دیگ بخار یا بویلرمحفظه ای بسته است که اغلب به صورت استوانه ای و در دو حالت عمودی و افقی ساخته میشود این محفظه آب داخل محفظه را توسط گرمای ناشی از سوخت و یا سایر انرژی ها تبدیل به بخار آب می کند. این دستگاه ها در دو حالت لوله ی آب یا واتر تیوپ و لوله ی آتشی یا فایر تیوپ ساخته می شود. که در مصارف صنعتی و ساختمانی کاربرد دارد.
دیگ بخار واتر تیوپ
در این دستگاه ها گاز یا آتش به لوله های آب حرارت وارد می کند و این حرارت باعث بالا رفتن دمای آب شده و تبدیل به بخار میشود. فشار بخار ایجاد شده در این نوع دیگ بسیار بالا بوده به همین دلیل از آن در مصارف صنعتی مانند صنایع نفت و پتروشیمی استفاده می شود. عملکرد استاندارد یک دیگ بخار باید به طور معمول دارای سه پاس باشد و نهایت از خروجی اگزوز خارج شود در غیر این صورت عملکرد و زمان آماده سازی بخار افزایش داشته و باعث هدر رفت انرژی میشود.
دیگ بخار فایر تیوپ
گازهای حاصل شده از احتراق در درون لوله های داخل مخزن باعث تماس آب داخل مخزن و با بدنه ی این لوله شده و آب موجود تبدیل به بخار می شود. این بخار دارای فشار کم بوده و در صنایع گوناگونی مانند صنایع شیرینی پزی، سونای بخار، پروش قارچ و ... میتوان استفاده کرد. عموما این دستگاه ها دارای 3 یا 4 پاس هستند هرچه تعداد پاس انتقال حرارت بیشتر باشد هدر رفت انرژی کم و میزان راندمان افزایش خواهد داشت. دستگاه های دارای 2 پاس برای گرم کردن آب، دستگاه 3 پاس هم گرمایش آب و هم تولید بخار آب و دستگاه های 4 پاس برای تولید بخار استفاده می شود.
قطعات تشکیل دهنده ی دیگ بخار
جنس محفظه ی این دستگاه از استیل، چدن و فولاد است. و جنس لوله های آن از نوع فولاد است. و این دستگاه دارای قطعاتی مانند پمپ گردش آب، کوره، مشعل، فشار سنج، شاسی، تابلو برق، شیر اطمینان، و شیر خروج بخار است. ظرفیت مدل های صنعتی این دیگ 1 تنی ، 2 تنی و... می باشد و به نسبت ظرفیت های آن دارای قیمت های متفاوتی هستند.
موارد استفاده از بویلر ها
کارواش بخار، تعیمرگاه های خوردرو، کارخانه های صنعتی، تمیز کاری و نماشویی ساختمان، صنایع بلوک زنی و جدول زنی، شست و شوی مبلمان منازل، صنایع پتروشیمی، صنایع شیرینی پزی و ... کاربرد دارد.