کارکرد شاخص بورس در بازار سرمایه
شاخص بورس ؛ واژه ای که شاید بارها و بارها در شبکه های تلویزیونی، روزنامه ها، سایت و … شنیده باشید که شاخص بورس امروز ۲۰۰ واحد افزایش و یا ۱۰۰ واحد کاهش یافت. اما سوال اینجاست که شاخص بورس بیانگر چیست و چرا افزایش و یا کاهش شاخص بورس نزد اهالی بازار سرمایه اهمیت زیادی دارد و چرا سرمایه گذاران تازه وارد به بورس باید مفاهیم شاخص بورس را درک کنند. در این بخش قصد داریم برخی از شاخص های بورس که دارای اهمیت بیشتری می باشند را توضیح و از طرفی اطلاعات مربوط به شاخص بورس را در سایت www.tsetmc.com نشان دهیم.
تعریف شاخص بورس و استفاده از آن در شناخت بازار سرمایه
شاخص بورس مفهومی است که بر اساس آن میتوان یک سنجش و ارزیابی را در خصوص موضوعی خاص انجام داد. شاخص‌ها به منزله معیارهایی هستند که به وسیله آنها میتوان کمیت، کیفیت و .. را اندازه‌گیری کرد. در بازار سرمایه هم شاخص ها معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آنها میتوانیم وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه های مختلف ارزیابی و حتی روند آینده بورس را نیز پیش بینی کنیم. با این تفاسیر نوسانات شاخص کل از اهمیت فراوانی نزد سرمایه گذار برخوردار است و در شاخص ها انواع مختلفی دارن که هر کدام وضعیت بازار را از جنبه خاصی نشان میدهند. در ادامه سعی میکنیم در مورد هر یک از شاخص های بورس صحبت کنیم.
شاخص کل بورس به عنوان دماسنج اقتصاد
شاخص کل بورس همان شاخصی می باشد که همواره در رادیو و تلویزیون از آن می شنوید به این شاخص شاخص قیمت و بازده نقدی هم میگویند که بیان کننده سطح عمومی قیمت و سود نقدی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس می باشد در واقع این شاخص بیان کننده میانگین بازده سرمایه گذاران در بورس است. به عنوان مثال اگر قیمت سهمی در ابندای سال ۵۰۰ تومان باشد و در انتهای سال به ۶۰۰ تومان برسد و در مجمع هم سود نقدی ۷۰ تومانی تقسیم کند بازدهی سهم در طی یک سال ۳۴% می باشد. این رویه برای شاخص کل هم وجود دارد یعنی اگر شاخص کل در ابتدای سال در سطح ۷۰۰۰۰ واحد و در پایان سال به ۷۸۰۰۰ واحد برسد نشان دهنده این است که میانگین بازده بورس از محل افزایش قیمت ها و تقسیم سود نقدی در انتهای سال ۱۱.۵ درصد بوده است. به این شاخص (TEDPIX) هم می گویند.
به عنوان مثال شکل زیر مربوط به صفحه اصلی سایت tsetmc.com می باشد که وضعیت بازار سرمایه را در یک نگاه نشان میدهد و سرمایه گذار با استفاده از آن وضعیت بازار سرمایه را درک می کند.
نکات مهم در بررسی شاخص بورس
در بررسی شاخص کل این نکته را باید مورد توجه قرار داد که هر چه شرکت های موجود در بورس اوراق بهادار تهران به لحاظ سرمایه و ارزش بازار شرکت های بزرگتری باشند؛ اثر بیشتری بر شاخص کل دارند. به عنوان مثال ممکن است در یک روز بیش از ۶۰ درصد سهامشان منفی باشد ولی در نهایت دو شرکت بزرگ مانند فملی و فولاد قیمت سهامشان افزایش یافته باشد و به همین دلیل نیز شاخص کل مثبت باشد.
نکته قابل بررسی در شاخص بورس این است که افزایش شاخص کل نشان دهنده سود آوری همه شرکت ها در بورس نیست چرا که شاخص نشان دهنده میانگین بازدهی کل شرکت هاست. یعنی ممکن است برخی از شرکت ها در طول سال افت قیمت زیادی داشته باشند و سرمایه گذاران زیان کنند ولی شاخص کل بازدهی مثبتی داشته باشد. یا برعکس ممکن است شاخص کل کاهش داشته ، اما سرمایه گذاران به واسطه داشتن سهم های مناسب در سبد سهام، سود خوبی را کسب کنند. البته گاهی اوقات با تشکیل سبد سهام متنوع میتوان بازدهی سبد سهام را به بازدهی شاخص کل نزدیک تر کرد. پس سرمایه گذار حتما باید توجه داشته باشه که بررسی شاخص کل معیار مناسبی برای خرید سهام در موقعیت های مختلف نیست.