سهام زیانده چه سهامی است؟
سهام زیانده به سهام شرکت هایی گفته می شود که مقدار سود (زیان) آن منفی می باشد و این نشان میدهد که شرکت به لحاظ عملیاتی دارای وضعیت مناسبی نمی باشد. در صورت های مالی شرکت ها ممکن است با زیان مواجه شوید و این نشان میدهد که یا شرکت دارای فروش مناسبی نمی باشد و یا اینکه بهای تمام شده شرکت بالا می باشد و عملا شرکت دارای زیان ناخالص می باشد و زمانی که EPS سهم را محاسبه کنیم به این نتیجه می رسیم که شرکت دارای زیان است. در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم که ایا باید سهام شرکت های زیانده را خریداری کرد یا خیر و یا اینکه چرا تمایل به فروش سهامی که وارد زیان شده است سخت می باشد و در واقع قصد داریم علل روانشناسی این عامل را بررسی کنیم که چرا معامله گران از سهمی که وارد زیان شده اند خارج نمی شوند و وارد باتلاق ضرر می شوند. پس تا انتهای این مقاله با من همراه باشید تا در خصوص هر دو موضوع توضیح دهم.
سهام زیانده
p/e منفی چیست و آیا باید سهام شرکت های زیانده را خریداری کرد؟
زمانی که سود آوری شرکتی منفی باشد مخرج کسر (EPS) منفی شده و همین باعث می شود که نسبت P/E منفی شود. فرض کنید قیمت سهام شرکتی ۱۵۰ تومان باشد و شرکت هم دارای زیان ۱۰تومانی باشد در این صورت شرکت مورد نظر دارای p/e=-15 می باشد. اما این سوال همیشه در بین سرمایه گذاران وجود دارد که ایا باید سهام این شرکت ها را خریداری کرد یا خیر. در پاسخ به این سوال باید چند نکته را مورد توجه قرار داد که شامل موارد زیر می باشد:
بررسی وضعیت عملیاتی شرکت : ممکن است شرکتی در حال حاضر زیانده باشد ولی میبینید که سرمایه گذاران اقدام به خرید سهام ان شرکت میکنند. پیش خود فکر میکنید که چرا سرمایه گذاران سهام این شرکت را با وجود زیان خریداری می کنند. در این حالت باید وضعیت تولید و فروش شرکت را در مرحله اول بررسی کنید. در نگاه اول متوجه می شوید که وضعبت عملیاتی شرکت به لحاظ تولید و فروش بهبود یافته است و نسبت به گذشته یک رشد خوب داشته که معمولا این مضوع در گزارش های ماهانه خود را نشان میدهد. پس سرمایه گذاران با توجه به این موضوع اقدام به خرید سهام شرکت ها میکنند و انتظار دارند که در اینده شرکت از زیاندهی خارج شده و به سود برسد و روند رو به رشدی داشته باشد.
بررسی تکنیکالی سهم : گاهی اوقات فارغ از سود و یا زیان شرکت، عده ای از سرمایه گذارن اقدام به خرید تکنیکالی در سهم میکنند و ممکن است این سهم یک سهم سودده و یا یک سهم زیانده باشد. یعنی ممکن است شرکت دارای وضعیت مناسبی نباشد ولی به لحاظ تکنیکالی ارزش خریدن دارد و خریداران افدام به خرید ان می کنند و به دنبال سود شرکت نیستند.
دلایل روانشناختی عدم فروش سهام زیانده در بورس
پس با توجه به مواردی که در بالا گفته شده است هر سرمایه گذاری می تواند اقدام به خرید سهام زیانده در بورس کند و صرفا نباید به دنیال یک دلیل منطقی برای ان بود. در ادامه قصد داریم این موضوع را بررسی کنیم که چرا سرمایه گذاران اقدام به فروش سهام زیانده خود نمیکنند. به عنوان مثال ممکن است که سهام شرکتی را با هدف یک سود خوب خریداری کرده باشید ولی خب قیمت سهم کاهش یافت و شما وارد زیان شدید. در این حالت به هزار و یک دلیل اقدام به فروش سهام خود نمی کنید و به اصطلاح وارد باتلاق زیان می شوید. در ادامه قصد داریم دلایل معامله گری و روانشناختی این موضوع را با هم بررسی کنیم که چرا سرمایه گذاران از شناسایی زیان دوری میکنند.
