امروزه می توان گفت که هر صنعتی در هر زمینه ای برای ادامه فعالیت و تولید محصولات مختلف باید هیدروکربن و مشتقات آن را خریداری کند. هیدروکربن ها گروهی از مواد آلی هستند که از ترکیب اتم های کربن و هیدروژن تشکیل شده اند. ترکیبات هیدروکربنی را می توان در طبیعت یافت. این ترکیبات تجدید پذیر نیستند و توسط انسان تولید نمی شوند. هیدروکربن ها به دو دسته آلیفاتیک و آروماتیک تقسیم می شوند. این مواد کاربردهای زیادی در صنعت و زندگی روزمره دارند که از آن جمله می توان به تولید لوازم آرایشی، صابون، سوخت مایع و پلاستیک اشاره کرد.
یکی از خواص مهم هیدروکربن ها امکان تغییر خواص فیزیکی و شیمیایی آنها در نتیجه تغییر ساختار مولکولی آنها است.
در واقع با یک تغییر کوچک در یک ماده می توان خواص جدیدی در آن ایجاد کرد. به زبان ساده تر، مواد جدید با خواص و کاربردهای جدید را می توان با استفاده از تکنیک های مناسب تولید کرد.
بنابراین، جای تعجب نیست که همه مواد اطراف ما در نقطه‌ای با مشتقات نفت و گاز و سوخت‌های فسیلی مرتبط باشد. در زیر قصد داریم برخی از کاربردها و کاربردهای منابع هیدروکربنی و همچنین برخی از انواع این ماده مفید را با جزئیات بیشتری بررسی کنیم.
هیدروکربن ها گروهی از مواد آلی هستند که از نفت خام و گاز طبیعی تشکیل شده و تنها حاوی اتم های کربن و هیدروژن هستند. چنین ترکیباتی را می توان در طبیعت یافت.
جالب است بدانید که هیدروکربن ها را می توان در سوخت های فسیلی و درختان نیز یافت. شکل ساختاری کلی هیدروکربن ها به ساختار پیوندهای اتمی تشکیل دهنده آنها بستگی دارد.
انواع هیدروکربن ها
هیدروکربن ها مانند سایر مواد آلی طبقه بندی خاص خود را دارند و به دو گروه آلیفاتیک و آروماتیک تقسیم می شوند. در ادامه به بررسی ترکیب هر یک از این انواع می پردازیم:
هیدروکربن های معطر
کلمه معطر به معنای معطر است. هیدروکربن های آروماتیک هیدروکربن هایی هستند که در آن پیوندهای دوگانه و منفرد با اتم های کربن جایگزین می شوند.
این هیدروکربن ها عبارتند از نفتالین، بنزن، تولوئن و زایلن.
هیدروکربن های آلیفاتیک
ترکیبات حاوی اتم های هیدروژن و کربن و بدون حلقه معطر، آلیفاتیک نامیده می شوند.
این هیدروکربن ها شامل آلکن ها، آلکان ها، آلکین ها و سیکلوآلکان ها هستند. برخی از آنها:
آلکان
آلکان ها نوعی هیدروکربن آلیفاتیک هستند که در آن هر اتم کربن به چهار اتم دیگر پیوند دارد و بنابراین اشباع می شود. همه پیوندها در این نوع هیدروکربن منحصر به فرد هستند. گاهی اوقات آلکان ها را پارافین می نامند.
از آلکان ها می توان به متان اشاره کرد که به عنوان سوخت مورد استفاده قرار می گیرد.
آلکن
آلکن ها دارای حداقل یک پیوند دوگانه کربن- کربن در ساختار اتمی خود هستند و بنابراین غیراشباع هستند.
اولین عضو خانواده آلکن ها اتن است که به عنوان پایه صنعت پتروشیمی شناخته می شود. اتن انواع مختلفی از مواد شیمیایی را در مقیاس صنعتی تولید می کند.
آلکین
آلکین ها ترکیباتی هستند که در آنها حداقل یک پیوند سه گانه کربن-کربن وجود دارد و غیراشباع هستند.
اولین عضو از خانواده آلکین ها اتین است که در لحیم کاری کاربید استفاده می شود. این ماده می تواند گرمای مورد نیاز برای جوشکاری قطعات فلزی را تامین کند.
سیکلوآلکان
سیکلوآلکان ها ترکیبات حلقوی اشباع شده ای هستند که در آن ها همه کربن ها به صورت تک و با یک حلقه به هم متصل می شوند.
سیکلوآلکان پایدار یک سیکلوهگزان حاوی 6 اتم کربن و 12 اتم هیدروژن است.
کاربردهای اصلی جذب هیدروکربن
هیدروکربن ها کاربردهای زیادی در صنعت و زندگی روزمره دارند. از کاربردهای آن می توان به حمل و نقل، تولید پلاستیک، ساخت لوازم آرایشی و غیره اشاره کرد. هیدروکربن ها را می توان در آفت کش ها، پلاستیک ها، صابون ها و لوازم آرایشی نیز یافت.
با توجه به این موضوع می توان هیدروکربن ها را اساس اقتصاد کنونی دانست. این مواد تجدید پذیر نیستند و ماهیت محدودی ندارند و توسط انسان قابل تولید نیستند.
کاربردهای خرید هیدروکربن عبارتند از:
پلاستیک بسازید
یکی از خریدهای هیدروکربنی تولید پلاستیک است. پلاستیک ها را می توان یکی از پرکاربردترین مواد در زندگی روزمره دانست. البته فناوری این ماده در صنعت پتروشیمی برای تولید پلاستیک از هیدروکربن ها مورد نیاز خواهد بود.
تولید صابون و لوازم آرایشی و بهداشتی.
از دیگر کاربردهای خرید هیدروکربن می توان به ساخت لوازم آرایشی و صابون اشاره کرد. تقریباً تمام لوازم آرایشی، صابون ها یا کرم ها حاوی هیدروکربن هستند.
رایج ترین ترکیبات هیدروکربنی در لوازم آرایشی، روغن ها و روغن های معدنی هستند که می توانند پوست را صاف کنند.
البته شایان ذکر است که این مواد اثرات منفی بر سلامتی دارند. بنابراین، آینده روشنی برای استفاده از هیدروکربن ها در لوازم آرایشی غیر قابل تصور است.
حشره کش ها
هیدروکربن ها از جمله پرمصرف ترین مواد در حشره کش ها و آفت کش ها هستند.
البته دانستن این نکته مفید است که در سال های اخیر تلاش شده است تا حد امکان این مواد از ترکیب آفت کش ها حذف شوند. زیرا می توانند برای سلامت مصرف کنندگان و محیط زیست خطرناک باشند.
مایع می سوزد
یکی دیگر از دلایل خرید هیدروکربن، استفاده از آنها به عنوان سوخت مایع است. در واقع، شما می توانید سوخت های فسیلی را به عنوان گروهی از هیدروکربن ها در نظر بگیرید که در حضور اکسیژن و هنگام گرم شدن مشتعل می شوند.
رایج ترین آنها بنزین سفید، گازوئیل و بنزین هستند. اکثر خودروها با این نوع سوخت کار می کنند.
اما دانشمندان به دلیل آلودگی هایی که ایجاد می کنند به دنبال جایگزین های بهتری هستند.