انتخاب عنوان مقاله
انتخاب عنوان مقاله یکی از بخش‌های دشوار نگارش یک مقاله یا پایان نامه محسوب می‌شود. البته پس از انتخاب عنوان مقاله باید به سایر بخش‌ها از جمله نوشتن چکیده خوب و انتخاب مجله مناسب نیز توجه کنید.
توجه داشته باشید که در اینجا هدف ما آموزش انتخاب موضوع پژوهشی نیست. هدف ما این است که توضیح دهیم بعد از فرایند انجام یک مقاله یا پایان نامه حالا که وقت ارسال مقاله به یک مجله رسیده است چگونه عنوانی دقیق برای آن بنویسیم. در کتاب‌های روش تحقیق مطالبی درباره انتخاب عنوان مقاله ذکر شده است که هدف ما در اینجا پرداختن به این موضوع نیست. ما می‌خواهیم چند نکته کاربردی را مطرح کنیم تا بتوانید با توجه به آن‌ها در انتخاب عنوان مقاله یا انتخاب عنوان پایان نامه خود عملکرد بهتری داشته باشید.
اصول انتخاب عنوان مقاله
۱- عنوان باید خاص باشد: عنوان پژوهشی شما باید محدود و خاص باشد. برای مثال به این دو عنوان توجه کنید: “نقش استفاده از مهارت زبان بدنی و حل مسأله در بهبود روابط اجتماعی” و عنوان دوم “عوامل موثر بر بهبود روابط اجتماعی”. همانگونه که مشخص است موضوع اول به خوبی محدود شده است اما موضوع دوم عمومی است.
۲- عنوان باید حاوی متغیرهای اصلی پژوهش باشد: اگر به مثال بالا توجه کنید مشاهده می‌شود که در عنوان اول هر سه متغیر اصلی پژوهشی که یکی متغیر وابسته و دیگری متغیر مستقل است در عنوان مقاله آورده شده‌اند اما در عنوان دوم متغیرهای اصلی پژوهش وجود ندارد.
۳- عدم استفاده از فرمول و علائم اختصاری: شما نباید در عنوان مقاله از علائم اختصاری همانند MS و یا فرمول‌ها استفاده کنید. علایم اختصاری باید در عنوان به صورت کامل آوره شوند و در اولین جایی از متن که مورد استفاده قرار گرفته‌اند اختصار آن‌ها داخل پرانتز ذکر گردد. بنابراین این عنوان غلط است: “بررسی علایم بیماری MS در بیماران ایرانی” و این عنوان صحیح‌تر است “علائم بیماری مولتیپل اسکلروزیس در بیماران ایرانی”.
۴- عنوان باید کوتاه باشد: در انتخاب عنوان مقاله توجه به کوتاه بودن آن ضروری است. معمولاً اگر عنوان پژوهش در حدود ۷ یا ۸ تا ۱۲ کلمه باشد بسیار مناسب است. همچنین عنوان دارای بیش از ۲۰ کلمه ضعیف به شمار می‌آید:
عنوان بسیار کوتاه: پوسیدگی دندان کودکان.
عنوان بسیار بلند: اثرات تغذیه نامناسب، فرهنگ مسواک نزدن، استفاده از نخ دندان و آموزش‌های نامناسب والدین بر پوسیدگی دندان‌های شیری کودکان مدارس ابتدایی!
عنوان استاندارد: عوامل فرهنگی و اجتماعی موثر بر پوسیدگی دندان کودکان.
۵- عنوان باید روشن و بدن ابهام باشد و همچنین جذابیت داشته باشد.
۶- اجتناب از آوردن کلمات اضافی: آوردن کلماتی که هیچ کمکی در فهم عنوان ندارند در ابتدای هنوان مناسب نیست. برای مثال کلمات “بررسی، مقایسه، مطالعه‌ای در زمینه، پژوهی در حیطه و …” در ابتدای عنوان اضافی هستند و حذف آن‌ها بهتر است. به این دو مثال توجه کنید: “بررسی اثربخشی درمان با داروی هالوپریدوال در بهبود علایم شناختی بیماران اسکیزوفرنیک” و عنوان دوم” اثر هالوپریدول در بهبود علایم شناختی بیماران اسکیزوفرنیک”. عنوان دوم به دلیل عدم استفاده از “بررسی اثربخشی” صحیح تر است.
۷- زمان و مکان مطالعه: اگر پژوهشی شما از نوع توصیفی است زمان و مکان مطالعه آورده می‌شود ولی برای سایر انواع پژوهش این کار ضرورتی ندارد. برای مثال اگر می‌خواهید میزان شیوع یک بیماری یا آگاهی مردم را مطالعه کنید مکان و زمان آورده شود. مثال صحیح: “میزان شیوع بیماری دیابت در میان روستائیان شهر تهران در سال ۱۳۹۳”. مثال غلط: “اثربخشی درمان دارویی بر بهبود کارکرد کلیه در بیماران شهر تهران در سال ۱۳۹۳”.