فیستول زایمان چیست؟ سوراخی در کانال زایمان است که در اثر انسداد زایمان ایجاد می شود. تخمین زده می شود که بیش از 2 میلیون زن جوان با فیستول زایمان درمان نشده در آسیا و جنوب صحرای آفریقا زندگی می کنند.
جراحی شکم یا لگن، از جمله سزارین و هیسترکتومی، زایمان طولانی و پارگی واژن در هنگام زایمان از علل فیستول واژن در بارداری می باشد.
در بیشتر موارد، جراحی برای بستن یا ترمیم فیستول رکتوواژینال مورد نیاز است. قبل از انجام عمل، پوست و سایر بافت های اطراف فیستول باید عاری از عفونت یا التهاب باشد. جراحی برای بستن فیستول ممکن است توسط یک جراح زنان، یک جراح کولورکتال یا هر دو به صورت تیمی انجام شود.
این وضعیت می تواند منجر به عوارض دیگری مانند عفونت، بیماری کلیوی، زخم و زخم دستگاه تناسلی، کم آبی بدن، درد، آسیب به بافت واژن و غیرممکن شدن یا دردناک شدن رابطه جنسی و ناباروری ثانویه شود.
فیستول چیست؟
فیستول یک اتصال غیر طبیعی (یک روزنه) بین دو عضو داخلی یا بین یک اندام داخلی و سطح بدن است. ممکن است ناشی از بیماری یا بدخیمی، پرتودرمانی، جراحی یا آسیب تروماتیک باشد. فیستول می تواند منجر به نشت مداوم غیرعادی محتویات یک عضو به اندام دیگر یا خارج از بدن شود.
به نقل از سایت کلینیک پایتخت
فیستول مقعدی (anal fistula) لوله یا مجرای بسیار کوچکی است که از کانال مقعد (آخرین قسمت راست روده) به پوست نزدیک دهانه مقعد منتهی می‌شود. بر اثر این بیماری مجرایی روی سطح پوست اطراف مقعد ایجاد می‌شود که معمولاً یک طرف دیگر این مجرا به روده بزرگ راه دارد.
فیستول زایمان چیست
سوراخی بین کانال زایمان و مثانه و/یا رکتوم است که در اثر زایمان طولانی و انسدادی بدون دسترسی به درمان پزشکی به موقع و با کیفیت بالا ایجاد می‌شود. زمانی که نوزاد متولد نشده نمی تواند از لگن عبور کند.
ممکن است کودک برای لگن بیش از حد بزرگ باشد یا در وضعیت نامناسبی دراز بکشد، یا ممکن است لگن بد شکل باشد یا به طور کامل رشد نکرده باشد.
این امر باعث نشت ادرار، مدفوع یا هر دو در زنان می شود و اغلب منجر به مشکلات مزمن پزشکی، افسردگی، انزوای اجتماعی می شود.
به گزارش سازمان بهداشت جهانی www.who.int :
Each year between 50 000 to 100 000 women worldwide are affected by obstetric fistula, an abnormal opening between a woman’s genital tract and her urinary tract or rectum. The development of obstetric fistula is directly linked to one of the major causes of maternal mortality: obstructed labour
سالانه بین 50,000 تا 100,000 زن در سراسر جهان تحت تاثیر فیستول زایمان قرار می‌گیرند. فیستول زایمان یک شکاف غیرطبیعی بین دستگاه تناسلی زن و دستگاه ادراری یا رکتوم او می باشد. ایجاد فیستول زایمان در زنان مستقیماً با یکی از علل اصلی مرگ و میر مادران مرتبط است: زایمان انسدادی.
https://www.who.int/news-room/facts-in-pictures/detail/10-facts-on-obstetric-fistula
زنانی که فیستول زایمان را تجربه می کنند از بی اختیاری مدام و مشکلات سلامتی رنج می برند. فیستول زایمان قابل پیشگیری است و تا حد زیادی می توان از آن اجتناب کرد.
فیستول زایمان چگونه اتفاق می افتد
زایمان انسدادی یکی از علت های فیستول زایمان در زنان می باشد. این انسداد می تواند خون رسانی به بافت های لگن زن را قطع کند. هنگامی که بافت مرده از بین می رود، یک سوراخ - به اصطلاح پزشکی - یک فیستول در کانال زایمان باقی می ماند.
