خانه ی رسولیان - دانشکده ی معماری یزد

همانطور که در ابتدای ورود مان به شهر یزد گفتم، شهر یزد به جهت قدمت دومین شهر دنیا و اولین شهر قدیمی ایران است. در نتیجه میزبان اصلی گردشگران این شهر را میتوان معماری غنی و در واقع بافت سنتی این شهر دانست. گذر در کوچه پس کوچه های یزد و تماشای آنچه از گذشتگان برایمان به جای مانده از مهم ترین دلایل انتخاب یزد به عنوان مقصد برای همه ی گردشگران است.

آنچه قرار است در این قسمت از تور یزد گردی خود مورد بازدید قرار دهیم، مکانی است که افزون بر قدمت و ارزش مکان آن، با هدفی زیبا به وقف درآمده است. ارزش این ملک وقفی به ذوق و لطف صاحبان آن می باشد. کافی است در شهر سراغی از دانشکده ی معماری بگیرید تا متوجه ارزشی که گفتم بشوید.

در این قسمت قرار است به بازدید از خانه ی رسولیان بپردازیم.

خانه ی رسولیان :

قدمت این خانه به اواخر دوران قاجار یعنی سال 1283 هجری شمسی باز میگردد. مالک این خانه حاج میرزا کاظم رسولیان بوده است و معماری بنا به دستان هنرمندی به نام "محمد حسن محمد رحیم" شکل گرفته است.

خانه ی رسولیان در ابتدا محل زندگی خانواده ی رسولیان بوده است و پس از تقسیم ارث به پیشنهاد " حاج میرزا احمد رسولیان " و با رضایت ورثه خانه به صورت یک جا خریداری و سپس در سال 1368 وقف دانشکده ی معماری یزد گردید. پس از این وقف ارزشمند، خانه مورد مرمت و بازسازی قرار میگیرد و به بخشی از دانشکده معماری یزد تبدیل میشود. و این امکان را در دسترس دانشجویان خوش ذوق معماری قرار میگیرد تا در محیطی کاملا متناسب با رشته ی خود به فعالیت های علمی مشغول شوند.

معماری خانه ی رسولیان :

خانه ی رسولیان همچون دیگر خانه های اصیل قدیمی دارای دو بخش اندرونی و بیرونی بوده است. بخش بیرونی خانه محلی برای پذیرایی از مهمانان بوده همچنین در حیاط بخش بیرونی خانه، مراسمهای روضه خوانی محرم انجام میگرفته است. بخش اندرونی خانه نیز کاملا خصوصی و در اختیار اعضای خانواده بوده است؛ اتاق های سه دری، پنج دری، تالار، اُرسی، کلاه فرنگی و حیاط در این قسمت از بنا جای داشته اند.

همچنین حمام خانه بین بخش های اندرونی و بیرونی خانه قرار گرفته است. حیاط اندرونی، حیاط خصوصی به حساب می آمده است و حوض بزرگ میانه ی حیاط و درخت کاری های زیبای خود فضایی را برای راحتی اهل منزل فراهم میکرده است. در واقع معماری بخش اندرونی به گونه ایست که تمامی بخش های نامبرده شده همچون اتاق های سه دری و پنج دری و به طور خاص بادگیر خانه در اطراف همین حیاط زیبا شکل گرفته اند. همچنین طرز جای گیری هر کدام از بخش های این قسمت با توجه به شرایط اقلیمی و با توجه به جهت نور آفتاب و بهره گیری از سایه ی ایوان ها صورت گرفته است. به راستی که بناهایی از این دست زبان هر بیننده ای را به ستایش هوش معماران ایرانی باز میکند.

همچنین این خانه دارای زیرزمینی در بخش پایینی خانه است. از این زیرزمین هم به جهت نگهداری مواد غذایی فاسد شدنی در طول سال استفاده می شده است و هم محلی به جهت پناه بردن و استراحت اهالی خانه در روزهای داغ تابستان کاربرد داشته است.

از دیگر بخش های این خانه، مقبره ی پدر معماری سنتی ایران در این خانه است!

استاد محمد کریم پیر نیا - پدر معماری سنتی

استاد محمد کریم پیرنیا، از بزرگترین نظریه پردازان و نویسندگان و اساتید دانشگاهی در رشته معماری به حساب می آمدند. استاد محمد کریم پیرنیا در سال 1299 هجری شمسی در یزد دیده به جهان گشودند و در تمام طول عمر خود تلاش های بسیاری در جهت حفظ وتحقیق بناهای تاریخی و شناساندن سبک معماری سنتی ایران داشتند. گفت گو و تحقیق های استاد پیر نیا با معماران قدیمی منجر به شناساندن معماری ایرانی در قالب مقالات ارزشمند به دوست داران این رشته شد. پدر معماری سنتی ایران سر انجام در سال 1376 پس از تلاش های بسیار در عرصه معماری سنتی، دار فانی را وداع میگویند و طبق وصیتی داشتند در خانه ی رسولیان به خاک سپرده میشوند.