطع می گردد ، این مورد نیز از موارد سزارین اورژانسی می باشد .
سزارین قبلی
قبلا اعتقاد بر این بود که اگر یک بار سزارین انجام شده باشد باید زایمان های بعدی هم سزارین باشد . البته در برخی بیماران این قانون هنوز هم حاکم است ولی امروزه اعتقاد بر این است که اگر علت سزارین قبلی در این حاملگی وجود ندارد مثلاً در حاملگی قبلی جنین به طور عرضی قرار داشته ولی در این حاملگی جنین با سرقرار دارد و بیمار در یک بیمارستان مجهز به سر می برد می تواند تحت نظر یک متخصص زنان زایمانی طبیعی انجام دهد . باید بیماران متوجه شوند در صورتی که منعی برای این اقدام وجود نداشته باشد زایمان طبیعی بسیار مطمئن تر و بی خطرتر از یک عمل جراحی بزرگی مثل سزارین می باشد . عوارض سزارین مربوط به مادر و جنین کاهش می یابد ضمن آن که از سطح هزینه های پزشکی هم کاسته می شود . هزینه یک زایمان طبیعی حدود یک چهارم عمل سزارین می باشد . البته مادرانی که قبلا سزارین شده اند و برش روی رحمشان به صورت طولی انجام شده است نمی توانند زایمان طبیعی داشته باشند فقط مادرانی که برش روی رحمشان عرضی بوده و منعی برای زایمان طبیعی ندارند می توانند زایمان طبیعی داشته باشند ( معمولاً برش روی شکم با برش روی رحم مطابقت دارد اما گاهی این طور نیست بنابر این داشتن پرونده پزشکی با قید نوع برش روی رحم الزامی است ) .
دخالت های پزشکی بیش از اندازه در دوره دردهای زایمانی
مصرف داروهای مسکن زودتر از موقع یا مصرف داروهای محرک انقباضات ( بیش از حد مجاز ) می تواند پیشرفت زایمان را کند نماید و به علت طولانی شده فرآیند زایمان سزارین انجام می شود . آمار نشان داده است که مادران تحت نظر ماماها کم تر سزارین می شوند . یکی از دلایل آن این است که ماماها کم تر از پزشکان از داروهای مختلف استفاده می کنند و علت دیگر این است که ماما نمی تواند عمل سزارین را انجام دهد سعی می کند تا جایی که برای بیمار و جنین ضرری نداشته باشد زایمان به صورت طبیعی انجام می شود .
جنین های نارس و دیررس
جنین های نارس و دیررس به جنین های کم تر از 36 هفته و بیشتر از 42 هفته گفته می شود . جنین های نارس که احتمالا تحمل فشار زایمان طبیعی را نخواهند داشت و جنین های دیررس به علت درشتی و اشکال در خون رسانی نمی توانند زایمان طبیعی داشته باشند مجبور به سزارین می شوند .
جنین های دارای مشکلات RH خون
جنین هایی که مشکلات ناشی از RH خون دارند بهتر است با روش سزارین متولد شوند چون این جنین ها به اندازه کافی قوی نیستند که زایمان طبیعی را تحمل کنند .
چند قلویی
گاهی زایمان دو قلوها به صورت طبیعی صورت می گیرد اما در اغلب موارد سزارین به عنوان بهترین راه برای جنین های چند قلویی انتخاب می شود حاملگی های بیش از دو قلویی حتما به صورت سزارین خاتمه می یابند .
موارد متفرقه
مانند عفونت هرپسی در ناحیه تناسلی ( نوعی بیماری جنسی است در واقع نوعی عارضه تبخال مانند بسیار مسری که برای جنین خطر ناک است) . فشار خون بالا ، تومور های فیبروئیدی ، بیماری قند ، ایدز مادر و دوره ی دردهای زایمانی که بسیار طول کشیده باشد ، از موارد دیگر سزارین می باشند . سابقه مرگ نوزاد ، سابقه نازایی و حاملگی بار اول در سنین بیش از 35 سال نیز قابل ذکر هستند .
حتما بخوانید: عوارض سزارین برای جنین
سوالات متداول
1- ✔️ شرایط سزارین چیست؟
✔️ شرایط سزارین شامل عدم تطابق سر جنین با لگن مادر، زجر جنین و سایر موارد است که در متن مقاله مطرح شده است.
2- ✔️ راه زایمان در صورت عدم تطابق سر جنین با لگن مادر چیست؟
✔️ اغلب عدم تطابق سر جنین با لگن مادر در هنگام دردهای زایمانی مشخص می شوند که در متن مقاله توضیح آن ارائه شده است.
3- ✔️ راه حل مشکلات مربوط به جفت و بند ناف چیست؟
✔️ اگر جفت زود جدا شود یا جفت به جای این که در قسمت فوقانی رحم واقع شود بر روی دهانه رحم قرار گیرد و بهترین روش زایمان همان سزارین می باشد که در متن مقاله شرح داده شده است.
منبع : شرایط سزارین