سهام عدالت چیست و ساز و کار آن چگونه است؟
خرید و فروش سهام عدالت در بورس از آنجایی شروع شد که آیت الله خامنه ای رهبر انقلاب موافقت خود را با درخواست رییس جمهور مبنی بر آزاد سازی سهام عدالت اعلام کرد. بنابراین سهام عدالت که قبلا سود نقدی شرکت های زیرمحموعه آن در بازه های زمانی ۶ ماهه و یک ساله به حساب سهامداران آن واریز میشد قرار است به دو روش در اختیار عموم افراد قرار گیرد که در ادامه در خصوص روش های سرمایه گذاری در سهام عدالت و سوالات رایج در خصوص آن صحبت می کنیم.
داستان سهام عدالت از آنجایی شروع شد که شرکت های دولتی باید به سمت خصوصی شدن رفته و در واقع دولت سهم خود را از تصاحب این شرکت ها در قالب اصل ۴۴ قانون اساسی کم می کرد و به همین دلیل بخشی از سهام شرکت‌های دولتی تعیین شده، به قشرهای کم‌درآمدتر فروخته شد که شامل افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان فاقد شغل بود و بعدا گروه های دیگری نیز به آن اضافه شدند و به همین ترتیب حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیون نفر در حال حاضر مالک سهام عدالت محسوب می شوند.
ثبت نام در سامانه سهام عدالت
عموم افراد برای آزاد شدن و خرید و فروش سهام عدالت در بورس در ابتدا باید وارد سامانه www.samanese.ir شوند. بعد از ورود به سامانه با صفحه زیر مواجه می شود که باید اطلاعات موجود در صفحه را مطالعه و در نهایت اطلاعات را تایید کند.
در مرحله بعدی نیز فرد باید کد ملی خود را وارد کند و پس از آن اطلاعات خود را در هر مرحله تکمیل کند. در نهایت هم یک کد به شماره موبایل معرفی شده در سامانه ارسال می گردد که فرد باید آن کد را وارد سامانه کرده و در نهایت ثبت نام خود را تایید کند. پس از آن فرد با شکل زیر مواجه می شود. همانطور که در شکل مشخص شده اس هر سرمایه گذار باید اطلاعات موجود در این بخش را نیز تعیین کند اما نکته مهم در این بخش گزینه ” آزادسازی سهام عدالت ” می باشد که سرمایه گذار باید با مراجعه به این بخش یکی از دو گزینه سرمایه گذاری مستقیم و یا سرمایه گذاری غیر مستقیم را انتخاب کند.
سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم در سهام عدالت
در بخش فبل گفتیم که عموم افراد قادر به سرمایه گذاری در سهام عدالت می باشد که این سرمایه گذاری به دو صورت مستقیم و سرمایه گذاری غیرمستقیم می باشد. پس برای خرید و فروش سهام عدالت در بورس فرد باید یکی از این دو حالت را انتخاب کند. در سرمایه گذاری مستقیم مسئولیت حفظ، نگهداری و مدیریت سهام اختصاص‌یافته به عهده سهامدار بوده و برای حفظ ارزش سهام تخصیص‌یافته، قابلیت نقل و انتقال سهام به فرد دیگر و فروش آن بر اساس محدودیت‌های زمانی و مقداری تعیین‌شده توسط شورای عالی بورس امکان پذیر می باشد. در این حالت دارنده سهام عدالت بعد از انتخاب روش مستقیم ۲ ماه فرصت دارد تا با مراجعه به سامانه سجام و احراز هویت در کارگزاری ها، دفاتر پیشخوان دولت و شعب برخی از بانک ها از مقدار دقیق سهام اختصاص یافته مطلع شود. حال برای فروش سهام فرد باید کد بورسی دریافت کند تا بتواند دارایی خود را به فروش برساند. برای دریافت کد بورسی از لینک زیر اقدام کنید.
در سرمایه گذاری غیر مستقیم نیز مالکیت و مدیریت سهام عدالت از طریق شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی خواهد بود و سهام دار حق انتقال به غیر و دخل و تصرف در آن را نخواهد داشت و در موعدهای زمانی مقرر از مزایای سرمایه گذاری در این صندوق بهره مند خواهد شد و این سهام در قالب صندوق های سرمایه گذار قابل معامله (۷۰ درصد) و صندوق های سرمایه گذاری پروژه استانی (۳۰ درصد) می باشد. پس حتما در انتخاب روش سرمایه گذاری خود دقت کنید چرا که امکان تغییر آن وجود ندارد. پس اگر دانش کافی در خصوص بازار سرمایه و سرمایه گذاری ندارید بهتر است که روش سرمایه گذاری غیرمستقیم را انتخاب کنید. انتخاب روش آزادسازی سهام عدالت تنها یک بار امکان پذیر است.
