تاب آوری عاطفی زمانی است که بتوانید پس از مواجهه با یک تجربه منفی، ذهن دیوانه خود را آرام کنید. این یک انگیزه درونی است، نیرویی درونی که به وسیله آن می‌توانیم خود را در برابر تمام جنبه‌های منفی زندگی شاداب نگه داریم.
درست مانند سایر جنبه های شخصیت ما، به عنوان مثال، هوش هیجانی، هوش اجتماعی، و غیره. انعطاف پذیری عاطفی یک ویژگی است که از بدو تولد وجود دارد و در طول زندگی به رشد خود ادامه می دهد.
در بخش بعدی مقالات مرکز مشاوره خانواده آویژه، چگونگی تاب‌آوری عاطفی را از فردی به فرد دیگر و راه‌هایی که می‌توانیم قدرت بازگشت از ناملایمات را تقویت کنیم، کشف خواهیم کرد.
"بزرگترین افتخار در زندگی در این نیست که هرگز زمین نخوریم، بلکه در این است که هر بار که زمین می خوریم برخیزیم."
نلسون ماندلا
تعریف تاب آوری عاطفی چیست؟
«تاب آوری مانند یک عضله بدن شماست است. بعد از آنکه آن را به اندازه کافی قوی کنید و تلاش کمتری برای غلبه بر ضربات احساسی بعدی لازم است.
آلسیا مور
انعطاف پذیری عاطفی به معنای برنده شدن در نبرد نیست. این قدرتی است که می توان با آن از طوفان عبور کرد و همچنان بادبان را ثابت نگه داشت. با زندگی در عصر انقلاب تکنولوژیک، هر ده سال یکبار با تغییراتی که قبلاً هرگز در زندگی ما وجود نداشته است، سازگار می شویم. از دیجیتالی شدن سختگیرانه گرفته تا نفوذ 24 ساعته در رسانه های اجتماعی، طبیعی است که گاهی احساس گره خوردگی عاطفی داشته باشیم.
کلمه "تاب آوری" از کلمه لاتین "resilio" گرفته شده است که به معنای "به عقب برگشتن" یا انتقام گرفتن است.
تاب‌آوری عاطفی هنر زندگی کردن است که با خودباوری، شفقت به خود و افزایش شناخت عجین شده است. این راهی است که از طریق آن به خودمان قدرت می‌دهیم تا ناملایمات را «موقتی» درک کنیم و از طریق درد و رنج به تکامل خود ادامه دهیم. (مارانو، 2003).
به طور کلی، انعطاف‌پذیری عاطفی به معنای کنترل یک برخورد استرس‌زا و اجازه ندادن به آن برای تاثیر گذاشتن بر انگیزه های درونی ما است. این یک ویژگی «خم شو، اما نشکن» نیست، بلکه انعطاف پذیری این واقعیت است که «من شکسته‌ام» و ادامه زندگی همین رشد با قطعات شکسته کنار هم است.
وقتی انعطاف‌پذیر هستیم، نه تنها خود را با استرس و ناامیدی سازگار می‌کنیم، بلکه بینش خود را برای اجتناب از اقداماتی که ممکن است ما را به مواجهه با چنین موقعیت‌هایی سوق دهد، افزایش می‌دهیم. به مثال زیر توجه کنید:
آقای الف یک مهندس کامپیوتر، یک کارگر قابل اعتماد، یک شوهر مهربان و یک مدیر عالی است. آقای الف به موقع کارش را شروع می کند و تمرکز روی کارش دارد. او مشتاق است که از اشتباهات خود درس بگیرد، هرگز تعلل نمی کند و بنابراین، مانند بسیاری از دوستانش، هرگز ضرب الاجل را برای افزایش دادن عملکردش تعیین نمی کند. او از آنچه تاکنون توانسته به دست آورد خوشحال است.
در نتیجه : آقای الف از نظر عاطفی مقاوم است.
عناصر تاب آوری عاطفی چیست؟
تاب‌آوری عاطفی سه بلوک مهم دارد – اینها ستون‌هایی هستند که می‌توانیم تاب‌آوری را روی آنها ایجاد کنیم یا روی بهبود آن کار کنیم. این سه عنصر همچنین به عنوان سه بعد تاب آوری هیجانی نامیده می شود (مک کرتی و چایلدر، 2010):
1. عناصر فیزیکی
شامل قدرت بدنی، انرژی، سلامتی خوب و سرزندگی است.
2. عناصر ذهنی یا روانی
از جمله جنبه هایی مانند سازگاری، توجه و تمرکز، عزت نفس، اعتماد به نفس، آگاهی عاطفی و تنظیم، ابراز وجود، تفکر و توانایی های استدلال.
