سپتوم به تیغه میانی بینی می گویند که بینی را به دو قسمت راست و چپ تقسیم می کند. در حالتی که سپتوم کج باشد به اصطلاح می گویند فرد انحراف بینی دارد. شاید هنگام خوابیدن یا حتی یک سرماخوردگی ساده مشکلات تنفسی شدیدی برایتان پیش بیاید. آیا تا به حال با خود فکر کرده اید که دلیل این تنگی نفس چیست؟ شاید یکی از دلایل موثر در این تنگی نفس وعوارض ناشی از آن، انحراف تیغه بینی شما باشد. انحراف بینی منشا عوارض نامطلوبی می باشد که می تواند سلامت فرد مبتلا را تحت الشعاع قرار دهد. در مواردی که شدت انحراف تیغه ی بینی زیاد باشد، مشکلات تنفسی به قدری زیاد است که فرد در انجام کارهای روزانه خود دچار مشکل می شود. در این مقاله به بررسی درمان قطعی انحراف بینی خواهیم پرداخت.
تشخیص انحراف بینی
این عارضه با تهیه ی گرافی های تشخیصی به راحتی قابل رؤیت می باشد. به همین منظور لازم است تا جراح بینی در قدم اول با استفاده از گرافی های تشخیصی و تست های آزمایشگاهی به بررسی شرح حال و وضعیت بیمار بپردازد. بعد از معاینات و بررسی های لازم، بهترین روش برای درمان عوارض موجود از سوی متخصص گوش،حلق و بینی انتخاب خواهد شد.
نمونه کار درمان قطعی انحراف بینی
در این مطلب سعی داریم به بررسی همه جانبه ی انحراف تیغه ی بینی و عوارض نامطلوب ناشی از آن بپردازیم و بگوییم درمان قطعی انحراف بینی چیست؟
علت انحراف بینی چیست؟
سپتوم بینی دیواره ای متشکل از استخوان و غضروف است که بینی را به دو قسمت مساوی تقسیم می نماید. انحراف این دیواره به یک سمت را در اصطلاح انحراف تیغه بینی می نامند. اگر بینی دچار انحراف شده باشد، شاهد نامتقارن شدن سوراخ های بینی و مختل شدن راه هوایی از طریق بینی خواهیم بود.
انحراف بینی شدید
عوامل مختلفی می توانند منجر به بروز انحراف در تیغه ی بینی شوند. برخی از افراد بصورت مادرزادی با انحراف در تیغه ی بینی خود به دنیا می آیند. برخی دیگر در طول دوران زندگی خود به واسطه ی عوامل ثانویه و محیطی به انحراف تیغه ی بینی دچار می شوند. از جمله عوامل موثر در انحراف تیغه بینی می توان به موارد مهم زیر اشاره نمود:
برخورد جسم سنگین با بینی
سابقه ی عمل بینی ناموفق
تصادف و وارد شدن ضربه ی شدید به حفره ی بینی
آسیب دیدن بینی در درگیری و دعوا
موارد ژنتیکی و ارثی
عوارض انحراف تیغه بینی
با انحراف در تیغه ی بینی شاهد کوچک شدن یکی از مجاری تنفسی بینی خواهیم بود. این اختلال منجر به ایجاد مشکلات تنفسی برای فرد می شود.از جمله عوارض مطرح ناشی از انحراف تیغه بینی عبارتند از:
انسداد سوراخ بینی و مشکلات تنفسی
نداشتن خواب راحت به دلیل تنگی نفس
خونریزی بینی
احساس درد در بینی و صورت
دفورمیتی بینی و ایجاد نمای نامطلوب در ظاهر صورت
مختل شدن فعالیت های ورزشی به دلیل نداشتن ظرفیت تنفسی مناسب و…
در برخی افراد ممکن است شدت انحراف بینی کم باشد و علائم مشهودی از خود بروز ندهد. به همین دلیل بسیاری از افراد از وجود انحراف در تیغه ی بینی خود مطلع نیستند و یا اینکه به قدری شدید باشد که فرد همیشه به دلیل تنفس بد و نداشتن خواب راحت احساس بی حالی و کسلی بکند.
راه های درمان انحراف تیغه بینی
تا به اینجای مطلب به تعریف مفهوم انحراف بینی و بررسی عوارض ناشی از آن پرداختیم. حال زمان آن رسیده است که راه های درمانی این عارضه را مورد ارزیابی قرار دهیم.
