با تعریف کاملی از عسر و حرج و چگونگی درخواست زوجه با استناد به عسر و حرج حال، مصادیق عسر و حرج در قانون مدنی به سوال ما در مورد اینکه ادعای زوجه در مورد این امر در چه مواردی اثبات می شود، پاسخ می دهد. زوجه می تواند در صورت مواجه شدن با مصادیق ذیل، عسر و حرج خود را در محاکم قضائی به اثبات برساند.
طبق ماده 1130 قانون مدنی ، هر گاه زنی در زندگی زناشویی خود دچار مشقت، صعوبت و سختی شود ، می تواند با اثبات آنها طلاق بگیرد. این موارد در قانون احصا نشده و مختص دلایل خاص نیست. ممکن است هر دلایلی یا هر دلیل خاصی از جمله مصادیق عسر و حرج بحساب آید و دادگاه به آن توجه نماید.
این دلیلی است که در تبصره ماده مذکور ، آمده است که موارد ذکر شده ، مانع از آن نمی شود که دادگاه ، موارد دیگری را به عنوان عسروحرج زن ، احراز نموده و به استناد آن ، حکم طلاق زن را صادر نماید . با در نظر گرفتن این توضیحات ، از مصادیق عسر و حرج در قانون مدنی ، می توان به مصادیق زیر ، اشاره نمود :
۱- چنانچه زوج، زندگی زناشویی را حداقل به مدت ۶ ماه متوالی یا ۹ ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه ترک نماید.
۲-چنانچه زوج به مواد مخدر یا مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی آسیب برساند، اعتیاد اشته باشد.
۳ - محکومیت قطعی زوج به حبس ۵ سال یا بیشتر.
۴- ضرب و جرح و دشنام دادن و توهین یا هرگونه سوء رفتار مستمر زوج.
طلاق با اثبات عسر و حرج زوجه
با دانستن مصادیق عسر و حرج به شرح طلاق با اثبات عسر و حرج زوجه می پردازیم. زمانی که زوجه با استناد به عسرو حرج خود به دادگاه مراجعه می کند، دادگاه به بررسی زوایای مختلف عسر و حرج می پردازد. زوجه با اثبات دلایل خود می تواند حکم طلاق خود را بگیرد.
با استناد به ماده 1130 قانون مدنی ، چناچنچه در زندگی زناشویی، اعمالی موجب ایجاد عسر و حرج یا مشقتی برای زوجه شده باشد ، زوجه با استناد به آنها ، می تواند با مراجعه به محاکم قضایی دادخواست طلاق را تقدیم نماید. در صورتی که دلایل عسرو حرج زوجه به اثبات قاضی برسد، قاضی رسیدگی به پرونده زوج را اجبار به طلاق دادن زن می نماید . بنابراین ، در طلاق با استناد به عسر و حرج زن ، نیازی به رضایت زوج (مرد) ، در جهت طلاق دادن زن نمی باشد .
چناچنه زوج در مقابل این حکم تمکین نکند، حکم طلاق زوجه بدستور قاضی صادر می شود. سپس زوجه با در دست داشتن حکم طلاق می تواند به دفاتر ثبت ازدواج و طلاق مراجعه کرده و طلاق خود را ثبت نماید. ذکر این نکته ضروریست که در حکم طلاق زوجه با استناد به عسروحرج، رجوع مرد امکان پذیر نیست.