نداشتن یک پلن و استراتژی معاملاتی در هنگام خرید و فروش سهام
در هنگام خرید سهام شرکت باید چند عامل را بررسی کنید. اول اینکه بازار دارای شرایط مناسبی برای خرید و فروش است؟ آیا صنعتی که قرار است سهام شرکت را خریداری کنید وضعیت مناسبی را دارا می باشد و در نهایت سهم مورد نظر را با استفاده از تحلیل بنیادی و یا تحلیل تکنیکال و یا تابلو خوانی و رفتار شناسی بازار خریداری کنید. در هنگام خرید سهام شرکت باید حد سود و زیان را در سهم مشخص کنید و با توجه به اتفاقاتی که می افتد اقدام به واکنش متقابل کنید. یعنی اگر سهمی را در قیمت ۱۵۰۰ تومان خریداری کردید و حد ضرر خود را در محدوده ۱۳۰۰ تومان قرار داده اید با رسیدن به این عدد اقدام به فروش سهام خود کنید و اگر سهام را بفروشید نشان میدهد که به حد ضرر خود پایبند بوده اید و ترسی از زیان در معامله نداشته اید. این یکی از اصول مهم در معامله گری می باشد اما بسیاری از سرمایه گذاران به آن توجهی ندارند و دامنه زیانشان مرحله به مرحله بیشتر می شود و اصطلاحا وارد باتلاق زیان می شوند. پیشنهاد میکنم مقاله “نحوه طراحی سیستم معاملاتی مناسب در بورس ” را به صورت کامل مطالعه کنید.
یکی از ایرادات بسیاری از سرمایه گذاران این است که به دلیل نداشتن حد ضرر در معامله، اجازه میدهند که دامنه زیانشان لحظه به لحظه بیشتر شود . یعنی اگر معاملاتشان وارد زیان ده درصدی شد به فکر چاره برای رفع این زیان و یا خروج از معامله نیستند و پیش خودشان فکر میکنند که بازار اشتباه میکند و دیر یا زود قیمت سهمشان افزایش می یابد ولی برخلاف تصورشان میبینند که قیمت سهم باز هم کاهش می یابد. در این حالت به این فکر میکنند که باز هم از آن سهم خرید کنند تا میانگین قیمتشان کاهش پیدا کند در صورتی که این موضوع هم اشتباه می باشد و کم کردن میانگین و خرید سهم در قیمت های پایین تر اصول خود را دارد. در برخی از شرایط هم برخی از سرمایه گذاران سهم را از دیده بان بازار حذف میکنند تا اصطلاحا جلو چشمشان نباشد و سهم را به امید افزایش قیمت در اینده نگهداری میکنند. این یکی از اشتباهات مهلک سرمایه گذاران در خرید و فروش سهام می باشد که حتما سرمایه گذاران باید توجه کافی داشته باشند.
ترس از شکست؛ دلیل ماندن در سهام زیانده
یکی از اقدامات احساسی سرمایه گذران در عدم فروش سهمی که وارد زیان شده اند ترس از شکست می باشد. یعنی سرمایه گذار نمیتواند قبول کند که در معامله زیان کرده است و به همین دلیل حاضر به فروش سهم خود نیست. همه ما ممکن است با این وضعیت مواجه شده باشیم ولی کار درست این است که اشتباه خود را بپذیریم و ترسی از این موضوع نداشته باشیم و با خروج به موقع از سهم، جلوی زیان بیش از حد در معامله را بگیریم و به دنیال خرید سهم دیگر و جبران ضرر باشیم و به این ترتیب فرصت های بهتری که در سرمایه گذاری وجود دارد را از دست ندهیم.
خوش بینی بیش از حد؛ دلیل ماندن در سهام زیانده
خوشبینی از دیگر عوامل ماندن در سهم زیانده می باشد. سرمایه گذار زمانی که در سهمی وارد زیان شد همیشه به این فکر میکند که قیمت برمی گردد و زیانش را جبران میکند در صورتی که این درست نمی باشد. البته ممکن است برخی از بازیگران سهم اقدام به کاهش عمدی قیمت سهم و رساندن سهم به حد ضرر کنند چرا که در این حالت فروشنده اقدام به فروش میکند و بازیگر در این حالت اقدام به جمع اوری سهم می کند. البته شنالخت رفتارهای اینچنینی در معاملات نیز به تابلو خوانی قوی دارد و هر سرمایه گذاری قادر به درک این رفتار نیست.
غرور در معامله گری :دلیل ماندن در سهام زیانده
از دیگر دلایل ماندن در یک سهم زیان ده داشتن غرور در معاملات است. یعنی سرمایه گذار نمی تواند قبول کند که در معامله زیان داشته است و به دلیل غرور در معامله گری از فروش سهام خود اجتناب می کند در صورتی که باید واقعیت را بپذیرد و اقدام به فروش سهم کند. در دنیای معامله گری حتی سرمایه گذاران خبره هم ممکن است زیان کنند اما مهم این است که برآیند معاملاتشان مثبت و رو به بالا باشد و اگر سرمایه گذار در معاملات خود صرفا به این موضوع فکر کند هیچ وقت با زیان در معامله ای عصبانی نمی شود و دست به اقدامات هیجانی نمی زند. ضرب المثلی وجود دارد که میگوید هر کجا جلوی ضرر گرفته شود به سود است و در معامله گری هم این موضوع صدق میکند.
همیشه به خاطر داشته باشید که ماندن در یک سهم زیانده از آفت های معامله گری به حساب می آید و همه سرمایه گذاران در معاملات خود باید به این موضوع توجه کنند تا بتوانند به دور از هیجان در بازارهای مالی معامله کنند. تا زمانی که شاهد این رفتارها در خود هستید بدانید که تبدیل به یک معامله گر با تجربه نشده اید و همچنان نیاز به کنترل رفتارهای خود دارید.