۱. دارو درمانی
اولین مرحله ی درمان امتحان راهکارهای ساده و غیر تهاجمی می باشد.
۲. جراحی سپتوپلاستی
اگر روش های ساده درمانی موفق به برطرف کردن عوارض ناشی از انحراف تیغه ی بینی نشوند؛ عمل جراحی گزینه ی مناسب درمانی خواهد بود. به جراحی درمان مشکلات تیغه ی بینی سپتوپلاستی گفته می شود.
درمان قطعی انحراف بینی
معمولا راهکارهای غیرتهاجمی یا استفاده از داروهای مخصوص به درمان قطعی انحراف بینی کمک نمی کنند و تنها اثرات موقتی به همراه دارند. طبق آمار به دست آمده؛ در حال حاضر بهترین راه برای درمان قطعی انحراف تیغه ی بینی و عوارض ناشی از آن؛ عمل جراحی انحراف بینی میباشد. اصلاح تیغه ی بینی و رفع انحراف آن می تواند به باز شدن راه هوایی از طریق بینی و برطرف شدن مشکلات تنفسی فرد کمک شایان ذکری کند.
هدف از جراحی انحراف بینی
همانطور که در ابتدای مطلب به آن اشاره کردیم؛ انحراف تیغه ی سپتوم بینی باعث ایجاد مشکلات عدیده ای برای بیمار می شود. در اصطلاح پزشکی به جراحی انحراف بینی، عمل سپتوپلاستی می گویند.
هدف از این عمل جراحی همانطور که در بالا نیز به آن اشاره شد؛ رفع عوارض نامطلوبی مانند تنگی نفس می باشد. راه تنفسی از طریق بینی بعد از انجام این عمل جراحی باز شده و فرد می تواند به راحتی با بینی خود نفس بکشد.
برخی از بیمارانی که عمل زیبایی بینی را به طور همزمان با عمل انحراف و کجی بینی انجام داده اند:
روند جراحی انحراف بینی
این عمل جراحی بسته به شدت انحراف تیغه ی سپتوم از دو طریق ۱. بی حسی موضعی ۲. بیهوشی عمومی صورت می پذیرد.
بیمار می تواند نوع جراحی را انتخاب کند و از پزشک خود بخواهد که این عمل با بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام شود.جراحی انحراف بینی بسته به شدت انحراف تیغه ی سپتوم حدود ۶۰ دقیقه تا ۹۰ دقیقه به طول می انجامد.
با این حال پیشنهاد ما به شما این است که روند عمل جراحی را به جراح با تجربه و توانمند بسپارید. زیرا یک جراح بینی ماهر می تواند بهترین روش برای برطرف کردن عوارض موجود را انتخاب کند و نسبت به روند عمل جراحی انحراف بینی اشراف کامل داشته باشد.
مراحل کلی جراحی سپتوپلاستی به شرح زیر می باشد:
اعمال بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی
ایجاد برش کوچک در تیغه ی بینی به منظور دسترسی بهتر به حفره ی بینی
ایجاد تغییرات لازم برای اصلاح تیغه ی بینی
بستن محل برش
این جراحی را میتوان همزمان با جراحی بینی نیمه فانتزی انجام داد.
درمان انحراف بینی با لیزر
بسیاری از افراد مراجعه کننده به مطب درخواست جراحی انحراف بینی با لیزر را دارند. برای روشن سازی این موضوع به ادامه ی مطلب دقت کنید.
” استفاده از لیزر در عمل جراحی انحراف بینی تنها در مراحل ایجاد برش کاربرد دارد و تا به امروز آماری مبتنی بر کاربرد لیزر در تمامی مراحل عمل جراحی بینی و از بین بردن کجی تیغه بینی وجود ندارد. “
عوارض عمل انحراف بینی
مطمئنا شما هم این ضرب المثل را شنیده اید که می گویند؛ آمد ابرویش را درست کند، زد چشمش را هم کور کرد!!
تعجب نکنید این ضرب المثل در جراحی بینی هم مصداق پیدا می کند. اگر جراحی انحراف بینی توسط پزشک ناشی و نابلد صورت پذیرد، نتیجه دقیقا برعکس خواهد شد!!!
یعنی مشکلات تنفسی فرد نه تنها برطرف نمی شود بلکه ممکن است حتی به شدت آن نیز افزوده شود. از جمله عوارض دیگر می توان به شدت یافتن التهاب و تورم بینی و انسداد کامل راه هوایی اشاره کرد.در غیر این صورت عمل موفقیت آمیز نمی تواند فرد را با مشکلات بیشتر رو به رو کند.
