بازی فعالیتی است که با تمایل ، اختیار و برای سرگرمی و بدون توجه به نتیجه در زمان فراغت انجام می شود ، و باعث نشاط و شادابی می شود . به عبارت دیگر بازی به این صورت تعریف شده : بازی یعنی حرکت ، جنبش ، و فعالیت یا تمرین برای سرگرمی ، تفریح یا ورزش است . بازی ممکن است باعث آموزش مفاهیم اصلی زندگی به کودک شود . امکان دارد بازی کودک را از خود محوری در بیاورد و زندگی اجتماعی را به او آموزش دهد . از قدیم گفته‌اند کودکی که خوب می خورد ، خوب می خوابد و خوب بازی می کند حتماً سالم است . نظریه های بازی مختلفی وجود دارد که در ادامه مطرح می شوند .
در این مقاله به بررسی نظریه های بازی می پردازیم .
نظریه های بازی
نظریه های بازی شامل نظریه پیش تمرین ، استراحت ، تکرار فعالیت های اجدادی ، جبران ، اصل لذت ، تصفیه عواطف ، دهلیز فعالیت های غریزی و انرژی مازاد است :
نظریه پیش تمرین
نظریه استراحت و رفع خستگی
نظریه تکرار فعالیت های اجدادی
نظریه جبران
بازی به معنی لذت بردن ( نظریه اصل لذت )
بازی به عنوان عقده گشایی یا تصفیه عواطف ( کاتارسیس )
نظریه دهلیز فعالیت های غریزی
نظریه انرژی مازاد
در ادامه به صورت کامل تری در مورد نظریه های بازی درمانی توضیح داده می شود .
نظریه پیش تمرین
تفسیری که کارل گروس از بازی کرد در مقابل با نظریه های قبلی بود . او از مشاهده مستمر کودکان کم سن به هنگام بازی به این نتیجه رسید که فعالیت های آزادانه کودکان که بدون وسایل خاصی انجام می گیرد ، آنان را برای زندگی بعدی آماده می کند . گروس نظریه پیش تمرین را مطرح کرد .
برای متن کامل مقاله روی نظریه پیش تمرین کلیک کنید .
نظریه استراحت و رفع خستگی
همراه با نظریه اولیه انرژی اضافه ، نظریه دیگری مطرح شد که بازی ها را شکل هایی از استراحت وآرمیدگی یا تن آرامی می دانست . طبق این نظریه ، بازی به هنگامی که فرد خسته است صورت می گیرد تا استراحت و تجدید قوا در او حاصل شود . این نظریه هم ریشه قدیمی دارد و تدوین آن به لازاروس نسبت داده می شود . اما بعداً روانشناس آمریکایی ، پاتریک ، آن را با زیر بنایی جسمی ، مجدداً عرضه کرد .
برای متن کامل مقاله روی نظریه استراحت و رفع خستگی کلیک کنید .
نظریه تکرار فعالیت های اجدادی
طبق نظریه تکرار فعالیت های اجدادی ، بازی در حیوانات و کودکان خردسال ، به صورت پدیده ای فطری ، طبیعی و ارثی محسوب می شود . استنلی هال می نویسد : کودکان ویژگی های بازی را به ارث می برند میل کودک به بازی سیر منظمی را طی می کند ، به طوری که هر پدیدهای به وسایل پدیده دیگر قابل ترک و شناخت است . طفل در دوران رشد تمام مراحلی را که نوع انسان در طول تاریخ تکامل خود پیموده است طی می کند .
نظریه جبران
جبران مکانیزم دفاعی روانی مهمی است که ، به قول آدلر فرد برای از بین بردن حقارت و ناکامی های خود و ظاهر ساختن نوعی برتری به آن دست می زند . تنها قسمتی از بازی های رمزی را می توان با این نظریه تبیین کرد که کودکان از طریق بازی می کوشند محرومیت ها ، ضعف ها و حقارت های خود را جبران کنند .
برای متن کامل مقاله روی نظریه جبران کلیک کنید .
بازی به معنی لذت بردن ( نظریه اصل لذت )
" ژان شاتو " می گوید ، سرنوشت کودک او را مجبور به بازی کردن می کند . بازی یک فعالیت آزاد است و کودک آزادانه به بازی می پردازد برای این که از بازی خوشش می آید و از آن " لذت " می برد . کودک در سنین اولیه انگشت خود را می مکد و با انگشتانش بازی می کند ، در سنین بالاتر راه می رود ، می دود ، می پرد و به انواع بازی ها می پردازد و از همه آنها لذت می برد طبق این دیدگاه " لذت بردن " محرک اصلی بازی در کودکان است .
بازی به عنوان عقده گشایی یا تصفیه عواطف ( کاتارسیس )
مفهوم کاتارسیس توسط کارل گروس در مورد بازی به کار برد شده براساس دیدگاه کاتارسیس ، انسان درگیر تمایلات و کشش های مانند ستیزه جویی ، پرخاشگری ناسازگاری و نافرمانی است و بازی به او امکان می دهد که تمایلات مذکور را به طور ناآگاهی ارضا کند . زمانی که انسان خشمگین است و غدد داخلی هورمون هایی را در خون می ریزد که تعادل بدن را بر هم می زند ، باید فعالیتی صورت گیرد تا بدن به حال طبیعی خود باز گردد .
نظریه دهلیز فعالیت های غریزی
نظریه دهلیز فعالیت های غریزی توسط کار مطرح شد و طبق آن بازی چون دهلیزی است که غرایز از آن سر بیرون می آورد . مطابق این نظریه دختر بچه از طریق عروسک بازی غریزه مادری را نشان می دهد و تیراندازی نشانه فعالیت جنگجویی کودک است .
نظریه انرژی مازاد
نظریه انرژی مازاد توسط اسپنسر و شیلر مطرح شد . نظریه انرژی مازاد معتقد است که بدن مقداری انرژی دارد که آن را به صورت فعالیت هدفدار یعنی کار و فعالیت بدون هدف یعنی بازی مصرف می کند در واقع بازی به خاطر انرژی اضافی در بدن کودک است .
برای متن کامل مقاله روی نظریه انرژی مازاد کلیک کنید .
منبع :
روانشناسی بازی تالیف دکتر محمد علی احمدوند
در ادامه بخوانید: نظریه های بازی در قرن بیستم
در صورت علاقه مندی به این مقاله می توانید باقی مقالات را در سایت هیوا مشاهده کنید و کانال تلگرام ما را دنبال کنید .
سوالات متداول
1- ✔️ نظریه های بازی چیست؟
✔️ نظریه های بازی شامل نظریه پیش تمرین ، استراحت ، تکرار فعالیت های اجدادی و سایر مواردی است که در متن مقاله مطرح شده است.
2- ✔️ نظریه پیش تمرین چیست؟
✔️ کارل گروس از مشاهده مستمر کودکان کم سن به هنگام بازی به نتیجه ای رسید که در متن مقاله توضیح داده شده است.
3- ✔️ نظریه استراحت و رفع خستگی چیست؟
✔️ طبق این نظریه بازی به هنگامی که فرد خسته است صورت می گیرد تا استراحت و تجدید قوا در او حاصل شود که در متن مقاله شرح داده شده است.
منبع : نظریه های بازی