تعریف تانک ازت
اگرچه برای افرادی که در محیط های آزمایشگاهی کار می کنند و اشخاصی که به نحوی با مقدمات شیمی آشنا هستند تعریف شده است ، اما عده فراوانی وجود دارند که نمی دانند پدیده ای به نام «سرما» عملاً وجود ندارد !
می دانیم که دما به میزان گرمای یک محیط ، بدن شخص ، وسیله یا پدیده گفته می شود ؛ حال چنانچه در این پدیده ها گرمایی وجود داشته باشد آن را گرم نامیده و اگر وجود نداشته باشد به آن سرد گفته می شود ؛ در نتیجه سرما یک عاملیست که از نبود گرما پدیدار می شود . در همین رابطه هرچه گرمای جسمی کمتر باشد (و به قسمت منفی ها وارد شود ) ، جسم مورد نظر نیز سردتر خواهد بود . حال در میان همه موادی که قادر نیستند تا به صورت هم اندازه و یکسان گرمای مذکور را از دست داده و سرد شوند ، ترکیباتی وجود دارد که این ویژگی را بهتر به نمایش گذاشته و قادر خواهند بود تا بدون تغییر محسوس دمایش ، با اجسام در ارتباط با خود تعادل گرمایی برقرار کنند.
ازت یا نیتروژن مایع به عنوان یکی از این محصولات که قادر است با فریز کردن سلول های زنده بدن سازوکار آن ها را کند کرده و این پدیده ها را نکشد و یا در نگهداری از محصولاتی فیزیکی که به هر دلیلی نیاز به خنک ماندن دارند پیش قدم باشد ، سبب شده است تا در ابعاد گسترده به کار گرفته شده و مورد توجه متقاضیان امر قرار گیرد .
این ماده چنانچه در معرض جریان هوا و گرمای محیط قرار گیرد تبخیر می شود ، این در حالیست که حتی اگر در ظرفی در بسته هم باشد و اصطلاحاً نپرد ، بواسطه دیواره های ظرف گرمای محیط را گرفته و با وجود عدم از دست دادن ماده ، تغییر حالت می دهد که این تغییر فیزیکی برای مصرف کننده مطلوب نیست . این عوامل که سبب شده است تا نگهداری از این ماده از حساسیت بالایی برخوردار شده و مقدمات ساخت ظروفی در ابعاد و با امکانات مختلف را فراهم آورد که به آن ها تانک ازت می گویند .
کاربرد های تانک ازت
از کاربردهای بسیار زیاد نیتروژن مایع در صنایع مختلف می توانیم به استفاده از آن در صنایع غذایی و حمل و نقل اشاره کنیم.
نیتروژن مایع به علت سرمای بسیار زیادی که دارد و همچنین بی اثر بودن آن برای سلامت انسان کاربرد زیادی در تهیه مواد غذایی منجمد و همچنین سرد نگاه داشتن این مواد در هنگام حمل و نقل های کوتاه و حتی طولانی دارد.
بیمارستان ها نیز که به جرات میتوان گفت مراکزی هستند که بیشترین مصرف نیتروژن مایع را دارند در زمینه های مختلفی از آن استفاده می کنند. به عنوان مثال نمونه ای از کاربردهای این گاز مایع در بیمارستان ها استفاده از آن در نگهداری و ذخیره سازی تخمک ها ، نطفه ها و خون است و همچنین اعضا و جوارحی از بدن که به صورت اهدایی در اختیار بیمارستان ها قرار می گیرد به وسیله نیتروژن مایع نگهداری می شوند .
یکی دیگر از موارد استفاده از نیتروژن مایع آزمایشگاه ها هستند. در این مراکز علمی از نیتروژن در فریزر آزمایشگاهی که به آن فریزر ازت مایع نیز گفته می شود استفاده به عمل می آید. این فریزها در آزمایشگاه های علمی به منظور نگهداری مواد پر اهمیت در یک دمای ثابت مورد استفاده قرار می گیرند.
نیتروژن مایع در راکتورها و تانکر ها به منظور عملیات تعلیق ، پاکسازی و سرمایش آنها به کار گرفته می شود ؛ سایش برودتی مواد پلاستیکی نیز از موارد پر کاربرد استفاده از ازت مایع در صنایع می باشد اما کاربردهای این گاز طبیعی فقط به این موضوعات محدود نشده و استفاده های دیگری مانند خنک سازی بتن در تاسیسات بزرگ و منجمد نمودن خاک برای انجام کارهای تخته کوبی در ساخت تونل های زیرزمینی بزرگ مثل راه های مترو نیز از دیگر موارد کاربرد نیتروژن مایع می باشد.
شاید پس از شنیدن کاربردهایی که این گاز مایع در انواع علوم و صنایع مختلف دارد به پاسخ این سوال رسیده باشید که چرا برای نگهداری از آن تانک ازت ساخته و تولید می شود اما باید بدانید که این ها تمام کاربردهای نیتروژن را شامل نشده و از این گاز در مصارف دیگری هم استفاده می شود.
جایگزین کردن نیتروژن به جای گاز و بخار در بروز انفجارها و آتش سوزی ها ، استفاده در فرایند میعان شدن برخی حلال ها ، انتقال اسپرم های حیوانات نر برای انجام عمل لقاح مصنوعی و تولید دام بیشتر در برخی دامداری های مدرن و بسیاری کاربرد های دیگر باعث می شود که نیتروژن که درصد بزرگی از هوای اطراف ما را پر کرده و در عملیات تنفسی ما نقشی به عهده ندارد ، در زمینه های دیگر زندگی ما انسان ها نقش پر رنگی ایفا کند و برای نگهداری از آن اقدام به تولید تانک های مخصوص شود.