فرض کنید مدیریت یک شرکت را به فردی دانا، متخصص و حرفه‌ای بسپارند، پس از مدتی این مدیر شروع به استخدام معاونانی میکند که دارای مهارت بسیار بالا بوده و از استانداردهای کافی و بالا در شغل‌های خود برخوردارند به طوری که در موارد بسیاری، افرادی بهتر و تواناتر از خود را نیز استخدام میکند و به همین طریق، آن معاونان نیز کارمندانی باهوش و با قابلیت بالا را استخدام می‌کنند و بدین طریق کارایی و بازدهی کل آن شرکت به واسطه داشتن مجموعه‌ای بهتر رو به افزایش می‌گذارد.
عکس همین مورد هم صادق است
یعنی یک مدیر نالایق، با توجه به نگرانی او نسبت به از دست دادن جایگاه و موقعیت خودش، معاونانی نالایق و با کیفیت کم استخدام میکند و معاونان نیز با دنبال کردن همین رویه، کارمندانی بی‌لیاقت را استخدام می‌کنند و در مدت کوتاهی، مجموعه‌ای از افراد ضعیف و ابله دور هم جمع می‌شوند و جای افراد لایق را می‌گیرند، از طرفی برای حفظ موقعیت خود افراد لایق را نیز به طرق از سیستم حذف کرده و معدود افراد لایق باقیمانده نیز بدلیل فساد و ناکارآمدی سیستم، فلج شده و در نهایت از سیستم حذف می‌شوند که این حالت را #انفجار_ابله_ها می‌گویند.
این تعریف اولین بار در شرکت اپل مطرح شد. استیو جابز، می‌گفت، اگر شما برای یک مجموعه یک دلقک استخدام کنید، بزودی با مجموعه‌ای بزرگ از دلقک‌ها مواجه خواهید شد.
طبق این تئوری، حتی وجود تعداد زیادی فرد با کیفیت در سیستم، درصورتی‌که مدیر نالایق باشد، بی ارزش می‌شود، زیرا سیستم از بالا فاسد شده و به سمت پایین حرکت میکند و تنها راه اصلاح کل روند، تغییر از سطوح بالای مدیریتی است.
نظریه انفجار ابله‌ها، نه تنها در شرکت‌ها، بلکه قابل تعمیم به هر گروه و کشوری هست. نمود بارز این تئوری را می‌شود در عرصه کشورداری ایران هم به راحتی مشاهده کرد.
مسئولان در جایگاه‌های مختلف شغلی، برای ایجاد حاشیه امن برای خود شروع به استخدام افراد نزدیک به خود و بخصوص افراد فامیل کردند و این فامیلی شدند استخدام‌ها، هر روز بیش از گذشته، سیستم را به سمت انفجار ابله‌ها پیش برد.
آنچه در یک سیستمی که دچار انفجار ابله‌ها شده اهمیت دارد این است که چنین سیستمی هر روز بیش از گذشته دچار ناکارآمدی و فساد می‌شود، زیرا خود سیستم افراد لایق را برنمی‌تابد و از گردونه مدیریت حذف میکند، از‌طرفی عدم تحمل افراد لایق، عدم امکان اصلا و تشدید روزانه نسبت نالایق‌ها به لایق‌ها و به دنبال آن کاهش بازدهی سیستم، نهایتا موجب نابودی کل سیستم می‌شود...