شیر و انواع فرآورده های لبنی دارای ارزش غذایی بسیار بالایی بوده و منبع مهم تامین پروتئین مورد نیاز بدن است. شیر و لبنیات منابع مهم کلسیم هستند که باعث جلوگیری از نرمی استخوان، پوکی استخوان، خرابی در دندان ها، کندی روند رشد در کودک و ... میشود. بهره گیری از یک رژیم غذایی سالم باعث رشد صحیح کودکان، تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری واگیردار و عفونی ، فشار خون بالا، سرطان ، ضعف استخوانی وشکستگی های پی درپی استخوان می شود.
شیر و لبنیات دارای ارزش تغذیه ای بالایی بوده و میانگین استفاده از آن به طور روزانه 2 واحد می باشد. نوجوانان در حال رشد و مادران باردار و شیرده 3 واحد شیر یا سایر محصولات لبنی را باید مصرف کنند.شیر دارای ویتامین هایی مانند ب 1 - ب 2 – ب 12 و ویتامین آ می باشد. کمبود ویتامین ب 1 در بدن سبب بی اشتهایی ، بی حوصلگی و خستگی های مستمر جسمی و روحی است.کمبود ویتامین ب 2 در بدن باعث بروز خشکی و پوسته ریزی اطراف دهان، گوش و بینی میشود. کمبود ویتامین آ باعث بروز ناراحتی های چشمی و کاهش مقاومت سیستم ایمنی بدن در مقابل انواع بیماری ها می شود. همچنین مصرف شیر باعث سلامتی دندان ها، افزایش قدرت بدنی، جلوگیری از خستگی و بی حالی، تنظیم میزان فشار خون، جلوگیری از سرطان تخمدان، جلوگیری از انقباضات عضلانی و افزایش انعطاف پذیری، جلوگیری از بیماریهای قلبی عروقی، سرطان روده بزرگ، دیابت نوع 2، سرطان پروستات، تقویت هوش و حافظه و... می شود.
محصولات لبنی شامل شیر، ماست، پنیر، دوغ، کشک و بستنی می باشد. مابقی محصولات به دست آمده از شیر مانند کره، خامه و سر شیر دارای مقدار زیادی چربی می باشد که در مصرف آن باید احتیاط نمود.
استفاده از مواد غذایی دارای کلسیم اهمیت ویژه ای جهت حفظ سلامتی بدن دارد از مهم ترین این منابع میتوان به شیر، ماست، پنیر، بستنی و سبزیجات و غذاهایی مانند گیاهان برگ دار، کلم بروکلی، اسفناج و غذا های دریایی مانند ماهی قزل آلا، توفو، انواع بادام ها، آب پرتقال، نان و غلات اشاره کرد.
میزان مناسب دریافت کلسیم در سنین مختلف به طور روزانه
زیر 5 سال: 2 واحد
بین 5 تا 11 سال: 2 تا 3 واحد
بین 12 تا 18 سال: 3 واحد
زنان باردار و شیرده: 3 تا 4 واحد
بزرگسالان: 2 تا 3 واحد
سالمندان: 2 تا 3 واحد
نکات مهم استفاده از لبنیات
در استفاده از لبنیات بهتر است از نوع کم چرب آن استفاده شود زیرا لبنیات پرچرب دارای کالری بالایی بوده و احتمال ابتلا به اضافه وزن و چاقی را در پی دارد.
دوغ مصرفی اگر ازنوع کم نمک باشد سالم تر و مفید تر می باشد.
میزان جذب و هضم فرآورده های لبنی 3 ساعت طول خواهد کشید بنابراین بهترین زمان استفاده از آن به خاطر جذب بالا در هنگام شب می باشد.
زیاده روی در استفاده از پنیر باعث کاهش قدرت حافظه و عملکرد مغز می باشد به همین دلیل توصیه میشود در طول روز بیشتر از یک واحد پنیر مصرف نشود.