تابلو خوانی و بازار خوانی : اصطلاحات بازار سرمایه
یکی از نیازهای یک سرمایه گذار بعد از ورود به بازار سرمایه این است که به تابلو خوانی و بازار خوانی به اندازه کافی مسلط باشد تا بتواند اتفاقاتی را که در تابلو معاملاتی بورس مشاهده میکند، تجزیه و تحلیل کرده تا با استفاده از اطلاعات به دست آمده به خرید و فروش سهام بپردازد.
شناخت اصطلاحات رایجی که در حوزه بازار سرمایه وجود دارد یکی از نیازهای اساسی هر سرمایه گذاری برای ورود به این بازار است و هر سرمایه گذاری در بدو ورود به بورس باید با این اصطلاحات آشنا شود. از طرفی یکی از سایت های پرکاربرد برای بررسی و خرید و فروش سهام، سایت مدیریت فناوری بورس تهران به آدرس www.tsetmc.com می باشد که اطلاعات جامعی از معاملات روزانه سهام در اختیار سرمایه گذار قرار می دهد و سرمایه گذار نیز بر اساس متغیرهای موجود در این سایت تصمیماتی را در خصوص خرید و یا فروش سهم اتخاذ میکند که همه این موارد مشمول تابلو خوانی و بازار خوانی می باشد. در این بخش قصد داریم ضمن صحبت در خصوص اصطلاحات رایج در بازار سرمایه بررسی کاملی نیز از این سایت به همراه تصاویر مربوطه داشته باشیم.
نماد معاملاتی در تابلو خوانی و بازار خوانی
یکی از موضوعات قابل توجه در تابلو خوانی و بازار خوانی این است که سرمایه گذار درک و شناخت کافی نسبت به شرکت های موجود در بورس اوراق بهادار داشته باشد. برای کلیه شرکت هایی که در بورس تهران معامله می شوند نماد خاصی طراحی شده است که از چند حرف تشکیل می شود. اولین حرف عموما نشان دهنده صنعتی است که شرکت در آن قالب فعالیت می کند. سایر حروف هم عموما خلاصه ای از نام شرکت است.
به عنوان مثال نماد شرکت پارس خودرو “خپارس” است که حرف اول “خ” نشان دهنده فعالیت شرکت در صنعت خودرویی و “پارس” هم نشان دهنده شرکت پارس خودرو است.
در نماد “شخارک” حرف “ش” بیان کننده این است که شرکت مذکور در صنعت شیمیایی فعالیت دارد و کلمه “خارک” هم مخفف پتروشیمی خارک است.
در صورتی که به جای سهم، حق تقدم آن معامله شود، در آخر نماد معمولا حرف “ح” که نشان دهنده حق تقدم آن سهم است، درج می شود. مانند غشهدح که معرف حق تقدم شرکت شهد ایران است. ( در خصوص حق تقدم و تعریف آن در بخش افزایش سرمایه ها به صورت کامل توضیح داده می شود). به عنوان مثال در شکل زیر نماد غشهدح که نشان دهنده حق تقدم شرکت شهد ایران می باشد نشان داده شده است.
دامنه نوسان قیمت
به منظور جلوگیری از نوسانات بی رویه قیمت در بورس، سیاستی تحت عنوان سیاست محدود کردن دامنه نوسان اتخاذ شده است. در حال حاضر بر اساس این سیاست در هر روز معاملاتی، قیمت سهم شرکتهای بورسی و فرابورسی میتواند حداکثر به نسبت قیمت پایانی روز قبل ۵% اضافه و یا ۵% کم شود .
به عنوان مثال اگر قیمت سهمی ۲۰۰ تومان باشد حداکثر قیمت آن روز میتواند ۲۱۰ تومان و حداقل قیمت آن میتواند ۱۹۰ تومان باشد.
نکته های تابلو خوانی و بازار خوانی
برای شرکت هایی که دارای بازارگردانی می باشند دامنه نوسان با توجه به نظر شرکت و هماهنگی با بازارگردان تعیین میشود. یعنی ممکن است شرکت دارای بازارگردان باشد و از طرفی دامنه نوسان آن 10 درصد و یا 5 درصد و ... باشد. به عنوان مثال اگر قیمت سهمی ۳۰۰ تومان باشد دامنه نوسان آن در بازه [۳۳۰-۲۷۰] می باشد. از طرفی شرکت هایی که در بازار پایه ( الف و ب ) معامله می شوند دارای دامنه نوسان [۱۰+،۱۰-] می باشند و شرکت هایی که در بازار پایه ج معاملاه می شوند دامنه نوسان آنها بین ۱ تا ۹۹۹۹۹۹ می باشد
برای حق تقدم شرکت های بورسی نیز دامنه نوسان حداکثر [۱۰+،۱۰-] درصد و برای شرکت های فرابورسی دامنه نوسان (+۵%،-۵%)در نظر گرفته می شود.
قیمت مجاز:
در سایت مدیریت فناوری بورس تهران مقدار نوسانی که سهم میتواند در یک روز داشته باشد تحت عنوان قیمت مجاز آورده شده است. به عنوان مثال قیمت مجاز سهم در شکل زیر در محدوده [۲۹۳۲-۲۶۵۴] می باشد. به عنوان مثال در شکل زیر قیمت سهم در آن روز کاری از ۲۶۵۴ ریال نمبتواند کمتر و از ۲۹۳۲ ریال هم نمیتواند بیشتر شود.
در کل دامنه نوسان از نوسان شدید قیمت ها و تلاطم بازار جلوگیری میکند و این تلاطم زمانی بیشتر میشود که کل بازار تحت تاثیر یک جو روانی قرار گیرد. در کل دامنه نوسان به عنوان یک حاشیه امن برای کاهش بیش از حد قیمت سهام می باشد.
آیا دامنه نوسان همیشه ۵% است و یا تغییر میکند؟؟
شرکت هایی که نماد آنها به هر دلیلی متوقف شده است پس از بازگشایی مشمول دامنه نوسان نمی‌شوند. زیرا اطلاعات با اهمیتی که شرکت به به آن دلیل متوقف شده است ممکن است تاثیر بیشتری نسبت به دامنه نوسان تعیین شده بر قیمت سهم داشته باشد. ( در خصوص توقف و بازگشایی نمادها در قسمت های بعدی صحبت می شود)