امروزه در ساختمان های اداری ، مسکونی ، تجاری و ... سیستم های سرمایشی و گرمایشی با تکنولوژی های متفاوت و پیشرفته استفاده میشود . ممکن است به این سوال فکر کنید که کدام یک گزینه بهتری برای ساختمان میباشد . جواب این سوال به پارامتر های مختلفی بستگی دارد به طور مثال مرطوب بودن محل ساختمان میتواند تاثیر بسیار زیادی در انتحاب این سیستم ها داشته باشند زیرا ممکن است بعضی از این سیستم ها بازدهی مناسبی در آب و هوای مرطوب و شرجی نداشته باشد.
در میان این سیستم ها حتما اسم چیلر و یا کولر گازی به گوشتان خورده است . این دو سیستم از سیستم های بسیار رایج امروزه میباشند و ممکن است برای انتخاب سیستم سرمایشی ساختمان خود در بین دوراهی بین این دو قرار بگیرید . برای تصمیم درست بایستی ابتدا این دو و زیر مجموعه های آن را به خوبی بشناسیم. یکی از دسته چیلر های محبوب امروزه که دارای کیفیت و هزینه مناسب می باشد، مینی چیلر ایرانی است.
چیلر بهتر است یا کولر گازی ؟
برای آنکه جواب این سوال را بدهیم باید نکاتی را در نظر بگیریم تا برتری های هرکدام در چیست و در نهایت با توجه به برتری ها و نقاط ضعف تصمیم نهایی بر بهتر بودن هر کدام را بگیریم
ابتدا فضایی 150 متری را در نظر میگیریم اگر بخواهیم از کولر گازی در این مکان استفاده کنیم بایستی که برای هر اتاق یا سالن یک اسپلیت در نظر بگیریم در نتیجه بایستی چندین یونیت خارجی در بیرون از ساختمان قرار بگیرد که علاوه بر ایجاد ظاهری نامناسب برای ساختمان ممکن است حتی فضای کافی برای وجود چند یونیت خارجی در بیرون از ساختمان وجود نداشته باشد در صورتی که با استفاده از یک چیلر مرکزی میتوان این مشکل را حل کرد و فن کویل ها را با هر فاصله ای میتوان گذاشت .
مورد بعدی گرمایش است ، در صورتی که از کولر گازی در ساختمان استفاده کنیم به دلیل این که سیستم گرمایش کولر گازی ضعیف است می بایستی علاوه بر کولر گازی از دیگر سیستم های گرمایشی نیز استفاده کنیم . با توجه به این که چیلر از سیستم گرمایشی مطلوبی بهره مند می باشد این مشکل در چیلر های وجود نخواهد داشت .
از نظر فیلتر کردن هوا هر دو توانایی فیلتر کردن هوا را دارا بوده با این تفاوت که کولر گازی هوای داخل ساختمان را فیلتر کرده و عملا توانایی استفاده از هوای آزاد در آن وجود ندارد از نظر تنظیم رطوبت با توجه به این که هر دو از سیکل تراکمی استفاده میکنند هر دو میتوانند باعث کاهش رطوبت هوا بشوند اما برای اینکه بتوانید رطوبت را هم کاهش و هم افزایش یدهید میتوانید با استفاده از چیلر های متصل به هوا ساز استفاده کنید که این اجازه را به شما میدهد به طور دلخواه رطوبت محیط را تنظیم کنید .
در آخر بایستی گفت که بسیاری از پارامتر های دیگر که بایستی مورد بررسی قرار بگیرند بستگی به فضا و آب هوا محل پروژه دارد به طور مثال در کولر گازی های موجود در بازار به طور معمول از مبرد هایی استفاده میشود که دارای فشار کاری نسبتاً بالایی دارند و مناسب مناطق گرمسیری نمیباشند در صورتی که در چیلر های چنین مشکلی وجود ندارد . از نظر برق مصرفی کولر گازی و چیلر در صورت استفاده از قطعات و تجهیزات با کیفیت مطلوب و تکنولوژی روز تقریباً مشابه اند و مصرف برق تقریباً یکسانی دارند .
و در آخر نمی توان یک جواب کلی به این موضوع داد که کدام یک بهتر می باشند هر کدام مزایا و معایبی دارند و با توجه به پارامتر ها میتواند هر کدام گزینه مناسب تری باشند .
تبرید چیست ؟
از آن جایی که چیلر ها سرمایشی بر پایه تبرید دارند ، ابتدا قبل از آنکه به سراغ چیلر برویم نیاز است که بدانید تبرید چیست . انتقال گرما از یک سیال به سیال دیگر ( این سیال میتواند مایع مانند آب یا گاز مانند هوا ) را تبرید میگویند
چیلر چیست ؟
به طور کلی چیلر سیستم یا دستگاه مولد سرما می باشد که با گرفتن گرما از سیال واسط ( در چیلر معمولا آب می باشد ) طی انجام فرایند تبرید تراکمی یا جذبی باعث سرد شدن سیال واسط شده ، در ادامه این سرمای حاصل از فرایند ذکر شده توسط دستگاه هایی نظیر فن کویل به هوای محیط مورد نظر انتقال داده میشود و باعث کاهش دمای محیط میشود . چیلر ها هم در برودت صنعتی و هم در تهویه مطبوع کاربرد دارند .
اگر به طور ساده بخواهیم بیان کنیم با سرد کردن آب و انتقال سرمای آن به محیط مورد نظر باعث خنک شدن هوا میشود .
