مسجد جامع یزد

تاریخ مساجد، تاریخی به بلندای قدمت نخستین مسلمانان دارد. مسجد پاسخی بود که به نیاز مسلمان برای ارتباط با خداوند داده شد، و خدا نیز مساجد را خانه ی خود بر روی زمین نامیده است. از این جهت مساجد برای مسلمانان بعد از کعبه، بالاترین درجه تقدس را دارد. در این بین مساجدی که از گذشته برای مسلمانان به جا مانده است، تنها نمایانگر هنر معماری اسلامی ایرانی نیست بلکه نمایشی از تلفیق اعتقاد و ارادت و ایمان در قالب مکانی تقدیس شده بوده است.

در ایران گردی امروز مان در شهر زیبای یزد به سراغ یکی دیگر از اعجوبه های معماری مردمان بلند همت ایرانی میرویم اعجازی که به دستان مردمانی آفریده شده است که در روزگاران دور و بدور از غوغا و هیاهوی ساختمان سازی امروز بلکه تنها با قدرت اراده ی ایرانی ساخته شده است.

با ما همراه باشید تا به تماشای مسجد جامع یزد(کهن) برویم، مسجدی که بلند ترین مناره های مساجد جهان را به خود اختصاص داده است. کافی ست هر کسی جدای ازهر مذهب و آیین یکبار آوازه این مسجد به گوشش خورده باشد یا عکسی از آن را به چشم دیده باشد تا شیفته ی عظمتش شود و رویای دیدن آنرا در سر داشته باشد پس با ما همراه شوید و لذت این سفر را ولو مجازی از دست ندهید.

مسجد جامع یزد مسجدی در نزدیکی میدان امیر چخماق است. مسجدی تک ایوانی با سبک معماری موسوم به دوره آذری، با کاشی کاری های خارق العاده ای که میتوان گفت از برترین آثار معماری اسلامی ایرانی به شمار میرود.

بررسی مسجد جامع یزد از دیدگاه معماری :

بنای مسجد سه دوره ساخته شده که حدود 100 سال زمان برده است. پایه ی اصلی در دوره ی سامانیان بنا شده است اما معماری آن به دو دوره ی آذری برمیگردد. ساختمان مسجد شامل صحن بزرگ مستطیل شکلی است که در خود یک ایوان، دو مناره مرتفع، دو شبستان تابستانه در دو طرف مسجد، دو پایاب که محلی برای استفاده از آب قنات است، دو گرم خانه در ضلع شرقی و غربی و همچنین گنبد خانه را جای داده است.

همچنین مسجد جامع یزد دارای 6 در است که ضلع های مختلف مسجد قرار دارد.

کاشیکاری های بی نظیر، مناره های مرتفع و زیبا، سردر و کتیبه هایی که در جای جای مسجد به کار رفته است؛ یادگاری از دوره ی تیموران است.

سردر اصلی مسجد جامع یزد :

آنچه در نگاه اول نظر گردشگران را به خود جلب میکند سردر باشکوهی در ضلع شرقی مسجد است که ورودی اصلی مسجد به حساب می آید ارتفاع این بنا 24 متر است که از مهم ترین قسمت های مسجد از لحاظ معماری است و خود شامل طاق نماهای کم عرض و دو مناره ی بلند میشود. قدمت این بنا به دوره ی شاهرخ و تیموریان باز میگردد. بخش اعظم این بنا در دوره های مختلف بر اثر گذر زمان تخریب شده و بعد ها مورد مرمت قرار گرفته است.

سردر به کریاس یا یک هشتی با سقفی گنبدی مشرف است که مجموعه ی کتیبه های سنگی و کاشی های وقف نامه و فرمان های حکومتی هر زمان را در خود جای داده است.

