حتماً تا به حال نام مینی چیلر یا داکت اسپلیت را در بین تجهیزات تأسیساتی ساختمان شنیده اید. صرف نظر از میزان استفاده این تجهیزات در مصارف خانگی یا اداری و صنعتی این سیستم های تهویه مطبوع طرفداران و خریداران خاص خود را دارند. در صورتی که قصد خرید مینی چیلر یا داکت اسپپلیت دارید این مقاله می تواند در فرآیند مقایسه و انتخاب این تجهیزات کمک شایانی داشته باشد.
مینی چیلر چیست؟
مینی چیلر (Mini chiller) همان طور که از نامش پیداست، یک چیلر کوچک با ظرفیت محدود (معمولاً کمتر از 20 تن تبرید) می باشد. دستگاهی برای تولید آب سرد که اصلی ترین استفاده آن تامین سرمایش ساختمان های مسکونی است. مینی چیلر در دسته چیلرهای تراکمی قرار می گیرد که معمولاْ در واحدهای مسکونی، تجاری و اداری کوچک کاربرد دارد.
همان طور که در بالا گفتیم مینی چیلر، همان کوچک شده چیلر و طرز کار آن مشابه چیلر است. مینی چیلر در ساختمان هایی که می خواهیم سرمایش و گرمایش مستقل داشته باشند کاربرد دارند و مشکلات مربوط به موتورخانه مرکزی را از بین می برد.
دستگاه مینی چیلر، کم صداتر از چیلر بوده و غالبا ظرفیت آن کمتر از 10 تن تبرید است. در واقع معمولا ظرفیت مینی چیلرها بین 2 تا 10 تن تبرید است در حالی که در خانواده چیلرها این بازه بین 10 تا 1000 تن تبرید است.
داکت اسپلیت چیست؟
در خانواده تجهیزات سرمایشی پرکاربرد این روزها داکت اسپلیت طرفداران خاص و البته زیادی دارد. داکت اسپلیت یکی از سیستم های رایج HVAC برای ساختمان های مسکونی و اداری به حساب می آید که از دو یونیت جداگانه تشکیل شده است:
یونیت خارجی که همان کندانسینگ یونیت است و شامل کمپرسور و کندانسور است در محیط آزاد خارج از ساختمان نصب می شود.
یونیت داخلی (هوارسان) که داخل ساختمان و در فضای سقف کاذب تعبیه می گردد.
داکت اسپلیت نیز از سیکل تبرید تراکمی بهره می گیرد. مایع مبرد حاصل از چگالش در یونیت خارجی بوسیله خط لوله مسی راهی یونیت داخلی شده و پس از عبور از شیر انبساط وارد کویل سرمایش DX می شود. از سوی دیگر، جریان هوای تازه ورودی به یونیت داخلی پس از فیلتر شدن از روی کویل عبور کرده و بعد از کاهش دما از طریق مسیر کانال کشی شده، در اتاق ها و یا فضاهای دیگر توزیع می گردد.
مقایسه مینی چیلر با داکت اسپلیت
همواره ممکن است سازندگان واحدهای مسکونی در خصوص مقایسه هزینه تهیه و اجرا و بهره برداری داکت اسپلیت یا مینی چیلر سوالاتی داشته باشند که البته جواب به این سوالات نیازمند محاسبه و برآورد و تجربه کارشناسان خبره و مجرب است. نکته مهم اینکه انجام صحیح برآورد و مقایسه این هزینه ها به عوامل متعددی مانند برند انتخابی، متراژ زیر بنای واحد، محل و چگونگی اجرا و … بستگی دارد. ضمن توصیه به مطالعه و بررسی بیشتر در ادامه به بیان نکات و پارامترهای مقایسه ای می پردازیم که تا حدود زیادی در انتخاب و خرید مینی چیلر یا داکت اسپلیت به شما کمک خواهد کرد.
