هوش یک مفهوم انتزاعی است و تعاریف هوش بسیار متنوع هستند به همین دلیل تعریف تیزهوشی نیز کار مشکلی است ولی غالبا تیز هوش به کسی گفته می شود که در آزمون های هوش نمره هوشبهر کلی وی 130 و بالاتر باشد و در کنار بهره هوشی ، قدرت خلاقانه ، توانایی در استدلال و توانایی و ابتکار نیز اهمیت دارد . تیزهوشی دلایل زیادی دارد و علت تیزهوشی می تواند هوش ذاتی و ارثی بوده و یا ده دلیل محیط غنی باشد به عبارتی اکتسابی باشد و به طور کلی عوامل موثر بر تیزهوشی را می توان در دو دسته جای داد : ژنتیک ، محیط خانواده و دوستان و جامعه . در ادامه این مقاله به بیان عوامل موثر بر تیزهوشی می پردازیم .
عوامل موثر بر تیزهوشی
در واقع تیزهوشی ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است ، اینکه هوش به صورت ژنیتکی در فرد به وجود می آید ثابت شده است ولی اینکه فردی بتواند با وجود باهوشی ژنتیکی باز هم فرد تیزهوشی تلقی شود به محیط و خانواده او بر می گردد . تحقیقات زیادی نیز تاثیر عوامل محیطی بر تیزهوشی را تایید کرده اند ، کودکان ممکن است با هر توانایی بالقوه ای به دنیا بیایند ولی محیط باید زمینه را برای رشد آنان فراهم کند . خانواده ، مدرسه ، همسالان و جامعه تاثیر زیادی بر هوش کودک می گذارد .
حتما بخوانید: انواع تیزهوشی
نقش جامعه و خانواده در تیزهوشی
نگرش والدین در تربیت کودکان تیزهوش اهمیت زیادی دارد ، ویژگی های خانواده ای که کودکان تیزهوش دارند این موارد است :
خانواده هایی که والدین علاقه و اطلاعاتی در مورد تیزهوشی و استعداد دارند و معمولا برای فرزندان خود امکانات زیادی فراهم می کنند و انها را بسیار تشویق می کنند .
خانواده هایی که هر یک از والدین نقش خود را به خوبی پذیرفته و آن را به خوبی ایفا می کنند .
خانواده هایی که فرزندان خود را به مکان هایی می برند که موجب رشد توانایی های آنها می شود مانند بردن کودکان به مکان های ورزشی .
خانواده هایی که کودکان را در ارضای حس کنجکاوی هدایت و تشویق می کنند و به آنها اجازه می دهند در امور خانه مشارکت کنند .
این خانواده ها معمولا علایق فرزندان خود را مورد توجه قرار داده و تشویق می کنند .
خانواده هایی که به صورت غیر رسمی و در مکان های عمومی به فرزندان خود اموزش می دهند و این اموزش ها بیشتر به صورت بازی است
خانواده هایی که با مربیان و آموزگاران فرزندان خود ارتباط دارند و از آنها راهنمایی می گیرند .
خانواده هایی که عملکرد کودکان را در بازی و سایر فعالیت ها زیر نظر می گیرند ، این خانواده ها تنها به نتایج و محصول کار توجه نمی کنند بلکه نحوه انجام کار را نیز مورد بررسی قرار می دهند .
خانواده هایی که در آموزش فرزندان خود با معلم ویژه مشورت می کنند . خانواده هایی که مشارکت فرزندان خود را در فعالیت های اجتماعی تشویق می کنند .
منبع : روانشناسی و آموزش تیزهوشان ؛ دکتر محسن شکوهی یکتا ، دکتر اکرم پرند
در ادامه بخوانید: هوش هیجانی چیست
سوالات متداول
1- ✔️ عوامل موثر بر تیزهوشی چیست؟
✔️ در واقع تیزهوشی ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است که عوامل مختلفی بر ان تاثیر گذاشته و در متن مقاله شرح داده شده است.
2- ✔️ نقش جامعه و خانواده در تیزهوشی چیست؟
✔️ جامعه و نگرش والدین در تربیت کودکان تیزهوش اهمیت زیادی دارد که در متن مقاله تاثیر آن ها به طور کامل توضیح داده شده است.
3- ✔️ کدام خانواده ها در تربیت فرزند تیزهوش موفق ترند؟
✔️ خانواده هایی که کودکان را در ارضای حس کنجکاوی هدایت و تشویق کرده و انواع دیگر رفتار های نام برده در متن مقاله را انجام می دهند در تربیت فرزند تیزهوش موفق ترند.
منبع : عوامل موثر بر تیزهوشی