از آتشفشان‌های پلوتون بجای گدازه یخ فوران می‌کند


دانشمندان می گویند تجزیه و تحلیل تصاویر از پلوتون، آتشفشان‌های یخی عظیمی را در سطح این سیاره نشان می‌دهد که در گذشته‌ای نه چندان دور فعال بوده‌اند.

پژوهشگران با مشاهده و بررسی عکس‌های گرفته شده توسط فضاپیمای «نیوهورایزنز» دریافته‌اند که هسته داخلی پلوتون بیش از زمانی که پیش از این تصور می‌شده گرم بوده و در نتیجه فعل و انفعالات سطحی و فوران‌های آتشفشان‌های یخی را در این سیاره رقم زده است. این آتشفشان‌ها مانند آتشفشان‌های زمینی هستند اما تصور می‌شود به جای گدازه، چیزی شبیه به آب از آن‌ها خارج می‌شود.

کلسی سینگر، پژوهشگر سیاره‌شناسی در موسسه تحقیقاتی جنوب غربی کلرادو، درباره کشف تازه گفت: «آتشفشان‌های یخی به جای گدازه، توده‌‌های آب و یخ ضخیم و همینطور لجن یا حتی احتمالاً تکه‌های یخ جامد مانند یخچال‌های طبیعی را به هوا پرتاب می‌کنند.»

در تصاویر منتشره از سطح پلوتون، میدان‌هایی وسیع از آتشفشان‌های یخی بسیار بزرگ دیده می‌شود که در بافتی منحصربه‌فرد از زمین‌های موج‌دار احاطه شده‌اند. اما این آتشفشان‌ها چقدر عمر دارند؟ کلسی سینگر می‌گوید تعیین دقیق زمان تشکیل آتشفشان‌های یخی دشوار است.

آقای سینگر اضافه می‌کند: «ما معتقدیم آنها می‌توانند جوان باشند به این معنی که چند صد میلیون سال یا حتی کمتر عمر داشته باشند، همچنین دهانه برخوردی در این منطقه وجود ندارد به این معنی که شما نمی‌توانید شکل‌گیری کوه‌های آتشفشانی جدید را رد کنید.»

این کشف از آن‌جا حائز اهمیت است که سیاره کوچکی مانند پلوتون باید مدت‌ها پیش گرمای حاصل از فعالیت هسته خودش را از دست داده باشد و اینکه توانسته همچنان انرژی کافی برای ایجاد و فوران این آتشفشان‌های یخی بزرگ داشته باشد سوال‌برانگیز است.

آقای سینگر گفت: «پیش از این تصور می‌شد که آتشفشان‌های یخی در چندین قمر سرد منظومه شمسی وجود داشته باشند، اما پلوتون بسیار متفاوت از هر چیزی است که تا به حال دیده‌ایم.»

دیوید روتری، استاد علوم زمین شناسی سیاره ای در دانشگاه اوپن، گفت: «ما نمی‌دانیم چه چیزی می‌تواند گرمای لازم را برای فوران این آتشفشان‌های یخی فراهم کرده باشد.»

یکی از این کوه‌های آتشفشانی ۱۵۰ کیلومتر عرض و ۵ کیلومتر ارتفاع دارد. تصاویر تجزیه و تحلیل شده از این مناطق زمانی گرفته شدند که فضاپیمای بدون سرنشین نیوهورایزنز در سال ۲۰۱۵ از کنار پلوتون عبور کرد.

پلوتون تا مدت‌ها به عنوان دوردست‌ترین سیاره از خورشید در نظر گرفته می‌شد، اما از سال ۲۰۰۶ بدین سو به عنوان یک سیاره کوتوله طبقه‌بندی می‌شود.

دانشمندان می‌گویند کشف تازه می‌تواند احتمال وجود آب مایع در سیارات کوچک و یخی دور از خورشید را، که گمان می‌رود گرمای هسته خود را از دست داده باشند، دوباره زنده کند.

نتایج مشاهدات اخیر دانشمندان در نشریه «Nature Communications» منتشر شده است.