برای انتخاب روش آزاد سازی در سامانه الکترونیکی سهام عدالت، می بایست شماره شبا بانکی و شماره تلفن همراه خود را در سامانه ثبت نمایید. اگر قبلا اقدام نموده اید، دیگر نیازی به ثبت مجدد شماره شبا و تلفن همراه نخواهید داشت. در نسخه جدید سامانه سهام عدالت، میتوانید از خدمات گذشته نظیر مشاهده صورت وضعیت دارایی سهام عدالت، مشاهده صورت وضعیت واریز سود، ثبت و یا تغییر شماره شبا بانکی و تلفن همراه همچنان بهره مند باشید.
سهام عدالت را چگونه به فروش برسانیم.
در بخش قبل گفتیم که افراد قادر به دو روش سرمایه گذاری می باشند. در سرمایه گذاری مستقیم بعد از تخصیص سهام سرمایه گذار می تواند مدیریت سهام خود را در اختیار بگیرد و در موعد زمانی تعیین شده آن را به فروش برساند. اما سوال اینجاست که زمان فروش سهام چه زمانی است. صحبت‌های رئیس‌جمهور و وزیر اقتصاد در جلسه هیات دولت روز چهارشنبه دهم اردیبهشت ماه نشان می‌دهد که آزادسازی سهام عدالت در بورس به صورت چند مرحله‌ای انجام خواهد شد. به عبارت دیگر ۱۰۰ درصد سهام یک سهامدار در چند مرحله آزاد می‌شود. رییس جمهور در جلسه هیئت دولت در این خصوص عنوان کرد با چارچوبی که سازمان بورس تعیین می‌کند مشخص می‌شود که مثلا ۳۰ درصد سهام را بتوانند ظرف چند ماه آینده مردم به فروش برسانند. ۳۰ درصد دیگر چند ماه دیگر که مقررات این را شورای عالی بورس مشخص می‌کند. پس فروش سهام عدالت در چند مرحله خواهد بود و اینطور نیست که فشار فروش یکباره بر بازار ایجاد شود. پس خرید و فروش سهام عدالت در بورس در چند مرحله می باشد که توسط شورای عالی بورس تعیین می شود.
ارزش سهام عدالت در حال حاضر چقدر است؟
در حال حاضر دو دهک کمیته امداد و سازمان بهزیستی برگه سهام یک میلیونی دارند و غیر از آن، ۲۵ میلیون نفر برگه‌های سهام عدالت ۵۳۲ هزار تومانی و ۱۰ میلیون نفر برگه‌های سهام ۴۷۸ هزار تومانی دراختیار دارند. اگر وارد سامانه سهام عدالت شوید ارزش سهام شما درج شده است که برای برخی حدود ۵۳۲۰۰۰ تومان و برای برخی نیز ۱۰۰۰۰۰۰ تومان درج شده است. ارزش واقعی سهام عدالت برای سهام عدالت ۵۰۰۰۰۰ تومانی بین ۵ تا ۷ میلیون و برای سهام عدالت یک میلیون تومانی بین ۱۰ تا ۱۴ میلیون می باشد. یعنی ارزش سهام عدالت چیزی حدود ۱۰ الی ۱۲ برابر شده است.
