اختلال شخصیت ضد اجتماعی

حتما تا به حال با افرادی برخورد داشتید که حقوق دیگران را زیر پا می گذارند، رفتار فریبکارانه و مجرمانه  در جهت منافع خود دارند، هر چند ظاهر بسیار گرم و صمیمی دارند و دائم در قبال رفتارهایی که انجام می دهند دیگران را مقصر دانسته و اصلا احساس پشیمانی نمی کنند، حتی اگر در جریان اقدامات او فرد یا افرادی آسیب دیده باشند،

افرادی با این ویژگی ها بعد از بررسی های همه جانبه توسط متخصص حوزه سلامت روان، برچسب اختلالات شخصیت ضد اجتماعی را می گیرند که این اختلال با اعمال و رفتارهای ضد اجتماعی مستمر شناخته می شود. در این مقاله تعریف اختلال شخصیت ضد اجتماعی، علت، علائم، راه های درمان آن به طور کامل ارائه شده است.

اختلال شخصیت ضد اجتماعی چیست

اختلال شخصیت الگوی ناسازگار و بادوامی از تجربیات درونی و رفتار که به دوران نوجوانی و یا اوایل بزرگسالی بر می گردد. یکی از انواع اختلالات شخصیت دسته دوم، اختلال شخصیت ضداجتماعی Antisocial personality disorder است که این افراد در تنظیم احساسات و رفتار خود مشکل دارند. معمولا ظاهری عادی، و حتی فریبنده دارند. وقتی به زندگی آنها در گذشته نگاه می کنیم مواردی چون دروغ گویی، دزدی، نزاع، فرار از مدرسه و منزل، سوء مصرف مواد، فعالیت های غیر قانونی دیده می شود.

فردی که مبتلا به این اختلال است ناتوان در برقراری روابط محبت آمیز است، به حقوق یا نیازهای دیگران بی توجه است، اقدامات ضد اجتماعی مکرر مانند آزار و اذیت یا سرقت، رفتار تکانشی (رفتاری که به طور شتابزده، ناگهانی و بدون فکر کردن به پیامد آن انجام می گیرد)، ممکن است منجر به تغییرات مکرر شغلی یا رابطه شود.

از دیگر ویژگی هایی که افراد مبتلا به اختلال ضد اجتماعی دارند، اقدامات غیرمسئولانه ای است که می تواند جنبه های شغلی، اجتماعی و مالی زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد، به عنوان مثال بی توجهی به ایمنی شخصی یا ایمنی دیگران، مانند سرعت غیرمجاز، رانندگی در حالت مستی، رفتار تحریک پذیر یا پرخاشگرانه، که می تواند شامل دعواهای فیزیکی باشد.

یک فرد می تواند از سن 18 سالگی تشخیص اختلال شخصیت ضد اجتماعی را دریافت کند، اگرچه شواهدی وجود دارد که نشان می دهد علائم ممکن است نزدیک به 15 سالگی ظاهر شوند. کودکان و نوجوانان جوان‌تر که علائم مشابهی را نشان می‌دهند ممکن است با تشخیص اختلال سلوک و یا نافرمانی مقابله ای مواجه شوند که قطعا برای هر نوع تشخیص گذاری نیاز است متخصص روانشناسی یا روانپزشک این کار را انجام بدهد.

بیشتر بخوانید: اختلال شخصیت خود شیفته

علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی

هر کسی ممکن است هر از گاهی به روش های فریبکارانه عمل کند. اما در افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی، این اعمال فراگیر و انعطاف ناپذیر است. توجه به این نکته ضروری است که همه افرادی که حقوق دیگران را زیر پا می گذارند لزوما اختلال شخصیت ضد اجتماعی ندارند.

متخصصان حوزه سلامت روان از راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (DSM-5) که برای تشخیص انواع بیماری های روانی توسط انجمن روانپزشکی آمریکا تهیه شده، از جمله اختلال شخصیت ضد اجتماعی استفاده می کنند.

طبق DSM-5، در فردی که حداقل 18 سال سن دارد، متخصص حوزه سلامت روان با توجه به معیارها و علائمی که در زیر آمده است می تواند تشخیص اختلال شخصیت ضد اجتماعی بدهد.

اقدامات ضداجتماعی مکرر: ممکن است اقداماتی توسط فرد مانند آزار و اذیت، دزدی یا یک شغل غیرقانونی زمینه‌ دستگیری وی توسط پلیس را به همراه داشته باشد.

رفتار فریبکارانه برای منفعت شخصی: این ممکن است شامل دروغگویی مکرر، استفاده از نام مستعار، یا کلاهبرداری کردن از دیگران در جهت منافع شخصی فرد یا لذت شخصی است.

رفتار تکانشی: رفتار تکانشی به معنای آن است که فرد بدون فکر کردن به پیامد رفتار و اعمال خود دست به کاری به صورت ناگهانی و شتابزده می کند که این می تواند به تغییرات ناگهانی در شغل، مسکن یا روابط منجر گردد.

تحریک پذیری و رفتار پرخاشگرانه: شامل دعواهای فیزیکی یا تجاوزات مکرر، کتک کاری ها با حملات مکرر نمایان می شود.

بی‌توجهی به ایمنی: این امر می‌تواند ایمنی شخصی یا ایمنی دیگران را به خطر بیندازد. برای مثال سرعت بالا، رانندگی در حالت مستی، تصادفات متعدد یا غفلت از کودک منجر به خطرات عمده ای برای فرد و دیگران می گردد.

