علاوه بر اهمیت حفاظت از تجهیزات، برخی از صنایع حساس به هوای فشرده کاملاً تمیز نیاز دارند. فیلتر هوای ورودی کمپرسور تنها قابلیت حذف ذرات بزرگ را دارد و برای رسیدن به کیفیت بالاتر باید از میکروفیلترهایی با خاصیت جذب بسیار بالا استفاده کرد.
میزان جذب میکروفیلترها به فشار، دما و چگالی ذرات موجود در هوا بستگی دارد و به طور کلی این فیلترها قابلیت جذب ذرات گرد و غبار تا اندازه 0.01 میکرون را دارند. میکروفیلترها از دو قسمت فیلتر و محفظه (کاسینگ) تشکیل شده اند که اغلب به گونه ای طراحی می شوند که بتوان قسمت فیلتر را تعویض کرد و عنصر میکروفیلتر را به راحتی تعویض کرد.
انواع میکروفیلتر برای کمپرسورهای هوای فشرده
• کمپرسور پیش فیلتر با قابلیت جذب ذرات گرد و غبار تا 0.1 میکرون
• میکروفیلتر کمپرسور (فیلتر دوم) با قابلیت جذب ذرات گرد و غبار تا 0.01 میکرون
• میکروفیلتر با قابلیت جذب ذرات گرد و غبار کمپرسور تا 5 میکرون (فیلتر DUST)
• میکروفیلتر کربن فعال یا هیدروکربن کمپرسور برای جذب بوهای نامطبوع از هوای فشرده خارج شده از کمپرسور (فیلتر کربن فعال اختیاری) مورد استفاده در صنایع غذایی و بسته بندی.
لازم به ذکر است که برای افزایش راندمان کمپرسور باید به زمان اولین استفاده از فیلتر توجه داشت و در فواصل زمانی هفتگی یا ماهانه به طور مرتب از میکروفیلترها بازدید و طبق اطلاعات کاتالوگ المنت میکروفیلتر را تعویض نمود. اما با توجه به پیشرفت علم مراقبت از هوای فشرده، اکثر برندهای میکروفیلتر کمپرسور موجود در بازار ایران دارای نشانگر زمان دقیق تعویض المنت میکروفیلتر هستند.
کمپرسور هوا به طور معمول حجم زیادی از هوای محیط را از داخل سیلندر می کشد و به دلیل وجود آلاینده های مخلوط در هوا، کیفیت هوای فشرده خروجی از کمپرسور کاملاً به محیطی که کمپرسور در آن قرار دارد بستگی دارد.
علاوه بر محیط کمپرسور، خود کمپرسور هوا نیز می تواند آلودگی هوای فشرده را افزایش دهد و اصلی ترین چیزی که باعث آلودگی می شود وجود روغن در کمپرسور است که در ابتدا برای روغن کاری قطعات استفاده می شود، اما به دلیل گرما در کمپرسور بلوک (تهویه مطبوع کمپرسور)، روغن تبخیر شده و با هوای فشرده از کمپرسور خارج می شود.
اجزای میکروفیلتر
• متر نشان دهنده زمان تعویض عنصر میکروفیلتر داخلی است
• ورودی و خروجی هوای فشرده روی میکروفیلتر با اندازه 2 تا 3 اینچ پیچ می شود (بسته به ظرفیت هوای عبوری از میکروفیلتر متفاوت است).
میکروفیلترهای ارائه شده توسط فامکو دارای اتودرین تخلیه کننده رطوبت در انتهای محفظه میکروفیلتر هستند که می توان آن را با شیر برقی تایمر و اتودرین تخم مرغی (اتودرین مغناطیسی) جایگزین کرد.
کاربرد میکروفیلتر
همانطور که در بالا ذکر شد استفاده از میکروفیلترهای کمپرسور هوا برای جلوگیری از ورود انواع میکروفیلترها به داخل کمپرسور می باشد که در زیر تعدادی از این نوع آلاینده ها نشان داده شده است.
• آلاینده های هوا: به طور معمول در محیط های صنعتی، حدود 140 میلیون آلاینده در هر متر مکعب وجود دارد که 80 درصد آن کمتر از 2 میکرون است.به عبارت دیگر ذرات موجود در هوا به قدری کوچک هستند که به راحتی از فیلتر کمپرسور عبور کرده و با هوای داخل کمپرسور فشرده می شوند.
• میکروارگانیسم های محیطی: در حین مکش کمپرسور توسط تهویه مطبوع همراه با هوای محیط، باکتری ها و ویروس ها نیز به داخل کمپرسور مکیده می شوند و همچنین در محیط کمپرسور به دلیل رطوبت و گرما، محیط مناسبی به وجود می آید تا میکروارگانیسم ها تکثیر شوند. . در هوای محیط به طور متوسط در هر متر مکعب 4000 میکروارگانیسم وجود دارد که در صورت ورود این میکروارگانیسم ها به فضاهای استریل به ویژه در مصارف غذایی و بهداشتی آسیب های جبران ناپذیری به بار می آورد.
• بخار نفت در هوا: در هوای محیط به دلیل خروجی موتورهای سوخت فسیلی، روغن به صورت هیدروکربن های نسوخته وارد کمپرسور می شود. مقدار هیدروکربن های موجود در هوای اتمسفر بین 0.05 تا 0.5 میلی گرم بر متر مکعب است و به دلیل متراکم شدن روغن در هوای فشرده در دمای پایین می تواند باعث آسیب به سیستم شود.
طبق استاندارد و اصول کلی خطوط هوای فشرده، چیدمان الزامات پاکسازی هوای فشرده بعد از کمپرسور به شرح زیر است.
• کمپرسور هوای فشرده (پیچ، پیستون)
• تله ورودی کمپرسور
• مخزن هوای فشرده
• پیش میکروفیلتر برای جذب ذرات گرد و غبار و بخار روغن با دقت 5 میکرون
• خشک کن کمپرسور (تبرید، جذبی)
• میکروفیلتر اولیه برای جذب ذرات گرد و غبار و بخار روغن با دقت 0.1 میکرون
• میکروفیلتر ثانویه برای جذب ذرات گرد و غبار و بخار روغن با دقت 0.01 میکرون
میکروفیلتر (پیش فیلتر و فیلتر ثانویه)
یکی از تجهیزات اصلی در تصفیه هوای فشرده از خروجی کمپرسور مجموعه میکروفیلترهایی است که ذرات جامد و مایع را تا 0.01 میکرون با روش های فیلتراسیون مکانیکی جذب و حذف می کند. در کارگاه های صنعتی معمولاً تصور می شود که فیلتر اولیه برای جذب ذرات مایع و فیلتر ثانویه برای جذب ذرات جامد است، اما این باور نادرست است و فیلتر اولیه یا فیلتر شده بخشی است که این قابلیت را دارد. ذرات تا 0.5 میکرون را جذب می کند مقدار زیادی گرد و غبار و ذرات مایع را جذب می کند و سپس فیلتر ثانویه دقیق تر وارد می شود و ناخالصی ها را تا 0.01 میکرون جذب می کند.
استفاده از فیلترهای اولیه همراه با فیلترهای ثانویه زمان تعویض میکروفیلترها و هزینه کل تعمیر و نگهداری کمپرسور را کاهش می دهد و کیفیت هوای فشرده مورد نیاز در صنایع را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.