گاهی ما در زندگی دچار فراموشی کوتاه مدت می شویم و ممکن است یک شماره تلفنی را که به خاطر داشته ایم، فراموش کنیم. استرس های زندگی روزمره تا حدودی مغز ما را خالی از ذهن کرده و فراموشی کوتاه مدت به وجود می آورد، این گونه فراموشی ها، هیچ نگرانی ندارد چرا که عده زیادی از افراد، در زندگی امروزی خود دچار این مشکل می شوند.
متمرکز بودن در دنیای امروز تقریبا به یک کار سخت تبدیل شده است، در صورتی که تمرکز بدون شک مهم ترین تکنیکی است که ما برای موفقیت باید بیاموزیم. بدون وجود تمرکز افراد دارای بازدهی پایین و ضریب اشتباه بالایی می شوند و بسیاری از آن ها برای این که بتوانند تمرکز خود را تقویت کنند به سراغ قرص و داروها می‌روند، غافل از این که بهترین راه افزایش تمرکز، یادگیری تکنیک‌های مربوط به آن است.
مصرف چه قرص هایی ما را باهوش تر می کند؟
قرصی که قابلیت های شناختی ما از جمله قدرت تمرکز، حافظه، توجه، انگیزه و دیگر عملکرد های اجرایی ما را به بالاترین حد و درجه ممکن برساند، باعث افزایش میزان هوش ما می شود. اگر تا به حال فیلم نامحدود (نام فیلم آمریکایی محصول سال 2011 به کارگردانی نیک برگر ) را دیده باشیم حتما ایده ای درباره ی این مبحث داریم. درست است که این فیلم و امثال آن تخیلی و ساختگی اند، اما واقعیت خیلی دور از ذهن نیستند.
مفهوم عصب شناختی و استفاده از داروهای مختلف برای بهبود عملکرد شناختی در افراد سالم موضوع جدیدی نیست. در حقیقت پنجاه سال پیش داروی پیراستام که از جمله اولین داروهای اعصاب مرکزی است به عنوان یکی از اولین داروهای افزایش دهنده ی عملکرد شناختی وارد بازار شد و توزیع کنندگان آن معتقدند که عملکرد مغز با این دارو تقویت شده و در افزایش توجه بیماران تاثیرگذار است. اگرچه این دارو مورد تایید انجمن دارویی آمریکا نیست و عوارضی نظیر بی خوابی، اضطراب و سردرد دارد، اما در همه جای دنیا مورد استفاده قرار می گیرد.
قرص های مناسب برای مطالعه، افزایش تمرکز و هوش
در زیر تعدادی از رایج ترین نوتروپیک ها همانند، مدافینیل و چندین قرص دیگر در خانواده ی راکتام که با توجه به ساختار شیمیایی مشترک آن ها طبقه بندی شده اند و موجب افزایش هوشیاری و کاهش خواب آلودگی می شوند، آورده شده است. داروهای تقویت حافظه یا به تنهایی و یا به همراه سایر نوتروپیک ها مصرف می شوند.
استفاده ی غیر پزشکی و غیر قانونی از این داروها به منظور رشد شناختی و افزایش توجه و تمرکز در افراد سالم پیامدهای جبران ناپذیری از جمله، احتمال اعتیاد به این داروها و سایر عوارض جانبی، به همراه خواهد داشت. اگر چه این داروها به منظور کمک به افزایش تمرکز، توجه و سایر عملکردهای شناختی در افرادِ دارای اختلالات بیش فعالی تجویز می شود، اما استفاده ی غیر پزشکی از آن ها می تواند فرد را در همان موارد دچار اختلال کند. هشدار و خطرات بیشتر زمانی است که دوز بالایی از این داروها مصرف شود که در نهایت منجر به روان پریشی در فرد مصرف کننده می شود.
اکثر نوتروپیک ها برای استفاده ی دارویی یا مکمل غذایی در ایالت متحده ی امریکا تایید نمی شوند. استفاده از این موارد به دلیل کمبود تحقیقات بالینی و نبود نظارت و کنترل کافی، ضرورت مشورت با یک پزشک متخصص قبل از هر گونه مصرف خود سرانه را افزایش می داد.
در ادامه به بررسی چند مورد از این قرص ها که در افزایش تمرکز و هوش موثر هستند، می پردازیم.
قرص پیراستام ( Piracetam )
پیراستام که اصطلاحا قرص هوشمند اولیه نامیده می شود به طرز قابل توجهی قابلیت افزایش توجه و بهبود حافظه ی شناختی را در تمام سطوح دارد. پیراستام دارای قدرت افزایش نفوذ پذیری غشاء سلولی بوده و منجر به تحریک مغز و محافظت از قشر مغز در برابر کمبود اکسیژن می شود. این دارو از جمله داروهای اعصاب بوده و به صورت شربت نیز مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو در سال 1964 روانه ی بازار شد و یکی از بیشترین نوتروپیک های تحقق شده در طبقه ی مکمل های راکتام است. اگر چه داروهای زیادی در زمینه ی تقویت شناختی وجود دارد، اما هرگز نقش شیوه های طبیعی بهبود حافظه از جمله، یادگیری مهارت های جدید، ورزش ، مطالعه ی ایده های نو، حل جدول و خوراکی های طبیعی و مغذی را فراموش نکنیم.
