عرشه فولادی چیست؟
«عرشه فولادی» در صنعت ساختمانسازی سازهای است سبک، مقاوم و متشکل از ورقهای فولادی گالوانیزه فرم داده شده (موسوم به ورقهای عرشه-فولادی، به شکل موجدار و غالباً ذوزنقهای شکل) که برای ساخت سقف و کف یک ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد.
جهت استعلام قیمت فوری یا دریافت مشاوره رایگان در زمینه خرید یا سفارش تولید انواع ورق های عرشه فولادی میتوانید با شمارههای کارشناسان واحد تولید ایران کانتین ۰۷۱۳۷۷۴۲۲۰۹ ، ۰۹۱۲۰۹۰۴۰۶۰ و ۰۹۱۷۱۰۳۴۸۲۵ تماس حاصل فرمایید.
عرشه فولادی را با نامهای “عرشه فلزی” یا “متال دک” (Metal Deck)، “عرشه کفی” (Pan Deck) و “عرشه کیو” (Q Deck) نیز میشناسند، با این وجود در زبان فارسی اسامی “متال دک” و “عرشه فولادی” رایجتر است.
امروزه ساخت ورقهای عرشه فولادی در دو دسته کلی عرشه سقف (Roof Deck) و عرشه کف (Floor Deck) توسط نورد سرد و طی فرآیند فرمینگ ورقهای فولادی (گالوانیزه) انجام میپذیرد.
حمل و نقل و اجرای آسان، عدم نیاز به قالببندی، شمع بندی و جوشکاری، مقاومت بالا نسبت به وزن کم، افزایش ایمنی و عمر سازه در مواجهه با مخاطرات طبیعی همچون طوفان و زلزله، کم هزینه بودن، همچنین سرعت بالای اجرای سقف عرشه فولادی (نسبت به روشهای سنتی) و … از جمله مزایای فناوری عرشه فولادی میباشد که بیش از ۵۰ سال عملکرد رضایت بخش و کاربرد گسترده در حوزه صنعت ساختمان را رقم زده است.
هسته ورق های عرشه فولادی معمولاً با استفاده از فولاد نرمه ساخته میشود. این نوع از فولاد، یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی با مقاومت تسلیم ۲۱۰ تا ۲۵۰ مگاپاسکال است. فولاد نرمه شکلپذیری بالایی دارد و این ویژگی، امکان ساخت ورقهایی با ابعاد و شکلهای متنوع را فراهم میکند. از طرفی پوسته ورق های عرشه فولادی از جنس روی و با ضخامتی معادل با ۰٫۸ تا ۲٫۱ میلیمتر گالوانیزه میشود.
سقف عرشه فولادی چیست؟
سقف عرشه فولادی یکی از روشهای نوین اجرای سازه فلزی و در واقع مجموعهای از ورقهای فولادی گالوانیزه است که سکویی مستحکم را جهت اجرای سقف یا کف سازه فولادی ایجاد میکند. سقف عرشه فولادی معمولاً بر روی تیرآهن بنا میشود و بستری را برای بکارگیری انواع بتن، مواد عایق و … فراهم میآورد. سقف عرشه فولادی دارای ۴ جز اصلی: ورق گالوانیزه ذوزنقه ای (موجدار)، گل میخ (برشگیر)، آرماتور (میلگرد) و بتن میباشد و “فلاشینگ” و “تیر فرعی” نیز دیگر اجزای آن را تشکیل میدهند.
فناوری سقف عرشه فولادی با ارائهی یک تکنیک نوین در صنعت ساختمان و همچنین مقرون به صرفه بودن، مورد استقبال بسیاری تا به امروز قرار گرفته است. از آنجایی که یک عامل مهم و موثر در سرعت ساخت و اجرای ساختمانها، طبیعتاً سرعت در اجرای سقف آنها میباشد، به طور گسترده در ساخت ساختمانهای مرتفع از این نوع سقف استفاده میشود.
