در خسارات معنوی که عبارت از صدمه به حیثیت اعتبار و روح افراد است نظریه سنتی قائل به عدم قابلیت جبران آن به صورت مطلق می باشد چرا که وفق نظر این گروه ادله ضمان شامل خسارت معنوی نمی‌گردد ولیکن در مقابل گروهی دیگر معتقدند ضرر معنوی قابل جبران است هرچند در این دسته نیز اختلافاتی وجود دارد از جمله اینکه بعضی حقوقدانان نظر به جبران برخی از خسارات معنوی دارند و نه تمام آن و بعضی دیگر معتقد به جبران تمام خسارات معنوی و قابلیت تقویم آن به پول به صورت مطلق می باشند و برای اثبات هر یک از این نظرات استدلال آتی بیان شده است .
هر چند در حال حاضر خسارت معنوی در رویه قضایی کنونی ایران همیشه قابل تقویم به پول نیست ولی آنچه دررد دو نظر اول و اثبات نظر سوم بیان گردیده است جامع تر و با شرایط امروزه اجتماعی سازگارتر می باشد و علی‌رغم امکان تقویم و مطالبه خسارت معنوی با پول تی تحقیق صورت گرفته در شرع مقدس و در احادیث خبری قاطع تایید این موضوع یافت نگردید ضمن اینکه فقهای پیشین و معاصر هم در رد ،آن به اجماع نرسیده‌اند .
هرچه فعالیت‌های اجتماعی و روابط بین افراد در اجتماع بیشتر می شود دامنه خسارات ناشی از برخوردها هم بیشتر و گسترده تر می گردد این خسارات ممکن است در نتیجه فعل یا ترک فعل شخصی به دیگری وارد آید و نیز ممکن است مادی معنوی یا جسمی باشد امکان جبران خسارت مادی و جسمی مسلم و از بحث ما خارج است ولیکن در مورد قابلیت و نحوه جبران خسارت معنوی و بحث‌های فراوانی از گذشته تا به حال میان حقوقدانان و فقها مطرح بوده است.مسلما استفاده ازتجربیات یک وکیل خوب میتواند در این زمینه برای شما مفید واقع شود.
خسارات معنوی در عین استفاده در برخی از مواد قانونی تعریفی از آن توسط قانونگذار ارائه نشده است و صرفاً به بیان مصادیق آن اتفاق گردیده این عدم تعریف به علت تردید در ماهیت این نوع است . که به مصادیق و قلمرو آن نیز سرایت نموده و سبب ابهامات و اختلافاتی در تعیین مصداق ها و قلمرو آن گردیده است منشاء این تردیدها از آنجا است که عده ای معتقدند ادله ضمان مشمول خسارات معنوی نبوده و این نوع خسارت ها مطلقاً قابل جبران نیست چون چهره مالی و اقتصادی ندارد.
http://www.isfahanattorney.ir/
برخلاف این نظر عده‌ای بر صدق عنوان ضرر بر خسارات معنوی تردید ندارند ولی معتقدند چون زیان یاد شده مالی نیست قابل تقویم پول نمی باشد و عده‌ای دیگر نیز بر این عقیده اند که خسارت معنوی نه تنها مصداق ضرر است بلکه قابلیت جبران به وسیله پول را نیز دارد. برای روشن شدن موضوع ابتدا به مفهوم ضرر سپس تعریف های ارائه شده از خسارت معنوی معنوی و مصادیق و قلمرو آن می‌پردازیم
مفهوم ضرر
در منابع مختلف حقوقی و فقهی ضرر اینگونه تعریف شده است
۱.ضرر عبارت است از نقصان در شی و نقص در مال یا جان
۲.ضرر (سوءالحال) در جان جسم و یا حالت ظاهری مال و منزلت است
۳. ان الضرر هو ما یقابل و النفع من النقص فنی النفس او الطرف او العرض اوالمال. ضرر مقابل نفت و اعم از نقص در جان عضو آبرو و مال است.
۴. ان الضرر عباره عن فوت مایجده الانسان من نفسه و عرضه و ماله و جوارحه. ضرر عبارت است از فوت آنچه انسان دارا است اعم از جان آبرو مال و اعضا.
با قبول دیدگاهی که ضرر را نقص در اشیاء می‌داند خسارت صرفاً به اعیان وارد می شود و مسئولیت ناشی از آن منحصر در تلف مال از باب اتلاف و تسبیب است.
لذا امکان جبران خسارت معنوی وجود ندارد ولی نظر دیگر که ضرر را نقص در اعیان اموال و هتک عرض و آبرو می داند خسارت معنوی را نیز مصداق ضرر دانسته و قایل به جبران آن است.
قسمت دوم از این نوشتار را میتوانید در این سایت بخوانید