چهار حالت از نشانه‌های بیرونی اختلال دوقطبی

این اختلال در افراد مختلف علایم متفاوتی دارد. شدت، نوسان و الگوهای متفاوتی برای عوارض و علایم اختلال دوقطبی دیده شده است. مثلا سرعت تغییر وضعیت از حالت افسردگی به شیدایی در برخی بسیار سریع است و سایر افراد این مشکلات را به شدت‌های متفاوت تجربه می‌کنند.

۱. شیدایی


در مرحله‌ی شیدایی افزایش انرژی، بروز خلاقیت و نشاط شدید دیده می‌شود. در این مرحله فردِ دچار اختلال دوقطبی، زیاد صحبت می‌کند و به شدت فعال است. کم‌خوابی و استراحت نکردن از نشانه‌های دیگر این حالت است. فرد اعتقاداتی غیر واقعی در مورد توانایی‌ها و قدرت فردی خود پیدا می‌کند، یعنی فرد خود را به شدت توانمند و ویژه احساس می‌کند. شاید این احساسات خوب و جالب به نظر برسند، اما وقتی پای تصمیمات احساسی، هیجانی و غیرمنطقی به میان می‌آید باید در مورد جالب بودن آن تردید کرد. مثلا افراد در این مرحله از اختلال دوقطبی، تصمیماتی مانند شرط‌بندی‌های غیرمعقول یا سرمایه‌گذاری‌های نامناسب می‌گیرند. افراد در این مرحله پرخاشگر می‌شوند و نسبت به عقاید مخالف، تغییرات ناگهانی در برنامه‌های از پیش تعیین شده و… واکنش‌های شدید نشان می‌دهند.

۲. شیدایی ضعیف


شدت شیدایی ضعیف نسبت به حالت قبلی کمتر است. در این مرحله افراد همچنان احساس نشاط غیرعادی و تمایل به فعالیت دارند. اما روند زندگی روزانه تا حد زیادی طبیعی است. شاید بتوان گفت که افراد در حالت شیدایی خفیف دارای خلق و خویی بانشاط هستند که البته این نشاط کاذب و غیرعادی است. در واقع در این مرحله شرایط روحی فرد دچار تغییرات غیرعادی می‌شود. بعد از این مرحله فردِ دچارِ اختلال دوقطبی به مرحله‌ی افسردگی یا شیدایی وارد می‌شود.

۳. افسردگی


در گذشته افسردگی عادی با افسردگی ناشی از اختلال دوقطبی اشتباه گرفته می‌شد. اما تحقیقات مختلف نشان می‌دهد که این دو نوع افسردگی تفاوت زیادی با هم دارند و درمان‌های پیشنهادی هر یک بسیار متفاوت است. درمان افسردگیِ ناشی از اختلال دوقطبی با داروهای ضد افسردگی پیگیری نمی‌شود. در واقع داروهای ضدافسردگی احتمال وخیم شدن اختلال دوقطبی را بیشتر می‌کنند. برخی از این داروها موجب نوسان مراحل مختلف می‌شوند و فرد را از حالت شیدایی به شیدایی خفیف یا افسردگی می‌رسانند. علی‌رغم علایم بیرونی هر دو نوع افسردگی، شیوه‌ی درمان آنها متفاوت است. نشانه‌هایی که برای هر یک از انواع افسردگی بروز می‌کند، کمک شایانی به درمان آنها می‌کند. مثلا در افسردگی اختلال دوقطبی، فرد به شدت تحریک‌پذیر و غیرقابل‌پیش‌بینی می‌شود و مدام احساس گناه دارد. افسردگی ناشی از اختلال دوقطبی منجر به خواب زیاد، بی‌حوصلگی و اضافه وزن می‌شود و در بعضی موارد ارتباط فرد با واقعیت و دنیای بیرون قطع می‌شود که به آن افسردگی سایکوتیک یا روان‌پریشی شدید گفته می‌شود. در این مرحله افراد قادر به برقراری روابط اجتماعی سالم و کار کردن نیستند.

۴. حالات ترکیبی


در این مرحله از اختلال دوقطبی علایم و نشانه‌های حالات مختلف اختلال دوقطبی یعنی افسردگی، شیدایی و شیدایی خفیف با هم آمیخته می‌شوند. افسردگی توأم با تشویش، بی‌خوابی، تحریک‌پذیری، حواس‌پرتی و افکار ضد و نقیض. این مرحله بسیار خطرناک است، زیرا ترکیب احساسات متناقض و انرژی متفاوت و خلق و خوی متغیر، نهایتا می‌تواند موجب خودکشی شود.