هزینه کانال کشی و لوله کشی
هزینه داکت استفاده شده برای داکت اسپلیت به مراتب بالاتر از لوله کشی (لوله های 5 لایه و یا لوله سبز) بین مینی چیلر و فن کویل خواهد بود و به لحاظ پاکسازی و بازسازی در سیستم مینی چیلر و فن کویل به دلیل عدم استفاده از کانال بسیار راحت تر خواهد بود.
آلودگی صوتی
از آنجایی که داکت اسپلیت دارای یک یونیت داخلی با فن بزرگتری نسبت به فن کویل چیلر می باشد و در صورتی که به درستی طراحی نشود سر و صدای زیادی ایجاد خواهد کرد و مزاحم آرامش و استراحت ساکنین واحد مسکونی خواهد شد.
انرژی مصرفی و هزینه تعمیرات
در زمینه هزینه های بهره برداری که عمدتا شامل هزینه برق مصرفی و هزینه تعمیرات دوره ای و شارژ گاز مبرد می باشد به نظر کارشناسان این امر تفاوت چندانی بین هزینه مصرف برق و دیگر هزینه های بهره برداری داکت اسپلیت و مینی چیلر وجود ندارد.
محدودیت در لوله کشی
با توجه به اینکه در سیستم داکت اسپلیت برای لوله کشی به منظور انتقال گاز مبرد و جهت جلوگیری از افت راندمان محدودیت طول وجود دارد لازم است برای نزدیک بودن یونیت ها به هم یونیت خارجی را در تراس نصب نمود. این در حالی است که مبرد انتقالی در سیستم مینی چیلر و فن کویل آب است و محدودیت طول برای لوله آب وجود نداشته و می توانیم مینی چیلر را برای جلوگیری از اشغال فضا و دور بودن از دید و نمای ساختمان در پشت بام قرار دهیم.
نیاز به هوای تازه
در ساختمان هایی که نیاز به هوای تازه وجود دارد باید از هواساز (فن کویل کانالی) که از یک طرف با هوای تازه و کانال های هوا و کانال برگشت جریان هوا در تماس می باشد همراه با مینی چیلر استفاده نمود.
کنترل مستقل دمای هر فضا
به لحاظ کنترل فضا در ساختمان به دلیل اینکه همه فضا ها و سالن در داکت اسپلیت به یک یونیت داخلی (اواپراتور) متصل می شوند نمی توانیم برای هر فضا و یا اتاق به طور مجزا دما را بر روی دمای دلخواه تنظیم نماییم .بنابراین دمای تمام قسمت هایی که به یک داکت متصل می شوند یکسان خواهد بود و با هم روشن و خاموش می شوند.و فقط می توان با قرار دادن یک دمپر بر روی کانال وود هوا به اتاق مسیر عبور هوا را باز و بسته کرد. ولی در سیستم مینی چیلر و فن کویل هر کسی در هر اتاقی باشد می تواند دمای اتاق خود را تنظیم کند واین باعث خواهد شد افراد مسن داخل خانه دچار مشکل نشوند.
نتیجه آخر
مقایسه و خرید مینی چیلر و داکت اسپلیت برای انتخاب بهتر خریداران از زوایای مختلفی قابل بررسی است که در اینجا به طور مختصر اشاره کردیم. به طور کلی می توان گفت برای اماکن عمومی و سالن و ادارات فلت که نیاز به هوا با دمای یکسان دارند از داکت اسپلیت استفاده گردد ولی برای ساختمان های مسکونی با اتاق های مجزا می توان دمای هر اتاق را بر روی دمای دلخواه تنظیم نمود و بهتر است از مینی چیلر استفاده شود. نکته دیگر اینکه از آنجا که عوامل مختلفی مانند ظرفیت سرمایشی در انتخاب تجهیزات سرمایشی و گرمایشی دخیل هستند و با توجه به تنوع شرکت ها و برندهای مطرح در زمینه ساخت، عرضه و فروش آنها مشاوره با کارشناسان این حوزه امری لازم و اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.
منبع: مجله ونداد تجهیز