شهر مشهد دومین شهر پرجمعیت کشور است. این شهر، مرکز استان خراسان رضوی است که در حال پایان تجربه‌ی عبور یک موج جمعیتی از سن اشتغال می‌باشد. بنابراین، انتظار می‌رود که در بازه‌ی زمانی ۵ الی ۱۰ سال آینده میزان مراجعه به کاریابی مشهد برای پیدا کردن فرصت‌های شغلی، بسیار کاهش یابد. با این حال، با توجه به جمعیت بسیار بالای افراد دارای سنین ۵-۹ ساله در این استان، انتظار می‌رود که پس از بازه‌ی زمانی مورد اشاره، مجددا رقابت برای تصاحب فرصت‌های استخدام مشهد و خراسان رضوی و مرکز این استان، به شدت افزایش پیدا کند.
عمده‌ی نیروی کار استان خراسان رضوی در بخش خدمات مشغول به کار است که بیشتر این آمار، مربوط به مرکز استان می‌باشد. بین ۳۰ الی ۴۰ درصد از جمعیت این استان، چه در بخش‌های شهری و چه در بخش‌های روستایی، در بخش صنعت فعالیت دارند. کشاورزی، سهم کمی از اقتصاد کل استان ولی بیش از ۴۰ درصد از آمار اشتغال مناطق روستایی را به خودش اختصاص داده است. محصول کشاورزی اصلی استان خراسان رضوی، زعفران است و شرکت‌های صنایع غذایی این استان که سهم زیادی از بخش صنعتی آن را به خودش اختصاص می‌دهند، وابسته به طلای سرخ ایران هستند.
در این مقاله می‌خواهیم در رابطه با آمار کاریابی مشهد و استان خراسان رضوی صحبت کنیم. همچنین، بخش‌های اقتصادی اصلی استان را به شما معرفی خواهیم کرد و به شما خواهیم گفت که فارغ‌التحصیلان کدام رشته‌ها شانس بیشتری برای به کار گمارده شدن در دومین شهر پرجمعیت ایران دارند.
نرخ اشتغال در مشهد
مطابق با آماری که در سال ۱۳۹۸ در استان خراسان رضوی گردآوری شده است، تعداد ۲۷۰۵۳ فرصت شغلی در مراکز کاریابی کل استان و تعداد ۱۷۴۸۴ فرصت شغلی تنها در مراکز کاریابی مشهد به ثبت رسیده است. اختلاف قابل توجه تعداد فرصت‌های شغلی ثبت شده در شهر مشهد در مقایسه با کل استان خراسان رضوی، نسبت به اختلاف جمعیت مرکز این استان در مقایسه با کل استان، میتواند به تمرکز بیشتر نیروی کار شهر مشهد در بخش خدمات باشد زیرا اکثر شرکت‌های خدماتی، نیروهای مورد نیاز خود را از طریق ثبت آگهی در مراکز کاریابی، جذب می‌کنند. دلیل دیگر میتواند استقبال بیشتر کسب‌وکارها از کاریابی‌ها در شهرهای بزرگ‌تر به عنوان روشی برای پیدا کردن نیروی انسانی باشد. این در حالی است که در شهرهای کوچک، ارتباطات بین افراد نقش مؤثرتری در جذب نیروی انسانی دارند.
آمار کل متقاضیان کار ثبت شده در مراکز کاریابی کل استان خراسان رضوی در سال ۱۳۹۸، تعداد ۴۵۳۵۰ نفر بوده است. از این تعداد، ۲۷۹۰۴ نفر در مرکز استان ثبت نام کرده‌اند.
آمار به کار گمارده شدگان از طریق مراکز کاریابی در کل استان خراسان رضوی در سال ۱۳۹۸، تعداد ۹۷۹۶ نفر بوده است. این در حالی است که آمار به کار گمارده شدگان به واسطه‌ی مراکز کاریابی در مرکز استان در آن سال، ۵۳۲۱ نفر گزارش شده است.
