فیستول مقعد یک بیماری شایع ناحیه نشیمنگاهی است که وجود آن به دلایل متعددی بستگی دارد. البته شایان به ذکر است فیستول تنها در ناحیه مقعد نبوده و ممکن است در نواحی مختلف بدن اتفاق بی افتد. بنابراین با ما در این مقاله همراه باشید تا این بیماری را به شما معرفی نماییم.
به وجود آمدن مجرای بین ماهیچه و پوست که دو عضو را از یکدیگر جدا می کند، فیستول گفته می شود. فیستول هایی که در مقعد به وجود می آیند، از نتیجه عفونت غدد درون مقعد پدید می آیند. این عفونت یا آبسه به طور خود به خود تخلیه شده و یا با روشهایی چون لیزر یا جراحی تخلیه می شود.
مجرایی که فیستول در ناحیه مقعد به وجود می آورد، در واقع یک سر آن به یک غده عفونی و دیگری به سطح پوست متصل می شود.
انواع فیستول
همانطور که گفته شد این بیماری تنها در مقعد اتفاق نیفتاده و ممکن است در نواحی دیگر بدن نیز نمایان شود.
برخی از آنها را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد:
فیستول بانوان
فیستول بانوان بدان معنا می باشد که بیماری تنها در بین خانمها به وجود می آید و دارای دو نوع متفاوت است.
در نوع اول آبسه یا فیستول زمانی رخ می دهد که حفره ی باریک ناشی از فیستول، بین مقعد و واژن ایجاد شده و عفونت به وجود بیاورد.
نوع دوم فیستول بانوان به گونه ای است که از به وجود آمدن مجرای عفونی بین روده بزرگ (کولون) و واژن ایجاد می شود.
از علائم فیستول بانوان می توان به ترشح چرک، مدفوع یا خون، عفونت های مکرر واژن، درد در هنگام مقاربت اشاره نمود.
شایع ترین علائم فیستول مقعدی
فیستول مقعدی مانند دیگر بیماری ها دارای علائم و نشانه هایی است که بیماری را نمایان می کند.
برخی از شایع ترین علائم فیستول مقعد را ذکر می کنیم تا آن را با دیگر بیماری های ناحیه نشیمنگاهی اشتباه نگیرید.
درد هنگام اجابت مزاج
خروج ترشحات و چرک و بد بود
تخریب پوست اطراف مقعد
احساس قرمزی، درد یا خارش پوست اطراف دهانه مقعد
درد و تورم در اطراف ناحیه مقعد
تب و لرز
احساس خستگی
خارش و سوزش
خونریزی (به ندرت)
علت به وجود آمدن فیستول مقعدی
در ناحیه مقعد، غده هایی وجود دارند که در حالت عادی ترشحات خود را به درون کانال مقعد میریزند. اما هنگامی که مسیر طبیعی این غدد دچار بروز مشکل و اختلال شود، موجب به وجود آمدن آبسه مقعد می شود. اصلی ترین دلیل به وجود آمدن فیستول، عفونت و آبسه است که ممکن است علاوه بر مقعد در نواحی دیگر بدن نیز به وجود آید.
حال علت به وجود آمدن این اختلال را بازگو خواهیم کرد:
عفونت روده
زایمان طبیعی دشوار
بیماری کرون (التهاب روده بزرگ)
بیماری های جنسی مانند کلامیدیا و زگیل تناسلی
بیماری سل
عوارض ناشی از عمل های جراحی (نواحی مقعد)
ایدز HIV
ضربه و پارگی مقعد
سرطان مقعد
فیستول مقعد در چه افرادی شایع تر است؟
خطر ریسک ابتلا به فیستول مقعدی به دلایل مختلف برای برخی افراد بالاتر بوده و امکان آسیب آنها بالاتر است.
این دسته از افراد شامل:
افراد دارای اسهال مزمن
افرادی که تحت پرتو درمانی سرطان رکتوم هستند
افرادی که به بیماری کولیت مبتلا هستند
برخی افراد که دارای بیماری های آمیزشی هستند
وجود عفونت های درمان نشده در بدن
افرادی که از سیستم ایمنی پایینی برخوردار هستند
تفاوت آبسه مقعد و فیستول
به طور کلی فیستول مقعد و آبسه مقعد دارای علائمی مشابه هستند. اما دلایل بروز هر کدام، نوع به وجود آمدن و درمان آنها متفاوت است. چرا که بی توجهی و عدم بکارگیری شیوه مناسب درمانی موجب گسترش یافتن عفونت و در نتیجه این بیماری.
آبسه مقعدی پدید آمدن آبسه مقعدی به دلیل تجمع چرک و عفونت به زیر پوست و اطراف دهانه مقعد است. و ممکن است این عفونت از نتیجه وجود بیماری های دیگر مانند التهاب روده بزرگ به وجود آید.
فیستول مقعدی از به وجود آمدن مجرای غیر طبیعی که پوست را به عفونت متصل می کند به وجود می آید.
روشهای پیشگیری از فیستول مقعدی
برخی راهکارها علاوه بر پیشگیری از بروز بیماری در حفظ سلامت عمومی نیز تاثیر گذار است.
برخی آنها عبارت اند از:
شستشوی مرتب مقعد با آب
پرهیز از رابطه جنسی پر خطر
درمان بیماری های روده ای گوارشی
درمان بیماری های نشیمنگاهی
نوشیدن آب فراوان
داشتن رژیم غذایی مفید و سالم
حمام سیتز
حمام سیتز یکی از روشهای مناسب درمانی و آرامبخش است که برای درمان بیماری های نشیمنگاهی و از بین بردن عفونت به کار می رود. این روش علاوه بر لذت بخش بودن از کمترین امکانات و هزینه برخوردار است.
برای استفاده از این روش:
ابتدا وان یا لگنی که می خواهید از آن استفاده کنید را به خوبی شسته و ضدعفونی کنید.
درجه آب سرد و گرم را متعادل نگه دارید نه خیلی گرم که موجب تشدید تورم باشد و نه خیلی سرد که تاثیر خود را از دست بدهد.(43 درجه بسیار مناسب است)
وان یا لگن را 10 الی 15 سانت پر آب کنید به طوری که ناحیه مقعد و آلت تناسلی کامل در آن فرو برود.
اگر دارای عفونت یا زخم در ناحیه هستید می توانید مقداری نمک، جوش شیرین و یا سرکه سیب به آن اضافه کنید.
15 الی 20 دقیقه در حمام بنشینید تا نتیجه اثربخش آن را مشاهده کنید.
تشخیص این بیماری چگونه است؟
تشخیص فیستول، علاوه بر معاینه پزشک، به 3 روش نوین پزشکی نیز امکان پذیر است.
آنوسکوپ
نوعی دوربین اختصاصی برای معاینه مقعد می باشد.
تصویر برداری
تصویر برداری عادی به صورت سونوگرافی و مغناطیسی صورت می گیرد.
پروب فیستول
ابزاری است که از بیرون پوست به مجرای درونی فیستول وارد می شود و نوعی رنگ در بدن خارج می کند تا محل قرارگیری فیستول مشخص شود.
درمان فیستول مقعدی
درمان فیستول مقعد به دلیل عمیق بودن عفونت تنها با استفاده از روشهای درمانی غیر دارویی امکان پذیر است. بنابراین استفاده از دارو صرفا جهت بهبود علائم و کاهش درد می باشد. بنابراین عمل جراحی، روش VAAFT و لیزر راه های پیشنهادی درمان قطعی فیستول می باشند.
منبع: https://clinicjarahi.ir/