انواع ورق عرشه فولادی
ورق های عرشه فولادی بر اساس پروفایل مصرفی انواع گوناگونی دارند که معمولترین و پرکاربردترین آنها نوع B (B Deck) و N (N Deck) میباشند. دو گونه دیگر با نامهای A (A Deck) و F (F Deck) نیز وجود دارند که امروزه کاربرد کمتری دارند.
عرشه فولادی نوع B رایج ترین نوع سقف عرشه فولادی است و کاربرد اصلی آن پشتیبانی از سقف ساختمان است. توجه داشته باشید که عرشه نوع B زمانی استفاده می شود که دهانه ای زیر ده فوت داشته باشید. عرشه نوع B به اندازه ۱٫۵ اینچ عمق و ۳۶ اینچ عرض دارد، همچنین فاصله بین دندهها برابر با ۲٫۵ اینچ میباشد.
عرشه فولادی نوع N زمانی استفاده می شود که دارای دهانه بلند و بیش از ۱۰ فوت هستیم. عرشه فولادی نوع N از سبکترین ۲۲ گیج تا سنگینترین به اندازه ۱۶ گیج موجود است. عمق آن ۳ اینچ و عرض آن ۲۴ اینچ است.
عرشه فولادی نوع HSN3 جدیدترین نوع عرشه فولادی به شمار میآید. HSN3 بسیار شبیه به N Deck است، اما دو تفاوت مهم وجود دارد. عرض HSN3 به اندازه ۳۲ اینچ است که البته نصب آن به زمان کمتری نیاز دارد. دنده ها نیز زاویه بیشتری دارند که موجب میشود برش ورق ها از باندلها آسان تر باشد. مشابه با N Deck، در مواقعی استفاده میشود که دهانه بلند و بیش از ۱۰ فوت داشته باشیم. HSN3 از ۲۲ گیج تا ۱۶ گیج موجود است؛ همچنین عمق آن ۳ اینچ و عرض آن ۳۲ اینچ میباشد.
عرشه فولادی نوع A با نام مستعار “دنده باریک” یک نسخه قدیمی از سقف عرشه فولادی است. عمق این پانل ۱٫۵ اینچ و عرض آن ۳۶ اینچ است، اما فاصله بین دندهها تنها ۱ اینچ است و به همین دلیل به آن “دنده باریک” نیز می گویند. در مقایسه با نوع B (که فاصله بین دندهها ۲٫۵ اینچ است)، فاصله باریک بین دندهها عرشه فولادی نوع A را به پانل ضعیفتری تبدیل میکند. این نوع پانل عمدتاً در تعمیرات یا یا بازسازی هنگام تطبیق با سازه عرشه فولادی موجود در ساختمانهای قدیمی مورد استفاده قرار میگیرد.
عرشه فولادی نوع F نیز دارای ۱٫۵ اینچ عمق و ۳۶ اینچ عرض است و یک نوع عرشهی دنده متوسط محسوب میشود. فاصله بین دندهها ۱٫۸۷۵ اینچ است که از عرشه نوع B باریکتر است، اما از عرشه نوع A عریضتر است. عرشه F استحکام بیشتری نسبت به عرشه نوع A دارد، اما عرشه B پانل قویتری نسبت به هر دوی آنهاست. عرشه نوع F نیز بیشتر در تعمیرات و مطابقت با سازههای عرشه فولادی موجود در ساختمان های قدیمی مورد استفاده قرار میگیرد.
قیمت عرشه فولادی
قیمت ورق عرشه فولادی (فرمدادهشده و برش خورده) عبارتست از هزینه تهیه ورق گالوانیزه (رول خام و فرمدادهنشده) باضافه هزینه فرمینگ (نورد سرد) و برش ورقهای مذکور با استفاده از دستگاه رول-فرمینگ استاندارد؛ بنابراین، مشخصات ورق گالوانیزه مصرفی و همچنین جزئیات فرمدهی ورق، در قیمت و هزینه نهایی خرید انواع ورقهای عرشه فولادی مستقیماً مؤثر است.