آمار مرتبط با تحصیلات و نقش آن در استخدام مشهد
مطابق با آمار سال ۱۳۹۸، میزان ۹۵/۱ درصد از جمعیت شاغل و ۹۷/۷ درصد از جمعیت بیکار در استان خراسان رضوی، با سواد بوده‌اند. از جمعیت شاغل استان، تنها ۲۰/۹ درصد دارای تحصیلات دانشگاهی و متأسفانه از جمعیت بیکار استان، ۳۵/۱ درصد، تحصیلات عالی داشته‌اند. این آمار به روشنی نشان می‌دهد که تعداد زیادی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در استان خراسان رضوی، بیکار هستند. البته این آمار در مقایسه با استان‌های دیگر کشور، چندان نامطلوب نیست. نکته‌ی جالب توجه این است که آمار بیکاران دارای مدرک تحصیلی دانشگاهی سال به سال بیشتر شده است. این موضوع میتواند نشان‌دهنده‌ی افزایش شدید آمار فارغ‌ااتحصیلان دانشگاهی در این استان بوده باشد که رقابت برای تصاحب فرصت‌های شغلی را در میان این گروه جمعیتی افزایش داده است.
مطابق با آمار سال ۱۳۹۷، از تعداد ۴۱۱۹۹ نفر متقاضیان کار ثبت نام شده در مراکز کاریابی استان خراسان رضوی، بیش از ۱۲ هزار نفر دارای مدرک تحصیلی لیسانس یا بالاتر و بیش از ۱۳ هزار نفر دارای مدرک دیپلم بودند. این ارقام فاصله‌ی زیادی با تعداد افراد جویای کار دارای سطوح پایین‌تر تحصیلات دارند. این موضوع هم میتواند نتیجه‌ی تعداد زیاد افراد دارای دیپلم یا مدرک دانشگاهی باشد. در نتیجه، عمده‌ی متقاضیان ثبت نام در مراکز کاریابی استان و به ویژه مراکز کاریابی مشهد، دارای بالاترین سطوح تحصیلات بوده‌اند.
از این تعداد متقاضی کار، تعداد ۱۱۲۷۲ نفر به کار گمارده شده‌اند که ۲۷۰۹ نفر دارای مدارک تحصیلی بالاتر از لیسانس و ۴۵۱۹ نفر دارای مدرک تحصیلی دیپلم بوده‌اند. ۲۲۰۷ نفر نیز با مدرک تحصیلی پایان دوره‌ی راهنمایی، موفق به پیدا کردن کار شده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که بیشتر فرصت‌های شغلی در استان خراسان رضوی و مرکز آن، برای افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی مناسب هستند. از آن‌جایی که اکثر فرصت‌های شغلی ثبت شده در مراکز کاریابی مشهد مربوط به بخش خدمات و مشاغلی مثل منشی، کارمند اداری، مهماندار هتل، قطار یا هواپیما، فروشنده، پذیرش هتل و … هستند، این آمار منطقی به نظر می‌رسد زیرا بیشتر مشاغل خدماتی، نیازمندی سواد تحصیلی در حد مدرک دیپلم و نه بیشتر هستند.
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که تحصیلات دانشگاهی خیلی نمی‌تواند در استان خراسان رضوی و مرکز آن، به ویژه برای پیدا کردن کار در بخش خدمات، به شانس پیدا کردن شغل برای شما کمکی کند.
چه مشاغلی در مشهد حقوق بالایی دارند؟
عمده‌ی فرصت‌های کار در مشهد با حقوق بالا مربوط به برنامه‌نویسی و مشاغل مرتبط با فروش مثل بازاریاب و کارشناس فروش است. با توجه به اینکه شهر این شهر بعد از شهر تهران دومین شهر پرجمعیت کشور می‌باشد، بسیاری از شرکت‌ها برای فروش محصولات یا خدمات خود در این شهر تلاش می‌کنند. به همین دلیل، بخش زیادی از فرصت‌های شغلی ثبت شده در مراکز کاریابی مشهد، مربوط به شغل‌های فروش و بازاریابی یا فرصت‌های شغلی مربوط به نمایندگی شرکت‌هایی است که دفاتر اصلی آن‌ها در شهرهای دیگر، به ویژه تهران قرار دارد.
