بواسیر و سرطان روده بزرگ هر دو میتوانند باعث علائمی شوند که نیاز به توجه پزشکی دارند، اما ماهیت و علل آنها کاملاً متفاوت است. در ادامه توضیحات بیشتری از زبان دکتر امیرحسین امامی میبدی درباره هر یک و رابطه بین آنها ارائه میدهم:
بواسیر (هموروئید)
بواسیر به تورم و التهاب رگهای خونی در ناحیه مقعد و رکتوم اشاره دارد. این وضعیت میتواند داخلی (داخل رکتوم) یا خارجی (زیر پوست اطراف مقعد) باشد. عواملی که میتوانند باعث بواسیر شوند عبارتند از:
- یبوست مزمن: فشار زیاد برای دفع مدفوع میتواند به بواسیر منجر شود.
- بارداری: افزایش فشار روی رگهای مقعد و رکتوم.
- نشستن طولانیمدت: بهویژه در توالت.
-رژیم غذایی کمفیبر: که منجر به یبوست میشود.
علائم بواسیر
- خونریزی بدون درد در هنگام دفع مدفوع
- خارش و تحریک در ناحیه مقعد
- درد و ناراحتی
- تورم یا توده در نزدیکی مقعد
سرطان روده بزرگ
سرطان روده بزرگ (کلورکتال) به رشد غیرطبیعی و غیرقابل کنترل سلولها در روده بزرگ یا رکتوم اشاره دارد. این سرطان میتواند به صورت پولیپهای خوشخیم شروع شود که به مرور زمان سرطانی میشوند. عوامل خطرزا شامل:
- سن: بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال.
- سابقه خانوادگی: ابتلا به سرطان روده بزرگ یا پولیپها.
- بیماریهای التهابی روده: مانند کولیت اولسراتیو و کرون.
- رژیم غذایی: مصرف زیاد گوشت قرمز و فرآوردههای گوشتی.
- سبک زندگی: چاقی، عدم فعالیت بدنی، مصرف الکل و سیگار.
علائم سرطان روده بزرگ
- تغییرات در عادات دفع مدفوع: اسهال یا یبوست که بیش از چند روز طول بکشد.
- خونریزی از رکتوم یا مدفوع خونی
- درد مداوم شکم
- کاهش وزن بیدلیل
- ضعف و خستگی
تفاوتها و تشابهات
- بواسیر: معمولاً با خونریزی بدون درد همراه است، بهویژه پس از دفع مدفوع. خون بواسیر معمولاً روشن و قرمز است.
- سرطان روده بزرگ: خونریزی ممکن است همراه با مدفوع باشد و خون ممکن است تیرهتر باشد. تغییرات طولانیمدت در عادات دفع مدفوع و درد شکم میتواند نشاندهنده سرطان باشد.
اهمیت مراجعه به پزشک
تشابه برخی علائم بین بواسیر و سرطان روده بزرگ میتواند باعث نگرانی شود، بنابراین مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق ضروری است. پزشک ممکن است آزمایشهای مختلفی مانند کولونوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی، یا آزمایشهای خون انجام دهد تا تشخیص نهایی را تعیین کند.
پیشگیری و مراقبت
- رژیم غذایی: مصرف فیبر بیشتر (میوهها، سبزیجات، غلات کامل)، نوشیدن آب کافی، و کاهش مصرف گوشت قرمز و فرآوردههای گوشتی.
- فعالیت بدنی: ورزش منظم برای حفظ وزن سالم و کاهش خطر یبوست.
- غربالگری منظم: بهویژه برای افراد بالای ۵۰ سال یا کسانی که سابقه خانوادگی دارند.
نتیجهگیری
بواسیر به خودی خود منجر به سرطان روده بزرگ نمیشود، اما برخی علائم مشابه میتواند نیاز به بررسی دقیق پزشکی داشته باشد. با مراجعه به پزشک و انجام آزمایشهای لازم، میتوان علت اصلی علائم را مشخص کرد و درمان مناسب را آغاز نمود. توجه به رژیم غذایی سالم و سبک زندگی فعال نیز میتواند در پیشگیری از هر دو وضعیت موثر باشد.