عمل انحراف بینی همزمان با زیبایی
ممکن است انحراف بینی؛ چهره ی فرد را نیز تحت تاثیر قرار دهد و کج شدن بینی به سمت چپ و یا راست کاملا با چشم دیده شود به همین دلیل می توان همزمان با جراحی انحراف بینی عیوب ظاهری بینی فرد را نیز برطرف کرد.
اگر جراحی زیبایی بینی همزمان با عمل انحراف بینی صورت پذیرد؛ جراحی سپتورینوپلاستی نام می گیرد. با جراحی همزمان می توان با یک تیر دو نشان زد. یعنی هم تیغه ی بینی فرد را اصلاح کرد هم به زیبایی چهره ی وی افزود.
دوره نقاهت جراحی انحراف بینی
دوره ی نقاهت جراحی سپتوپلاستی بسته به شدت این عارضه در هر فرد متفاوت است. فرد در طول دوران نقاهت خود عوارض جزئی مانند: التهاب و تورم در محل جراحی، خونریزی جزئی از بینی و… را تجربه خواهد کرد.
این عوارض ذکر شده موقتی هستند و به مرور زمان و با بهبود محل جراحی، از بین می روند. به خاطر داشته باشید توجه و اهمیت به مراقبت های بعد از جراحی بینی می توانند این دوران را تحت تاثیر قرار دهند و مدت آن را کوتاه تر کنند.
مراقبت های بعد از جراحی انحراف بینی
برای داشتن دوره ی نقاهت سبک و کوتاه مدت لازم است به موارد زیر توجه کنید:
تعویض به موقع پانسمان (به منظور کنترل خونریزی بعد از جراحی)
مراقبت از بخیه های جراحی (چرب نمودن بخیه ها با پمادهای تجویز شده توسط جراح بینی)
شستشوی بینی بعد از جراحی (به منظور کاهش ریسک عفونت و بهبود سریع تر زخم های جراحی)
مصرف به موقع و منظم داروهای تجویز شده توسط پزشک معالج (مخصوصا داروهای مسکن و آنتی بیوتیک)
جلوگیری از آسیب دیدن و ضربه به بینی بعد از عمل جراحی
در روزهای بعد از جراحی از فین کردن و یا گرفتن بینی اجتناب کنید.
اگر آبریزش داشتید می توانید از داروهای آنتی هیستامین استفاده کنید.
هنگام خوابیدن و استراحت کردن، سر خود را بالاتر از تنه قرار دهید. (این مورد باعث کاهش تورم و خونریزی احتمالی بینی خواهد شد.)
از مواد غذایی مناسب و مغذی استفاده کنید.
مصرف نمک را قطع کنید (نمک باعث تشدید تورم بعد از عمل جراحی می شود و دوران نقاهت را طولانی تر می نماید.)
راه رفتن کوتاه مدت بعد از عمل جراحی در محل ایمن می تواند به کاهش تورم بعد از جراحی کمک کند.
از جویدن مواد غذایی سفت دوری کنید.
محل جراحی را دستکاری نکنید.
از فعالیت های شدید جسمانی صرف نظر کنید. (فعالیت های شدید جسمانی منجر به افزایش فشار خون و احتمال خونریزی و تورم بیشتر بینی می شوند.)
برای چکاپ های بعد از جراحی در زمان مناسب به جراح خود مراجعه کنید.
عواقب عدم درمان به موقع انحراف بینی
سهل انگاری در درمان انحراف تیغه ی بینی منجر به پیامدهای نامطلوبی از قبیل:
شدت یافتن اختلالات تنفسی
مختل شدن تنفس در هنگام استراحت و خوابیدن و اختلالات خواب ناشی از این عارضه
خشک شدن حفره ی دهان
احساس درد در صورت
خونریزی ناشی از خشک شدن مجاری هوایی
احساس فشار یا احقان در حفره ی بینی
افزایش احتمال ابتلا به سینوزیت مزمن
چکیده کلام
برای درمان قطعی انحراف بینی لازم است ابتدا به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید. پزشک با انجام معاینات لازم و بررسی حفره بینی بهترین روش برای درمان عوارض موجود را انتخاب می نماید. اکثر جراحان توانمند، اتفاق نظر دارند که؛ عمل جراحی، بهترین راهکار برای درمان قطعی انحراف بینی است و می توان از این طریق عوارض ناشی از آن را کنترل و درمان نمود.
منبع: