آیا تا به حال هنگام نفس کشیدن از دهان یا خوردن بستنی، دچار درد دندان شده‌اید؟ این مشکل می‌تواند ناشی از «حساسیت دندانی» باشد که در اصطلاح عمومی به آن "هواکشیدن دندان" نیز گفته می‌شود. این عارضه یکی از رایج‌ترین شکایات بیماران دندان‌پزشکی است و در صورت بی‌توجهی، می‌تواند کیفیت زندگی را تحت‌تأثیر قرار دهد.
حساسیت دندان چیست؟
حساسیت دندان به درد یا ناراحتی ناگهانی و موقتی دندان‌ها در پاسخ به محرک‌هایی مانند هوای سرد، مواد شیرین، ترش یا نوشیدنی‌های داغ و سرد گفته می‌شود. این درد معمولاً سریع شروع شده و به‌همان سرعت نیز از بین می‌رود.
علائم هواکشیدن دندان
- درد ناگهانی هنگام تنفس از دهان در هوای سرد
- درد تیز و لحظه‌ای هنگام خوردن غذا یا نوشیدنی گرم یا سرد
- درد در دندان هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان
- حساسیت موضعی بدون علامت‌های پوسیدگی یا عفونت
علت‌های اصلی حساسیت دندانی
- تحلیل لثه: عقب‌نشینی لثه‌ها باعث نمایان شدن ریشه دندان می‌شود که فاقد مینای محافظ است.
- سایش مینای دندان: استفاده از مسواک زبر یا فشار بیش از حد در مسواک زدن می‌تواند باعث از بین رفتن مینای دندان شود.
- پوسیدگی دندان یا ترک‌های میکروسکوپی: این مشکلات راهی برای تحریک عصب دندان باز می‌کنند.
- سایش ناشی از دندان‌قروچه: می‌تواند باعث نازک شدن مینا شود.
- استفاده بیش از حد از مواد سفیدکننده دندان
- درمان‌های دندان‌پزشکی مانند جرم‌گیری عمیق یا ترمیم‌ها
- مصرف زیاد غذاهای اسیدی مانند نوشابه، مرکبات و ترشی‌ها
راه‌های پیشگیری
- استفاده از مسواک نرم و تکنیک صحیح مسواک زدن
- کاهش مصرف غذاهای اسیدی
- استفاده از خمیردندان مخصوص دندان‌های حساس
- مراجعه منظم به دندان‌پزشک برای بررسی تحلیل لثه یا پوسیدگی
- استفاده از محافظ دندان در هنگام خواب اگر دندان‌قروچه دارید
- خودداری از استفاده مکرر از محصولات سفیدکننده
- درمان‌های حساسیت دندان
درمان خانگی
- استفاده از خمیردندان‌های ضد حساسیت حاوی نیترات پتاسیم یا استرانسیوم کلراید
- شست‌وشو با دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید
- اجتناب از مواد تحریک‌کننده مانند نوشیدنی‌های سرد یا داغ
درمان دندان‌پزشکی
- تراپی فلوراید: استفاده از ژل یا وارنیش فلوراید برای تقویت مینا
- درمان با رزین: در مواردی که سطح ریشه دندان نمایان شده
- درمان ریشه (عصب‌کشی): در موارد شدید و مقاوم
- پیوند لثه: برای پوشاندن ریشه نمایان‌شده
- ترمیم‌های دندانی: برای رفع ترک یا پوسیدگی
چه زمانی باید به دندان‌پزشک مراجعه کرد؟
اگر درد دندان شما شدید، مداوم یا همراه با علائم دیگری مانند تورم، خونریزی لثه یا بوی بد دهان است، حتماً باید توسط دندان‌پزشک بررسی شود. این علائم ممکن است نشانه عفونت، پوسیدگی یا سایر مشکلات جدی باشند.
جمع‌بندی
هواکشیدن دندان یا حساسیت دندانی مشکلی رایج اما قابل پیشگیری و درمان است. با رعایت بهداشت دهان، تغذیه مناسب و مراجعه منظم به دندان‌پزشک می‌توان از بروز یا تشدید آن جلوگیری کرد. در صورت بروز علائم، از درمان‌های خانگی شروع کرده و در صورت عدم بهبودی به دندان‌پزشک مراجعه نمایید.