به نقل از سایت unfpa.org :
Tragically, there is a strong association between fistula and stillbirth, with research indicating that approximately 90 percent of women who develop obstetric fistula end up delivering a stillborn baby
به طور غم انگیز، ارتباط قوی بین فیستول و مرده زایی وجود دارد، تحقیقات نشان می دهد که تقریباً 90 درصد از زنانی که دچار فیستول زایمان می شوند، در نهایت یک نوزاد مرده به دنیا می آورند.
نقل قول شده از : https://www.unfpa.org/obstetric-fistula
فیستول زایمان در زنان در کشورهای صنعتی به دلیل دسترسی به درمان پزشکی به موقع و با کیفیت بالا، تقریباً از بین رفته است. اما این عارضه در میان فقیرترین و در حاشیه ترین زنان رخ می دهد، به ویژه آنهایی که دور از خدمات پزشکی زندگی می کنند.
فرزندآوری و مادر شدن در سنین پایین در دختران نوجوان قبل از رشد کامل لگن
و همچنین بارداری دوقلو
وضعیت بریچ جنین (پوزیشن جنین در رحم که به جای سر، پایین تنه جنین پایین رحم است و با پا بیرون می آید)
سوء تغذیه و به طور کلی شرایط نامناسب سلامتی
از جمله عوامل فیزیولوژیکی هستند که در ایجاد انسداد در زایمان و فیستول نقش دارند. با این حال، هر زنی ممکن است زایمان انسدادی را تجربه کند، از جمله زنان مسن‌تری که قبلاً بچه‌دار شده‌اند.
عوارض فیستول زایمان در زنان چیست
فیستول زایمان در زنان در صورت درمان نشدن می تواند باعث بی اختیاری مزمن شود و منجر به طیف وسیعی از بیماری های جسمی از جمله عفونت های مکرر، بیماری کلیوی، زخم های دردناک و ناباروری شود.
ناتوانی در آمیزش جنسی به دلیل آسیب و زخم واژن و همچنین نامطبوع بودن روابط جنسی به دلیل نشت و بوی تند
صدمات جسمی همراه با درک نادرست در مورد علت فیستول اغلب منجر به انگ و تبعیض می شود که منجر به انزوای اجتماعی، آسیب های روانی و مسائل مربوط به سلامت روان می شود.
درمان فیستول زایمان
فیستول زایمان عمدتاً از طریق جراحی درمان می شود. هدف از جراحی ترمیم فیستول است که شامل بستن سوراخ بین واژن و دستگاه ادراری یا رکتوم است.
این جراحی شامل ترمیم بافت پاره شده و آسیب دیده است. روش جراحی به اندازه و محل فیستول بستگی دارد:
فیستول وزیکو واژینال (VVF)، بین مثانه و واژن. جراح سوراخ را ترمیم می کند و اغلب از بافت سایر قسمت های بدن استفاده می کند.
فیستول مجرای ادراری (UVF)، بین مجرای ادرار (خروجی مثانه) و واژن
فیستول رکتوواژینال (RVF)، بین رکتوم و واژن. جراح سوراخ را ترمیم می کند و ممکن است از پیوند بافتی یا فلپ استفاده کند.
فیستول حالب واژینال، بین حالب (لوله های کلیه) و واژن.
در کشورهای توسعه‌یافته، برای زنی که این نوع زایمان انسدادی را دارد، سزارین انجام می‌شود، اما در کشورهای در حال توسعه ممکن است این امکان وجود نداشته باشد.
در نتیجه، فشار سر نوزاد برای مدت طولانی بر روی رگ های خونی تامین کننده بافت واژن، مثانه، مجرای ادرار و رکتوم، جریان اکسیژن را قطع می کند (ایسکمی) و منجر به مرگ بافت آسیب دیده (نکروز) می شود. سپس بافت مرده از بین می رود و سوراخی بین اندام های مجاور باقی می گذارد که فیستول نامیده می شود.گاهی اوقات که آسیب شدید است، ممکن است بیش از یک نوع فیستول به طور همزمان رخ دهد.
سوالات متداول
عوامل خطر فیستول زایمان چیست؟
فقر، سوء تغذیه، عدم آموزش، زایمان زودرس، زایمان در سنین پایین و فقدان مراقبت های بهداشتی
شایع ترین علت فیستول زایمان چیست؟
زایمان طولانی‌مدت یا انسداد شایع‌ترین علت فیستول زایمان است.
تفاوت فیستول و فیستول زایمان چیست؟
فیستول زایمان سوراخ غیرطبیعی در کانال زایمان است که منجر به نشت مزمن ادرار و یا مدفوع می شود. فیستول مامایی ناشی از زایمان انسدادی تا حد زیادی شایع‌ترین شکل فیستول تناسلی است.