در یک ساختمان، منابع یا مخازن زیادی برای هدایت و تأمین آب به کار می رود که یکی از آنها منبع انبساط هستند. منبع انبساط مخزنی است که فشار اضافی سیالات گرم شده را بالانس کرده و کمبود آب در گردش درون سیستم های حرارت مرکزی را جبران می کند. در سیستم های حرارت مرکزی با آب گرم که شبکه لوله کشی آن از نوع بسته است، کاربرد منابع انبساط بسیار ضروری و بااهمیت است. در این سیستم ها اگر پیش بینی لازم صورت نگیرد، تغییرات درجه حرارت و در نتیجه تغییرات حجم آب می تواند موجب صدمات قابل توجهی به سیستم شود. منابع انبساط به طور کلی پاسخی برای انبساط و انقباض آب، تآمین فشار، تأمین آب جبرانی (make up) سیستم و تثبیت فشار سیستم است. منبع‌های انبساط، با توجه به کارکرد و کاربردشان، به دو گروه منبع انبساط باز و منبع انبساط بسته تقسیم می‌شوند. در ادامه این نوشتار به طور خاص به مطالعه کارکرد و کاربرد منبع انبساط بسته خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
مخزن انبساط بسته یا مخزن تحت فشار یک مخزن رنگی است که با نام های دیگر مخزن پمپ آب و منبع پمپ آب هم در بازار شناخته می شود و در سایزهای مختلفی به بازار عرضه می گردد. از این منبع انبساط در ساختمان های بزرگ و همچنین ساختمان های کوچکی استفاده می شود که نتوانیم از منبع انبساط باز استفاده کنیم. در این مخزن ها با استفاده از تیوپ لاستیکی انبساط حجمی آب گرفته می شود. همان طور که از نام این منبع هم مشخص است، ساختمان و کارکرد منبع انبساط بسته به گونه ای طراحی شده است که با هوای آزاد تبادلی ندارد. در این منبع، فشار موجود در مخزن توسط یک مکانیسم به وسیله بالشتک های هوا و یا گازی مانند ازت تأمین می شود. منبع انبساط بسته شامل مخزنی است که در آن بخشی برای قرار گیری یک گاز بی اثر تعبیه شده و در قسمت دیگر بخشی برای وارد شدن آب در حال گردش در سیستم گرمایشی وجود دارد. در این نوع مخازن فشار سیستم در اثر ایجاد تعادل بین فشار بخش گازی و آب در گردش تنظیم می شود. به همین دلیل مخارن انبساط بسته باید در قسمت هایی در موتورخانه و یا نزدیکی دیگ نصب شوند و در ارتفاعی بالاتر از آب ورودی دیگ قرار داشته باشند. در منابع انبساط بسته فشار آب موجود در سیستم دائماً اندازه گیری شده و میزان آن در یک مقدار مشخص ثابت نگه داشته می شود. بدین ترتیب که در اثر تغییر دمای آب در گردش در سیستم گرمایشی، حجم آب در گردش در افزایش و یا کاهش یافته و بدین ترتیب میزان هوای موجود در مخزن تحت تأثیر این تغییرات تغییر می یابد. به عبارت دیگر با گرم شدن تدریجی آب موجود در سیستم گرمایشی و ورود آن به مخزن انبساط، حجم آب به مرور افزایش یافته و بدین ترتیب هوای موجود در مخزن انبساط خارج می شود. منبع انبساط بسته یک ابزار ضربه گیر بادی محسوب می شود که در فشار سیستم فعالیت کرده و با کارکرد خود انبساط سیال ناشی از تغییرات دما را جذب می کند.
علاوه بر اینکه استفاده از منبع انبساط بسته در صرفه جویی انرژی نقش مهمی می تواند داشته باشد، در موارد زیر نیز استفاده از منبع انبساط بسته توصیه می شود:
1. در موتورخانه هایی که فشار کاری آنها بایستی بالا باشد.
2. در موقعیت هایی که اتلاف حرارتی بسیار زیاد است.
3. در اماکن و ساختمان هایی که دسترسی به پشت بام وجود ندارد.
4. در مناطق سردسیری که امکان یخ زدن منبع انبساط باز در هوای آزاد وجود دارد.
منبع انبساط بسته که تقریباً قرارگیری آن در هر جای ساختمان امکان پذیر است، ارتباطی با هوای آزاد ندارد و فشار سیستم توسط بالشتک هوا، بخار و یا یک گاز بی اثر مانند ازت که نیمی از حجم منبع را اشغال می کند تأمین می شود. حداکثر فشار سیستم وابسته به مقتضیات طرح است. حداقل فشار در مخزن انبساط باید به میزانی باشد که هنگام سرد بودن سیستم، حجم رادیاتور و تجهیزات مشابه گرمایشی از آب پر باشد.
در صورتی که قصد خرید منبع تحت فشار دارید، توصیه می کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ویژگی های منابع انبساط و همچنین تفاوت بین منبع انبساط باز و منبع انبساط بسته به مجله ونداد تجهیز مراجعه کنید.