به طور کلی، ضخامت ورق عرشه (معمولاً از ۰٫۷ تا ۱٫۲ میلیمتر)، گرید ورق عرشه (میزان زینک و نوع فولاد پایه)، کارخانه تأمین رول ورق عرشه، استاندارد فرمدهی دستگاه رول-فرمینگ و … مهمترین عوامل تعیین کنندهی قیمت نهایی ورق عرشه فولادی به حساب میآیند؛ همچنین توجه داشته باشید که مشخصاً نوسانات قیمت آهنآلات تأثیر بسیاری در هزینه نهایی تهیه ورق عرشه فولادی خواهد داشت.
اجرای عرشه فولادی
اجرای عرشه فولادی پس از تکمیل اسکلتبندی ساختمان و طی ۵ مرحله اصلی انجام میپذیرد. سقف عرشه فولادی بدون میلگرد و قالببندی نصب شده و از جانمایی ورقهای عرشه فولادی گالوانیزه تا اتصال گل میخ به شبکه آرماتور و سپس بتن ریزی ادامه مییابد. این ۵ مرحله به طور دقیقتر عبارتند از:
۱- جانمایی ورق عرشه فولادی
نخست ورق های عرشه فولادی به محل نصب، جابجا شده و سپس بر روی دهانه تیرهای اصلی سازه فلزی قرار میگیرند. جابجایی و جانمایی ورقها به دلیل برخورداری از وزن نسبتاً کم، توسط اشخاص یا دستگاههای کوچک امکانپذیر است. توجه داشته باشید که اگر در اجرای سقف عرشه فولادی برای استقرار تیرها، طول دهانه های سقف عرشه فولادی بیش تر از ۴ متر باشد، نیاز به اجرای تیر فرعی بدون شمع بندی نیز خواهد بود.
۲- ثابت سازی و فلاشینگ ورق عرشه فولادی
برای ثابت سازی (اصطلاحاً فیکس کردن) ورق ها، لازم است که آنها را (پس از استقرار در مکان صحیح خود) توسط دستگاه میخکوب به بال تیرهای زیرین وصل نماییم. همچنین فلاشینگ لبههای ورق های دور، در راستای تکمیل و افزایش کیفیت سازه عرشه فولادی انجام میپذیرد.
۳- جوش گلمیخ (برشگیر) و اتصال ورق فولادی به تیر
در این مرحله، ورقهای عرشه فولادی توسط جوشکاری گل میخ یا برشگیر به بال تیرهای نگهدارنده متصل میشوند. کاربرد اصلی برشگیرها علاوه بر اتصال ورق های عرشه فولادی به بقیه اجزا، انتقال نیروی برشی بین بتن و فولاد گالوانیزه است. در این مرحله با استفاده از دستگاه جوش قوس الکتریکی، برشگیرها را مطابق با نقشه اجرایی در جای خود جوش میدهند. قطر استاندارد گلمیخ ۲۰ میلیمتر (حداکثر قطر ۲۵ میلیمتر) و طول آن بسته به نوع ورق و میزان درگیری مورد نیاز بین بتن و فولاد، حداقل ۳۵ میلیمتر است.
۴- آرماتوربندی سازه و اتصال برشگیر به شبکه آرماتور
آرماتوربندی عرشه فولادی در صورتی که نخواهیم از بتن الیافی استفاده کنیم با بستن میلگرد و مفتول یا استفاده از مشهای آماده بر روی ورقهای عرشه صورت میگیرد. آرماتورها به طور معمول از نوع آرماتورهای حرارتی یا افت حرارتی هستند. البته بعضی مواقع نیز علاوه بر آرماتوربندی بر روی ورق ها، یک میلگرد در داخل بال پایینی قرار داده میشود که باعث میشود مقاومت کششی سقف افزایش یابد. توجه داشته باشید که نوع و فاصله میلگردهای این شبکه از سطح فوقانی دال، به ضخامت دال بستگی دارد. سپس به منظور ثابت سازی شبکه آرماتور و یکپارچگی بیشتر اجزای سقف عرشه، گلمیخها به شبکه آرماتور متصل خواهند شد.
۵- بتن ریزی
آخرین مرحله در اجرای عرشه فولادی بتن ریزی است که به عبارتی ساده بتنها را روی عرشه فولادی میریزند و بعد آن را صاف میکنند که این فرآیند مانند قالب عمل میکند. بتن مصرفی غالباً از نوع سبک یا معمولی است (همانطور که قبلاً نیز اشاره شد، در صورت عدم استفاده از آرماتوربندی، میتوان از بتن الیافی نیز استفاده نمود). مقاومت بتن سبک حدود ۱۷ مگاپاسکال و مقاومت بتن معمولی حدود ۲۰ مگاپاسکال است. نوع بتن مورد استفاده در سقف عرشه فولادی به نوع بارگذاری و ابعاد دهانه نیز بستگی دارد.
ساخت عرشه فولادی
ساخت و تولید ورق عرشه فولادی (متال دک) توسط دستگاه رول-فرمینگ (Roll Forming) و با استفاده از فناوری نورد سرد (Cold Forming) و فرمدهی ورقهای فولادی گالوانیزه صورت میپذیرد.
چیدمان کلی خط تولید ورق عرشه فولادی شامل رول باز کن، ورودی و تغذیه دستگاه (رول ورق فولادی)، سیستم فرمدهی ورق (Roll Forming)، سیستم برش ورق (گیوتین) و میز محصول میباشد. مشخصات دستگاه رول-فرمینگ شامل: قطر و جنس شافت، تعداد ایستگاه، جنس غلتک، سرعت فرمدهی، نوع انتقال حرکت، اندازه زنجیر، اسکلت اصلی دستگاه، نوع سیستم برش، توان پمپ هیدرولیک، فشار هیدرولیک، جنس تیغههای برش و قیچیها، تلورانس طول برش، PLC، سیستم کنترل طول، سیستم عامل، ولتاژ، اینورتر و … میباشد.
ایران کانتین، تولید کننده ورق عرشه فولادی
تولید و تأمین انواع ورق های عرشه فولادی (Steel Deck) در شیراز و جنوب کشور، یکی از خدماتی است که شرکت ایران کانتین در راستای توسعه خدمات تولیدی-صنعتی خود، با استفاده از مجهزترین و پیشرفته ترین دستگاههای رول-فرمینگ (Roll Forming) و بر اساس آخرین استانداردهای صنعت ارائه داده است.
انواع ورق های عرشه کف (Floor Deck) و عرشه سقف (Roof Deck) با استفاده از نورد سرد (Cold Forming) ورق های فولادی گالوانیزه و طی فرآیند صنعتی “فرمینگ سرد”، توسط ایران کانتین تولید و عرضه می گردد.
شرکت ایران کانتین واقع در شهر شیراز، به عنوان بزرگترین تولیدکننده انواع کانکسهای پیشساخته در جنوب کشور و اولین دارنده گواهینامه CE (نشان کیفیت اروپا) و همچنین گواهینامههای معتبر و استاندارد TUV، ISO و OHSAS در زمینه طراحی و ساخت انواع سازههای پیشساخته در ایران، مفتخر است با سابقه بیش از ۱۵ سال اجرای پروژههای بزرگ پیشساخته، مجری ساخت و نصب انواع پروژههای پیشساخته در سطح کشور باشد.
محصولات ایران کانتین طیف وسیعی از سازههای پیش ساخته (کانکس، کانتینر، شلترهای نظامی، کیوسکهای فایبرگلاس و …) را شامل میشود. انواع کانکس اداری، کانکس کلاس درس، کانکس سرویس بهداشتی، کانکس نگهبانی و همچنین طراحی، ساخت و نصب کمپهای اداری، مسکونی و خوابگاهی، برخی از محصولات و خدمات ایران کانتین میباشند. از دیگر خدمات این شرکت میتوان به تولید ورق عرشه فولادی و فروش ساندویچ پانل اشاره داشت.
منبع: ایران کانتین