شرکت های موجود در سهام عدالت برای خرید و فروش سهام
شرکت های موجود در سهام عدالت شامل ۴۹ شرکت می باشد که شامل شرکت های آلومینیوم ایران یا ایرالکو با مالکیت ۳۰% و ایران خودرو یا خودرو با مالکیت %۳ و بانک تجارت با مالکیت ۴۰% و بانک صادرات ایران با مالکیت ۴۰% و بانک ملت با مالکیت ۳۰% و پارس سویچ با مالکیت ۴۶% و پالایش نفت بندر عباس با مالکیت ۲۰% و پالایش نفت تهران با مالکیت ۷۰% و پالایش نفت شیراز با مالکیت %۱۰ و پالایش نفت اصفهان با مالکیت ۲۰% و پالایش نفت تبریز با مالکیت ۲۰% و پتروشیمی مارون با مالکیت ۳۰% و پست بانک با مالکیت ۲۵% و چادرملو با مالکیت ۲۱% و حمل و نقل پتروشیمی با مالکیت ۲۹% و سایپا با مالکیت ۱% و سرمایه گذاری توسعه صنعتی ایران با مالکیت ۲۳% و سرمایه گذاری رنا با مالکیت ۲% و سیمان داراب با مالکیت ۵۰% و سیمان دشتستان با مالکیت ۳۴% و فولاد آلیاژی ایران با مالکیت ۳۹% و فولاد خوزستان با مالکیت ۳۰% و فولاد مبارکه اصفهان با مالکیت ۳۰% و کارخانجات مخابراتی ایران با مالکیت ۳۵% و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با مالکیت ۲۴% و گل گهر با مالکیت ۱۱% و مخابرات ایران با مالکیت ۲۰% و مدیریت پروژه های نیروگاهی ایران با مالکیت ۲۶% و ملی صنایع مس ایران با مالکیت ۳۷% و نیرو ترانس با مالکیت ۳۱% و بیمه دانا با مالکیت ۵۵% و پالایش نفت لاوان با مالکیت ۲۰% و پتروشیمی ارومیه با مالکیت ۶% و پتروشیمی بندر امام با مالکیت ۳۰% و پتروشیمی بوعلی سینا با مالکیت ۳۰% و پتروشیمی بیستون با مالکیت ۳۰% و پتروشیمی تبریز با مالکیت ۱۰% و پتروشیمی خوزستان با مالکیت ۳۰% و پتروشیمی شهید تند گویان با مالکیت ۱۰% و پتروشیمی فجر با مالکیت ۳۰% و پتروشیمی جم با مالکیت ۱۵% و دخانیات ایران با مالکیت ۲۸% و ساختمان سد و تأسیات آبیاری یا سابیر با مالکیت ۴۹% و شهر صنعتی البرز با مالکیت ۲۳% و شهر صنعتی رشت با مالکیت ۵۸% و شهر صنعتی با مالکیت ۲۱% و مشانیر با مالکیت ۴۲% و مگا موتور با مالکیت ۰.۵% و صنایع پتروشیمی خلیج فارس با مالکیت ۴۰% می باشد.
آیا برگه های کاغذی سهام عدالت مشمول سهامداری می باشد؟
صرفا برگه های سهام عدالت مشمول سهامداری نمی باشد بلکه سهام عدالت ویژه آنهایی می باشد که با در دست داشتن برگه های دعوتنامه سهام عدالت و سایر مدارک لازم تشریفات ثبت نام را در بازه زمانی تعیین شده (تا پایان اسفندماه ۱۳۹۴) انجام داده و مشخصات آنها در سامانه سهام عدالت درج شده باشد مشمول سهام عدالت می باشند. پس سهام عدالت شامل تمام افرادی می باشد که در زمان ثبت نام اولیه اسامی آنها در فرم جمع آوری اطلاعات تکمیل و ارسال گردیده و دعوتنامه سهام عدالت نیز برایشان صادر شده و فرآیند ثبت نام آنها طی شده است. البته این نکته را هم مد نظر داشته باشید که برگه های کاغذی سهام عدالت قابلیت خرید و فروش ندارند.
آیا امکان ثبت نام جدید در سهام عدالت وجود دارد؟
در بخش های قبل گفتیم که سرمایه گذاران با مراجعه به سامانه samanese.ir قادر به دیدن اطلاعات سهامداری خود و موعدهای زمانی دریافت سود نقدی هستند. اما برای افرادی که قبل از سال ۹۴ سهام عدالت تعریف نشده است در حال حاضر امکان ثبت نام مجدد وجود ندارد.
نحوه دریافت سود در روش مستقیم در سهام عدالت
روش دریافت سود نقدی در دو روش مستقیم و غیر مستقیم به این صورت است که در سرمایه گذاری غیر مستقیم سود سالانه از طریق شرکت های سرمایه گذاری استانی تعیین شده و سالانه به حساب سرمایه گذاران واریز می شود ولی در روش مستقیم سود سالانه با شرطی مکه سرمایه گذار در هنگام تشکیل مجممع عمومی عادی سالانه سهامدار شرکت باشه تعیین شده و سرمایه گذار باید با استفاده از روش های معمول دریافت سود یعنی مراجعه به بانک و یا ارسال فرم سهامداری به همراه شماره حساب به شرکت سود نقدی خود را دریافت کند.
آیا سهام عدالت به رایگان به افراد داده شده است؟
سهام عدالت به رایگان در اختیار عموم مردم قرار نگرفته است بلکه زمانی که این سهام برای عموم جامعه در نظر گرفته شد مبلغ واقعی آن از سود نقدی شرکت ها که سالانه باید به سهامدار پرداخت میشد کسر شده است و به همین دلیل پرداخت سود نقدی از سال ۹۵ به سهامداران سهام عدالت پرداخت شده است و قبل از آن هیچگونه واریز سودی انجام نشده است.
برای خرید و فروش سهام عدالت در بورس نیاز به کد بورسی دارید که می توانید از طریق لینک زیر اقدام کنید.