مناره های مسجد جامع یزد :

مناره هایی به ارتفاع 52 متر که در دو طرف سردر مسجد قرار گرفته اند؛ خود دلیلی بر شهرت مسجد در جهان به شمار می آیند. معماری ارزشمند این مناره ها را در کاشی کاری های هنرمندانه اش میتوان پیدا کرد. ساختمان مناره به گونه ایست که قطر آن از پایین به بالا کم میشود و با آنکه تنها یکی از مناره های پله برای بالا رفتن دارد اما کاشی کاری هر دو با ظرافت هرچه تمام تر صورت گرفته است.

محراب مسجد جامع یزد:

محراب مساجد در تمام تاریخ اسلام از ارزشمند ترین و مقدس ترین قسمت های مساجد به حساب می آمده اند. مکانی که در زیر آن مسلمانان در صف های طولانی در کنار هم به عبادت پروردگار خود مشغول میشوند؛ لذا تلاش معماران بر این بود تا اوج هنر خود را با کتیبه ها و کاشی کاری ها آیات قرآن در محراب به کار گیرند. همچنین جالب است بدانید که محراب از ریشه حرب می آید و در مساجد به محلی برای مبارزه با نفس و شیطان اطلاق میشود از این جهت محراب را گود میساختند که نشان از ناچیزی انسان در برابر پرودگار بوده است. همچنین بلندی محراب، استعاره ای مسیر رسیدن به خدا بوده است( نگاه به سمت بالا و به سوی آسمان که شیوه ی معماری محراب هاست). معماری این بنا بنا بر کتیبه های مسجد توسط معمار هنرمند حاج بهاء الدین محمد ابن ابی بکر بن الحسینی، در 777 ه.ق می باشد.

شبستان ها :

شبستان های تابستانه ی مسجد فضایی خنک را جهت عبادت مسلمان در تابستان فراهم کرده است. این شبستان ها با زیلو که فرشی مخصوص نواحی کویری است مفروش گشته اند. جالب است بدانید که زیلو نقش به سزایی در خنک کردن فضای شبستان ها دارند. فضای داخلی شبستان ها نیز از کاشی کاری بی بهره نمانده اند.

کاشی کاری مسجد جامع یزد:

کاشی های فیروزه ای که زینت بخش نقوش اسلیمی و هندسی ای که در گوشه گوشهی مسجد، چشم هر بیننده ای را مینوازد. کاشی کاری به صورت معرق انجام گرفته است که به معنای کاشی کاری با تکه کاشی های بریده شده است.

از کاشی کاری ها مورد توجه مسجد جامع، سقف ایوان مسجد است که 99 اسم خداوند با خط کوفی زاویه دار، بر این سقف نقش بسته است.

با توجه به آنچه در یزد در بین اهالی آن نقل میشود این است که از خاک کربلا در ساخت کاشی های مسجد و مصالح آن استفاده شده است و همچنین از گلاب به جای آب برای آماده سازی ملات مسجد بهره میگرفتند.

موقعیت جغرافیایی مسجد این امکان را برای شما فراهم میکند که با خارج شدن از بعضی از درب ها به کوچه ها کاه گلی اطراف مسجد وارد شوید. تجربه ی تکرار نشدنی گذر در میان کوچه ها و مغازه هایی هر کدام به حرفه ی خاصی مشغول اند. همچنین مغازه های بی نظیری که اشیا عتیقه و یا سوغات یزد را دارا میباشند و مسلما شما را دست خالی روانه ی مکان محل اقامت تان نخواهند کرد! در این بین همچین فرصتی برای شما فراهم میشود تا با لهجه ی شیرین یزدی نیز آشنا شوید و گپ و گفتی با اهالی محلی داشته باشید.

آدرس : یزد، خیابان امام خمینی، خیابان مسجد جامع

امیدوارم از بازدید امروز لذت برده باشید.

میتوانید گردش های قبلی ما در شهر یزد را در اینجا دنبال کنید.

با دانایی سفر کنید.

با احترام

مارکوپولو