چیلر ها از دو نوع سیکل ترمودینامیکی برای انجام فرایند سرمایش استفاده میکنند که به طور کلی آن ها را نام میبریم.
به طور کلی چیلر ها به دو گروه تقسیم میشوند
چیلر های تراکمی ( سیکل تبرید تراکمی )
گروه چیلر های تبرید تراکمی را میتوان بر اساس نوع کمپرسور و نوع کندانسور تقسیم بندی کرد
تقسیم بندی چیلر های تراکمی از نظر کمپرسور بدین شکل میباشد :
پیستونی
از این نوع کمپرسور به طور معمول در ظرفیت های متوسط و میانی استفاده میشود این کمپرسور ها دارای پیستون ، شاتون ، میل لنگ و ... می باشند و از معمول ترین کمپرسور های موجود میباشند طرز کار بدین صورت بوده که هنگام پایین رفتن پیستون گاز داخل پیستون رفته و با بالا آمدن پیستون گاز فشرده شده از سوپاپ تخلیه خارج میشود
روتاری
این نوع کمپرسور ساختاری بسیار شبیه به موتور های روتاری به کار رفته در صنعت خودرو دارد و مانند کمپرسور های پیستونی شامل میل لنگ ، پیستون و ... می باشد . همانند موتور های روتاری استفاده شده در صنعت خودرو سازی تفاوتی این نوع کمپرسور با کمپرسور پیستونی حرکت رفت و برگشتی پیستون جای خود را به حرکت دورانی داده است . به طور معمول از این کمپرسور در ظرفیت های کم استفاده میشود
اسکرال
این نوع کمپرسور نیز مانند روتاری شاید کمی بیشتر در ظرفیت های کم استفاده میشود این کمپرسور دو مارپیچ حلزونی مانند دارد یکی متحرک و دیگری ثابت که این مارپیچ متحرک با حرکت خود باعث فشرده شدن گاز میشود و از شیر تخلیه تعبیه شده خارج میشود
سانتریفیوژ
از این کمپرسور برای ظرفیت های بسیار بالا و پروژه های بزرگ برودت صنعتی و تهویه مکان های بزرگ استفاده میشود . این کمپرسور با استفاده از پره های دوار تعبیه شده در آن باعث چرخش گاز با سرعت بالا میشود و گاز هایی که سرعت بیشتری دارند از یک دیفیوزر عبور کرده و با افزایش حجم گاز و کاهش سرعت فرایند افزایش انرژی جنبشی گاز انجام میشود
اسکرو یا کمپرسور پیچی
این کمپرسور دارای دو عدد روتور و مارپیچ نر و ماده که با حرکت حلزونی از یک سمت گاز را مکیده و از طرفی دیگر گاز فشرده شده را پس میدهد . از این نوع کمپرسور در پروژه های بزرگ برودتی صنعتی و تهویه مطبوع استفاده میشود .
حال اگر بخواهیم بر اساس کندانسور چیلر های تراکمی را تقسیم بندی کنیم بدین شکل خواهد بود .
آبی یا آب خنک
در چیلر آب خنک نوع کندانسور از آب خنک ایجاد شده توسط برج خنک کننده برای دفع حرارت استفاده میشود این نوع کندانسور از انواع کندانسور های پوسته و لوله می باشد .
تبخیری
این نوع کندانسور ترکیبی از تکنولوژی کندانسور های آبی و کولینگ تاور بوده و در این نوع کندانسور به دلیل نحوه طراحی آن مصرف آب به طر چشمگیری کاهش می یابد .
هوا خنک
این نوع کندانسور نوعی کندانسور هوا خنک میباشد که به شکلی طراحی شده که از جریان هوا برای خنک کردن مبرد استفاده میکند . به این شکل که بخار داغ مبرد وارد لوله های کویل شده و در اثر تماس با جریان هوا خنک میشود و در نهایت چگالش می یابد .
چیلر های جذبی
این نوع چیلر ها از سیکل جذبی برای سرد کردن آب و فرستادن آن به فن کویل ها جهت خنک کاری استفاده می کنند . این نوع چیلر ها از منابع گرمایی مانند شعله گاز یا بخار آب استفاده میکنند . به طور کلی چیلر های تراکمی از محبوبیت بیشتری برخوردار می باشند و به طور معمول چیلر های تراکمی گزینه مناسب تری میباشند از برتری های چیلر های تراکمی میتوان موجود بودن در همه ظرفیت های سرمایشی و برودتی هزینه اولیه و نگهداری نسبتا کمتر همچنین چیلر های جذبی مصرف آب بالایی دارند اما مواردی هست که باعث میشود از چیلر های جذبی استفاده کنیم به طور مثال در پروژه مورد نظر امکان تامین برق چیلر های تراکمی را نداشته باشیم.
کولر گازی چیست ؟
کولر گازی در حال حاضر جزو محبوب ترین سیستم های سرمایشی میباشد . که مانند چیلر از سیکل تبرید برای انجام سرمایش استفاده میکند . کولر گازی در انواع مختلفی و توان های مختلفی عرضه می شود تا بر اساس نیاز بتوانیم انتخابی درست داشته باشیم از انواع کولر گازی میتوان کولر گازی ایستاده ، داکت اسپلیت ، مولتی اسپلیت و اسپلیت دیواری که متداول ترین انواع کولر گازی می باشد را نام برد .