تابلو خوانی و بازار خوانی : شاخص بورس
در بخش های قبل تابلو خوانی و بازار خوانی در مورد انواع شاخص بورس مانند شاخص کل، شاخص هم وزن و شاخص قیمت صحبت کردیم و گفتیم که شاخص کل و یا شاخص قیمت و بازده نقدی، بیان کننده سطح عمومی قیمت و سود نقدی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس می باشد در واقع این شاخص بیان کننده میانگین بازده سرمایه گذاران در بورس است. به عنوان مثال اگر قیمت سهمی در ابندای سال ۵۰۰ تومان باشد و در انتهای سال به ۶۰۰ تومان برسد و در مجمع هم سود نقدی ۷۰ تومانی تقسیم کند بازدهی سهم در طی یک سال ۳۴% می باشد. این رویه برای شاخص کل هم وجود دارد یعنی اگر شاخص کل در ابتدای سال در سطح ۷۰۰۰۰ واحد و در پایان سال به ۷۸۰۰۰ واحد برسد نشان دهنده این است که میانگین بازده بورس از محل افزایش قیمت ها و تقسیم سود نقدی در انتهای سال ۱۱٫۵ درصد بوده است. به این شاخص (TEDPIX) هم می گویند.
از طرفی شاخص قیمت بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس است. به عنوان مثال اگر شاخص قیمت در انتهای سال در مقایسه با ابتدای سال ۳۰ درصد رشد کند به این معناست که میانگین قیمت های سهام پذیرفته شده در بورس ۳۰ درصد رشد کرده است. پس فرق شاخص کل با شاخص قیمت در این است که شاخص کل علاوه بر افزایش قیمت سهم، سود نقدی را لحاظ میکند ولی در شاخص قیمت، سود نقدی لحاظ نمی شود. البته این شاخص هم میانگین را هدف میگیرد و نشان دهنده بالارفتن دسته جمعی نمادها نیست و ممکن است قیمت سهام کوچک در بازار افزایش ولی شرکت های بزرگ تر کاهش و در نتیجه شاخص قیمت کاهش داشته باشد.
شاخص بورس : شاخص قیمت (هم وزن):
در قسمت قبل گفتیم که در بخش تابلو خوانی و بازار خوانی شاخص قیمت، سطح عمومی قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس و یا به تعبیر بهتر، میانگین بازده ناشی از افزایش قیمت سهام را نشان میدهد. در شاخص قیمت ( وزنی- ارزشی ) گفتیم که اثر شرکت های بزرگ تر بر شاخص قیمت بیشتر و اثر شرکت های کوچک تر کمتر می باشد. اما در شاخص قیمت (هم وزن)، وزن تمام شرکت ها یکسان در نظر گرفته شده و بازدهی که شاخص نشان میدهد گویاتر است و بهتر می توان وضعیت عمومی بازار را درک کرد. بنابراین زمانی که نیاز به بررسی وضعیت بازار داشتید حتما از شاخص قیمت هم وزن استفاده کنید و توجهی به شاخص بورس نداشته باشید.
به عنوان مثال در شکل زیر شاخص قیمت هم وزن که در کادر قرمز نشان داده شده است ۷.۷ واحد منفی می باشد و این نشان میدهد که عملکرد شرکت ها در روئز مورد نظر منفی بوده و تعداد شرکت هایی که کاهش قیمت داشته اند از شرکت هایی که افزایش قیمت داشته اند بیشتر بوده است.
تابلو خوانی و بازار خوانی : شاخص آزاد شناور
در کنار انواع شاخص بورس شاخصی به نام شاخص آزاد شناور وجود دارد. شاخص آزاد شناور، شاخص قیمت را بر مبنای تعداد سهام شناور تعیین میکند. هدف از انتشار شاخص آزاد شناور، تحلیل رفتار بخشی از بازاراست که نقدشوندگی بیشتری دارد زیرا در محاسبه این شاخص، فقط ارزش سهامی که در اختیار سرمایه گذار قرار دارد و همواره خرید و فروش میشود، محاسبه و آن بخش از سهام که در اختیار سهامداران عمده هست و قابلیت خرید و فروش ندارد، محاسبه نمی شود.
در ۳ مقاله اخیر منتشر شده سعی کردیم شاخص بورس اوراق بهادار تهران را به صورت کامل و همراه با مثال های متنوع توضیح دهیم. چرا که شاخص کل و درک درست آن می تواند دید خوبی به سرمایه گذار در خصوص وضعیت بازار سرمایه بدهد و زمانی که بازار شرایط مناسب برای رشد قیمتی ندارد بی جهت دست به معاملات پی در پی نزند.