تاب آوری به فرایند بازگشت فرد به کارکرد عادی پس از یک رویداد استرس زا یا تجربه ناراحتی گفته می شود . در واقع تاب آوری ظرفیتی برای مقاومت در برابر استرس و فاجعه است . روانشناسان همیشه سعی کرده اند که این قابلیت انسان را برای سازگاری و غلبه بر خطر و سختی ها افزایش دهند . چهار ویژگی اصلی افراد تاب آور کفایت اجتماعی ، مهارت های حل مسئله ، خود مختاری ، هدفمندی و خوش بینی به آینده است . آموزش مهارت های زندگی نقش مهمی در ایجاد این خصیصه ها دارد . همچنین این ویژگی ها از شرایط لازم برای خود پنداره خوب ، پیوند اجتماعی و بهزیستی عاطفی محسوب می شوند که از عوامل حفاظت کننده افراد در مقابل آسیب های روانی اجتماعی محسوب می شوند .
در این مقاله به بررسی مشخصات افراد تاب آور و سه عامل محیطی موثر در رشد ویژگی های افراد تاب آور می پردازیم .
” تاب آوری ظرفیتی برای مقاومت در برابر استرس و فاجعه است . “
مشخصات افراد تاب آور
ایجاد تاب آوری فرایندی است که از طریق آن ، افراد توانایی هیجانی برای برخورد موثر با چالش های زندگی خانوادگی و اجتماعی را کسب می نمایند . روش خاصی برای آموختن تاب آوری وجود ندارد ، زیرا تاب آوری یک مهارت مشخص نیست . تاب آوری شامل مجموعه ای از مهارت ها ، نگرش ها و ارزش ها است که فرد کسب می نماید . از خصوصیات افراد تاب آور می توان به موارد زیر اشاره کرد :
* داشتن بینش : داشتن بینش یعنی توانایی در دیدن اشیا همان طور که هستند نه آن گونه که باید یا می توانند باشند ، پذیرش واقعیت و صادق بودن با خود .
* احساس ارزشمندی : احساس ارزشمندی یعنی توانایی پذیرفتن خود به عنوان فردی ارزشمند ، ایجاد تمایز بین رویدادها ، چیزها و رفتارهای منفی با خود .
* همدلی : همدلی یعنی برقراری رابطه ی توام با احترام متقابل با دیگران که گاهی اوقات به هم پیوستگی اجتماعی نامیده می شود ، یعنی احساس تعلق به افراد ، گروه ها و نهادهای اجتماعی .
* نظم و ترتیب : نظم و ترتیب یعنی حس سازمان یافتگی ، نظم و آیین مندی خاص که ساختار ، ثبات و امنیت در زندگی فرد به وجود می آورد .
* شوخ طبعی : شوخ طبعی یعنی توانایی در دیدن جنبه روشن موقعیت و جدی نگرفتن بیش از حد خود ، که به حفظ یک دیدگاه متعادل تر کمک می کند .
* مهارت های حل مسئله : مهارت های حل مسئله یعنی توانایی در تجزیه و تحلیل واقع بینانه مشکلات شخصی و در نظر گرفتن راه حل های فوری و راهبردهای دراز مدت برای حل و فصل مشکلاتی که به آسانی و سریع حل نمی شوند .
* توانمندی های اجتماعی : توانمندی های اجتماعی یعنی برخورداری از طیف وسیعی از مهارت ها و راهبردهای اجتماعی شامل مهارت های گفت و گو ، جرات مندی و گوش دادن ، همراه با آمادگی گوش دادن به دیگران و احترام گذاشتن به احساسات و عقاید دیگران که در تعاملات اجتماعی بسیار مهم است .
* خوش بینی : خوش بینی یعنی اعتقاد راسخ به اینکه آینده می تواند بهتر باشد ، احساس امید و هدفمندی و این باور که من می توانم زندگی و آینده خود را کنترل کنم .
حتما بخوانید: مهارت حل مسئله چیست
سه عامل محیطی موثر در رشد ویژگی های افراد تاب آور
تاب آوری در مورد افرادی به کار برده می شود که در برابر فشار روانی مقاوم تر هستند و نسبت به افراد دیگر ، کمتر مستعد بیماری هستند . افرادی که دارای این ویژگی هستند ، معمولاً بر زندگی خود کنترل بیشتری احساس می کنند ، نسبت به آن چه انجام می دهند تعلق خاطر بیشتری دارند ، و در قبال عقاید و تغییرات جدید پذیرا هستند . سه عامل محیطی موثر در رشد ویژگی های افراد تاب آور عبارتند از :
* روابط حمایت گر و توام با توجه ، شبکه ای از افراد که از یکدیگر حمایت می کنند
* معیارها و انتظارات بالا اما معقول خانواده و جامعه در مورد رفتار
* فرصت مشارکت در فعالیت ها و کارکردهای اجتماعی
در ادامه بخوانید: مراحل حل مسئله چیست
سوالات متداول
1- ✔️ مشخصات افراد تاب آور چیست؟
✔️ افراد توانایی هیجانی برای برخورد موثر با چالش های زندگی خانوادگی و اجتماعی را کسب می نمایند که در متن مقاله شرح داده شده است.
2- ✔️ سه عامل محیطی موثر در رشد ویژگی های افراد تاب آور چیست؟
✔️ سه عامل محیطی موثر در رشد ویژگی های افراد تاب آور وجود دارد که در متن مقاله هر سه آن ها به طور کامل مطرح شده است.
3- ✔️ تاب آوری در مورد چه افرادی به کار برده می شود؟
✔️ تاب آوری در مورد افرادی به کار برده می شود که در برابر فشار روانی مقاوم تر هستند که در متن مقاله ارائه شده است.
منبع : مشخصات افراد تاب آور