کنسر یا سرطان یک مشکل ژنتیکی است که هنگام تغییر در ژن های سلولی باعث ایجاد اختلال در روند رشد و تکثیر آنها شده و به DNA ها آسیب وارد می کند. در واقع هنگامی که ژن سلولی دچار تغییر یا جهش می شود می تواند باعث بروز سرطان در فرد شود.
برخی از سرطان ها در خون تشکیل می شوند و باعث ایجاد تومورهای جامد نمی شود. تفاوتهای زیادی بین سلولهای سرطانی و سلولهای طبیعی وجود دارد. این تفاوت ها به سلول های سرطانی اجازه می دهد که تومورهایی ایجاد کنند که می توانند به اندامها آسیب برسانند و در نهایت باعث مرگ فرد شوند. برخلاف سلولهای سالم و معمولی، سلولهای سرطانی در صورت بالغ شدن رشد نمی کنند؛ بلکه با سرعت غیر قابل کنترل رشد می کنند و تقسیم می شوند .
همچنین، سلول های بدخیم سرطانی می توانند در سیستم ایمنی بدون علائم بمانند، این امر باعث از بین رفتن سلول های اصلی می شوند یا به آن ها آسیب وارد می کنند. بعلاوه، سلولهای سرطانی گاهی اوقات می توانند روی سلولهای سالم، رگهای خونی و مولکولهایی که وظیفه ی تغذیه ی تومورها را بر عهده دارند، تاثیر بگذارند. به عنوان مثال، سلولهای سرطانی می توانند سلولهای طبیعی را برای تأمین اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز تومور تولید کنند. این رگهای خونی جدید مواد دفعی سلولها را از بین می برند.
تومور های بدخیم یا سرطانی ممکن است در خون یا سیستم لنفاوی تکه تکه شده و به اندام های مختلف در سراسر بدن منتقل شوند و باعث ایجاد تومورهای جدید در مکان های مختلف شوند. گاهی اوقات، تومورهای بدخیم نیز پس از درمان دوباره رشد می کنند.
چگونه سرطان پدید می آید؟
سرطان یکی بیماری ژنتیکی است، یعنی ناشی از تغییر ژن هایی است که عملکرد سلول ها، به خصوص نحوه رشد و تقسیم آنها را کنترل می نمایند. تغییرات ژنتیکی که باعث سرطان می شوند، ممکن است از والدین به ما به ارث رسیده باشند. همچنین ممکن است در طول زندگی فرد، نتیجه خطاهایی باشد که منجر به تقسیم سلولی شده یا به علت آسیب دیدن DNA در اثر مواجهه با برخی عوامل محیطی باشد. عوامل محیطی که ممکن است منجر به سرطان شوند، شامل مواردی مانند مواد شیمیایی موجود در تنباکو و یا اشعه های ماوراء بنفش خورشید می شود.
سرطان هر فرد ترکیب خاصی از تغییرات ژنتیکی است. با رشد سرطان، تغییرات دیگری نیز رخ خواهند داد. حتی در یک تومور مشابه، سلول های مختلف ممکن است تغییرات ژنتیکی متفاوتی داشته باشند. به طور کلی، سلول های سرطانی در مقایسه با سلول های طبیعی، تغییرات ژنتیکی بیشتری مانند جهش در DNA دارند. برخی از این تغییرات ممکن است نتیجه سرطان باشند، نه علت سرطان.
چگونه سرطان در بدن پخش می شود
با بزرگ تر شدن تومور، سلول های سرطانی با فشار بر روی بافت طبیعی کنار تومور، می توانند به بافت ها و ساختارهای اطراف گسترش یابند. سلول های سرطانی همچنین آنزیم هایی را تولید می کنند که سلول ها و بافت های طبیعی را تجزیه می کنند. سرطانی که به بافت های مجاور گسترش یابد، تهاجم موضعی یا سرطان تهاجمی نامیده می شود.
سرطان همچنین می تواند از همان جایی که برای اولین بار شروع شده به سایر قسمت های بدن شود. این فرایند متاستاز نامیده می شود. سلول های سرطانی وقتی از تومور جدا شوند و از طریق خون یا سیستم لنفاوی به مکان جدیدی در بدن بروند، می توانند متاستاز کنند.
نشانه ها و علائم سرطان بستگی به نوع سرطان، ناحیه ای که اتفاق می افتد و یا بخشی که پخش می شود، دارد. به عنوان مثال، سرطان پستان ممکن است به صورت توده ای در پستان یا ترشح در نوک پستان خود را نشان دهد.