معرفی قرص انیراستام ( Aniracetam )
از جمله مشتقات مصنوعی پیراستام، انیراستام است. اعتقاد بر این است که انیراستام دومین داروی رایج از خانواده ی راکتام است. از جمله دلایل محبوبیت این قرص قدرت تحریک پذیری فوق العاده او می باشد، زیرا این قرص بعد از مصرف به سرعت وارد جریان خون می شود. درست است که در ابتدا این دارو به منظور افزایش یادگیری و تقویت حافظه روانه ی بازار شده است، اما گزارش ها حاکی از آن است که این محصول به افزایش خلاقیت در افراد کمک شایانی می کند، با وجود این که تحقیقات فراوان، غیر سمی و بی خطر بودن آنیراستام را تایید می کند، اما بدان معنا نیست که این دارو به طور کامل بی خطر و بدون عوارض جانبی باشد، بنابراین داشتن اطلاعات کامل قبل از مصرف، امری ضروری و واجب است.
معرفی قرص اکسیراکتام
اکسیراکتام از سری داروهای خانواده ی راکتام بوده و در بین برنامه نوسان کامپیوتری بسیار محبوب تر از سایر افراد است. این دارو برای بهبود آسیب های عصبی و بازیابی حافظه ی بلند مدت موثر است. اعتقاد بر این است که این دارو در بهبود گستره ی توجه، حافظه، ظرفیت های یادگیری، تمرکز، ادراکات حسی و تفکر منطقی موثر است، همچنین به عنوان محرک افزایش دهنده ی انرژی، هوشیاری ذهن و افزایش دهنده انگیزه در فرد موثر عمل می کند. در کنار فواید یاد شده این دارو می تواند عوارض جانبی نظیر بی تفاوتی و خستگی را در فرد ایجاد کند که باز هم همانند سایر داروهای ذکر شده بر ضرورت مشورت با پزشک قبل از مصرف تاکید فراوانی می شود.
قرص مدافینیل ( Modafinil )
مدافینیل که در آمریکا با عنوان پروویجیل فروخته می شود، محرکی است که لقب قرص نابغه را به خود اختصاص داده است. این دارو یک محرک افزایش دهنده ی هوشیاری و کاهش دهنده ی خواب آلودگی است. پزشکان در ابتدا این دارو را تنها به اشخاص دارای اختلال خواب تجویز می کردند، اما در حال حاضر به قضات، خلبان ها، دانشمندان و دوچرخه سواران به منظور افزایش توجه، تمرکز، بهبود حافظه و یادگیری تجویز می شود، به گفته ی ساینتیفیک امریکن (نشریه ی علمی ماهانه در آمریکا) تلاش های علمی در طول سال های اخیر برای ارتقا و بهبود حافظه تنها داروهای شیمیایی اندکی را مورد تایید قرار می دهد که در این میان مدافینیل از تست ها و آزمایش های سفت و سخت رد شده و مورد تایید قرار گرفته است. با این حال عوارضی همانند، اضطراب، سرگیجه و سردرد در بعضی از مصرف کنندگان مشاهده شده است.
نتروپیک ها
تحقیقات جهت کشف داروهای موثر تر برای افزایش توانایی ذهن که مسمومیت و عوارض جانبی کمتری داشته باشه همچنان ادامه دارد، اما محدودیت هایی در این میان وجود دارد، اگر چه مواد تشکیل دهنده ی این داروها به طور جداگانه به عنوان افزایش دهنده ی رشد شناختی مغز شناخته می شوند، اما آزمایشات تصادفی کنترل شده، جهت ارزیابی تاثیرات ترکیبی این تولیدات، کم و نادر است.
بر طبق تحقیقات روانپزشک بالینی و استاد دانشکده ی پزشکی هاروارد، پرفسور امیلی با این که احتمال خطرناک بودن مصرف گاه و بیگاه نوتروپیک ها کم است، استفاده ی معمول و همیشگی آن ها عوارض جبران ناپذیر و خطرناکی دارد. توصیه ی او استفاده از محصولاتی است که دارای رتبه و درجه ی بالایی از لحاظ دارویی بوده و احتمال مضر و سمی بودن آن ها صرف نظر از دوز مصرف آن ها کمتر باشد.
همچنین توجه داشته باشیم که افراد دارای سابقه ی اختلالات روانی یا مصرف کنندگان مواد مخدر ممکن است بیشتر از سایر افراد در معرض اثرات نامطلوب نوتروپیک ها قرار گیرند و فراموش نکنیم که مصرف تمام این داروها صرف نظر از فواید فراوانی که دارند، عوارض جانبی به همراه خواهند داشت، بنابراین نباید نقش عوامل طبیعی همانند، ورزش و تغذیه ی مناسب را در تقویت و بهبود حافظه نادیده گرفت.
بسیاری از ویتامین ها همانند ب 6، ب 12، کافئین موجود در قهوه، فنتیل آمین که در شکلات یافت می شود، همین تاثیرات را به طور طبیعی بر مغز می گذارند.
برگرفته از مقاله معرفی قرص افزایش تمرکز از سایت توانا