از سوی دیگر، با توجه به اهمیت بخش خدمات در این شهر پرجمعیت و نیز با توجه به روند دیجیتالی شدن و اینترنتی شدن بسیاری از خدمات، خیلی از کسب‌وکارها در شهر مشهد، نیازمند برنامه‌نویس هستند و رقابت بالایی برای جذب برنامه‌نویس در این شهر برقرار است. به همین دلیل، برنامه‌نویس‌ها نیز می‌توانند با حقوق بالایی در این شهر کار پیدا کنند.
سهم صنایع اصلی استان خراسان رضوی در استخدام مشهد
بیش از ۳۰ درصد از نیروی کار شهر مشهد در بخش صنایع مشغول به کار هستند. از مهم‌ترین صنایع این شهر و استان خراسان رضوی، می‌توان به معادن متعدد فلزات قیمتی و نیمه‌قیمتی در این استان اشاره کرد. بنابراین، مهندسین معدن شانس خوبی برای پیدا کردن شغل در این استان و مرکز آن دارند.
تا همین چند سال پیش، استان خراسان به سه بخش جنوبی، رضوی و شمالی تفکیک نشده بود. به همین دلیل، شهر مشهد مرکز بسیاری از کسب‌وکارهای مرتبط با زعفران بود که بیشترین میزان کشت آن در جهان، در استان خراسان جنوبی است. چندین شرکت معتبر صنایع غذایی در شهر این شهر نیازمند فارغ‌التحصیلان رشته‌ی مهندسی صنایع غذایی هستند. وجود این شرکت‌ها سبب رونق کلی بخش صنایع غذایی در استان خراسان رضوی شده است و بخشی از فرصت‌های اشتغال ثبت شده در مراکز کاریابی مشهد، مربوط به بخش صنایع غذایی است. به همین دلیل، می‌توان گفت که فارغ‌التحصیلان رشته‌های مهندسی صنایع غذایی و مهندسی شیمی نیز شانس خوبی برای پیدا کردن مشاغل مرتبط با رشته‌ی خود در این شهر دارند.
جمع‌بندی
شهر مشهد با جمعیت بیش از ۳ میلیون‌نفر، دومین شهر پرجمعیت ایران است. با توجه به توزیع جمعیت در گروه‌های سنی در این شهر، انتظار می‌رود که در یک بازه‌ی ۵-۱۰ ساله که رفته رفته از ۲ الی ۳ سال آینده شروع می‌شود، به دلیل کاهش شدید جمعیت در سن اشتغال، شاهد کاهش رقابت برای تصاحب فرصت‌های شغلی و در نتیجه بهبود وضعیت کاریابی مشهد باشیم.
این شهر یک شهر توریستی است و عمده‌ی نیروی کار آن در بخش خدمات فعال هستند و سهم کشاورزی از نیروی کار استان خراسان رضوی و مرکز آن، بسیار ناچیز است. مهم‌ترین صنایع این استان، صنایع معدنی و صنایع غذایی می‌باشند.
آمار گردآوری شده از مراکز کاریابی در دومین شهر پرجمعیت ایران نشان می‌دهد که شانس استخدام شدن برای افراد دارای مدرک تحصیلی دیپلم بیش از افراد دارای مدرک تحصیلی دانشگاهی است. به علاوه،شانس خام‌ها و آقایان برای تصاحب استخدام مشهد، تقریبا برابر است.
اکثر فرصت‌های کار در مرکز خراسان رضوی با حقوق بالا مربوط به مشاغل برنامه‌نویسی و فروش می‌باشند. همچنین، فارغ‌التحصیلان رشته‌های مهندسی معدن و صنایع غذایی نیز شانس بالایی برای پیدا کردن کار استخدام مرتبط با رشته‌ی خود در شهر مشهد و استان خراسان رضوی دارند.