3. عناصر اجتماعی
از جمله روابط بین فردی (کار، شریک زندگی، بچه ها، والدین، دوستان، جامعه و غیره)، انطباق گروهی، دوست داشتنی بودن، ارتباط و همکاری.
راه های آموزش تاب آوری عاطفی
تاب آوری ظرفیت حفظ عملکرد شایسته در مواجهه با عوامل استرس زای اصلی زندگی است (کاپلان، ترنر، نورمن و استیلسون، 1996).
تاب آوری عاطفی را می توان با دانش، آموزش و انگیزه مناسب توسعه داد. چه با مخاطرات محل کار دست و پنجه نرم کنید، چه درگیر یک رابطه متلاطم عاطفی باشید، یا در حال عبور از جنبه های منفی فرزندپروری کوچک در خانه باشید، با انعطاف پذیری عاطفی شما نه تنها می توانید به طور موثر با موقعیت مقابله کنید، بلکه خود را از ویرانی عاطفی نیز مصون می دارید.
یکی از جنبه‌های مهم ایجاد تاب‌آوری عاطفی، پذیرش این واقعیت است که به طور جدایی ناپذیری با سایر جنبه‌های زندگی مرتبط است. به عنوان مثال، ایجاد انعطاف پذیری در محل کار شما را در روابط شخصی خود انعطاف پذیر می کند و بالعکس. خواه این آموزش برای بهبود در یک زمینه خاص باشد یا خیر، مسلماً تأثیرات خود را در سایر جنبه های زندگی نیز نشان می دهد.
برنامه آموزشی تاب آوری با هدف بهبود تاب آوری عاطفی از طریق ایجاد:
1. خودآگاهی
توانایی هماهنگ کردن خود با احساسات، تعارضات درونی و ادراک خود از جهان. از طریق خودآگاهی، ما به درک عمیق تری از اینکه چگونه احساسات به اعمال ما کمک می کنند، به دست می آوریم.
خودآگاهی به جای اینکه به دنبال کمک در خارج از خودمان باشیم، یا دنیا را به خاطر بدبختی هایمان سرزنش کنیم، به ما شهامت می دهد که در درون خود به دنبال پاسخ بگردیم. با ایجاد هماهنگی بیشتر با دنیای درونی خود، ساختن خودآگاهی به ما کمک می کند تا توانمندتر و آگاه تر شویم.
2. پایداری
آموزش تاب آوری به فرد کمک می کند تا ثبات و تعهد خود را برای ادامه تلاش برای رسیدن به اهداف ایجاد کند. چه در مواجهه با عوامل استرس زای بیرونی یا مدیریت درگیری های داخلی، پشتکار انگیزه درونی را زنده نگه می دارد.
3. کنترل عاطفی
افراد با سطوح بالاتری از کنترل هیجانی و خود کنترلی می توانند مسیر خود را تغییر دهند و احساسات خود را در دست بگیرند. آنها کمتر تحت فشار استرس قرار می گیرند یا اجازه نمی دهند که بر زندگی آنها تأثیر بگذارد. آنها قبل از عمل کردن فکر می کنند و به سرعت به نتیجه گیری نمی پردازند.
4. تفکر انعطاف پذیر
آلیس بویز (2014)، اشاره کرد که تفکر انعطاف پذیر یک جنبه ضروری از سلامت روان است که به موفقیت شخصی و حرفه ای هر انسانی کمک می کند.
این یک مهارت اجتماعی قدرتمند است که شامل خوش بینی، سازگاری، عقلانیت و تفکر مثبت است. فردی که از طریق آموزش یا تجربه این مهارت ها را دارد یا توسعه داده است، قطعاً از نظر عاطفی انعطاف پذیرتر و متعادل تر در زندگی خواهد بود.
5. روابط بین فردی
داشتن روابط شخصی خوب هم یک محصول جانبی و هم لازمه تاب آوری عاطفی است. اگر قدرت ایجاد پیوندهای بین فردی قوی در سطح حرفه ای یا شخصی را داشته باشیم، در حال حاضر یک گام به جلو برای یک زندگی انعطاف پذیر برداشته ایم.
جنی فیلیپس، Ph.D. در علوم اجتماعی و آموزش از دانشگاه انتاریو در یکی از وبلاگ‌های خود (2014) اشاره کرد که ایجاد روابط بین فردی قوی دید ما را گسترش می‌دهد - این روش دید ما از جهان و خود را تغییر می‌دهد.
ما موجوداتی اجتماعی هستیم و حمایت شدن توسط مردم به ما قدرت می دهد تا بر مشکلات غلبه کنیم، آنها را تحمل کنیم و از آنها تکامل پیدا کنیم. برای ایجاد انعطاف پذیری عاطفی در یک زمینه بزرگتر، باید ظرفیت بهبود روابط بین فردی موجود خود را داشته باشیم و برای ایجاد روابط جدید آماده باشیم.