اقدامات غیرمسئولانه: این امر باعث می شود فرد در انجام تعهدات کاری یا مالی خود ناتوان باشد.

فقدان عذاب وجدان یا عدم پشیمانی: برای مثال، ممکن است نسبت به آسیبی که برای فردی ایجاد می کند، کاملا بی تفاوت باشد یا کار خود را منطقی و فرد آسیب دیده را مستحق آسیب و مقصر جلوه بدهد.

فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی خواسته ها، حقوق و احساسات دیگران را نادیده می گیرد. آنها همچنین ممکن است از فریب کاری استفاده کنند و دیگران را برای منفعت شخصی، که ممکن است شامل به دست آوردن پول، رابطه جنسی یا قدرت باشد، جلب کنند.

از دیگر علائم این اختلال نارضایتی عمومی از زندگی، تنش مکرر، احساس ناتوانی در تحمل خستگی، افسردگی اساسی، همچنین افراد مبتلا به برخی از اختلالات شخصیت، از جمله اختلال شخصیت ضداجتماعی، ممکن است در معرض خطر بالاتری برای اقدام به خودکشی نسبت به جمعیت عمومی باشند.

بیشتر بخوانید: نشانه های خودکشی

علت بیماری ضد اجتماعی

محققان علت دقیق اختلال شخصیت ضداجتماعی را نمی‌دانند، اما عوامل ژنتیکی، محیطی و فرهنگی همگی ممکن است به صورت ترکیبی در ایجاد آن نقش داشته باشند. از علت های احتمالی اختلال ضد اجتماعی موارد زیر است.

دیدگاه های زیستی، در قطعه پیش پیشانی قشر مخ که در برنامه ریزی برای فعالیت های آینده، تعدیل رفتار اجتماعی، شخصیت، قضاوت و تصمیم گیری نقش دارد، نارسایی هایی را مشاهده کردند که علت احتمالی این اختلال ممکن است باشد.

بررسی الگوهای وراثت نشان می دهد تبهکاری و رفتارهای ضد اجتماعی تا اندازه ای ارثی هستند. جز عامل وراثت پذیری، برخی از عوامل محیطی مرتبط با این اختلال شامل تجربیات منفی دوران کودکی، مانند سوء استفاده فیزیکی، آزار جنسی، یا بی‌توجهی است.

فرد مبتلا به اختلال شخصیت اجتماعی در تجارب کودکی اش سابقه اختلال سلوک، نافرمانی مقابله ای، اختلال بیش فعالی- نقص توجه، معروف به ADHD، وجود داشته است. 

بیشتر بخوانید: تست شخصیت شناسی mbti

درمان اختلال ضد اجتماعی

اکثر افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی به دنبال درمان نیستند و مراجعه به مراکز درمانی روان شناختی و روان پزشکی نمی کنند. متخصص حوزه سلامت روان بر اساس یک عمل یا چند رویداد برچسب اختلال شخصیت ضد اجتماعی به فرد نمی زند. همینطور، بررسی های لازم مبنی بر اینکه اگر الگوهای رفتاری فرد با عوامل دیگری مانند سوء مصرف مواد، ضربه یا ناتوانی شناختی بتوان توضیح داد، این تشخیص را انجام نمی‌دهند.

هدف از درمان ها کمک به اینکه یاد بگیریم چگونه خشم را کنترل کنیم، پریشانی، اضطراب و افسردگی خود را برطرف کنیم. هدف کاهش رفتارها و اعمال ضد اجتماعی و در نهایت به نفع خود فرد و اطرافیان است. شواهدی مبنی بر درمان موفقیت آمیز این اختلال بسیار محدود است. مدیریت علائم ممکن است دشوار باشد، و به میزان نسبتاً بالایی این افراد حتی اگر همکاری های لازم را هم انجام دهند باز هم درمان خود را متوقف می کنند.

سایر اختلالات روانپزشکی مانند انواع اختلالات اضطرابی یا خلقی، اختلال بیش فعالی - نقص توجه، یا سوء‌مصرف مواد نیز ممکن است در این افراد وجود داشته باشد.

روان‌درمانی با رویکرد CBT، می‌تواند به فرد کمک کند تا الگوهای فکری، رفتارها و راه‌های ارتباط با دیگران را حل کنند.

درمان مبتنی بر گروه می تواند به مقابله با اقدامات تکانشی، رفتار ضد اجتماعی و چالش ها در ارتباط با دیگران کمک کند. 

تثبیت‌کننده‌های خلق و خو یا مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین، معروف به SSRI، ممکن است به رفتارهای تکانشی و پرخاشگرانه کمک کنند، و داروهای ضد روان پریشی ممکن است هرگونه پارانویا را برطرف کنند. با این حال، هیچ دارویی به طور خاص برای اختلال شخصیت ضد اجتماعی طراحی نشده است.

دوستان، اعضای خانواده و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی می توانند مراقبت از افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی هر چند چالش برانگیز است اما بسیار کمک کننده می تواند باشد.

بیشتر بخوانید: بیماری اختلال شخصیت پارانویید چیست

سوالات متداول

1- ✔️ اختلال شخصیت ضد اجتماعی چیست؟

✔️ اختلال شخصیت الگوی ناسازگار و بادوامی از تجربیات درونی و رفتار که به دوران نوجوانی و یا اوایل بزرگسالی بر می گردد. یکی از انواع اختلالات شخصیت گروه دوم، اختلال شخصیت ضداجتماعی است که این افراد در تنظیم احساسات و رفتار خود مشکل دارند. معمولا ظاهری عادی، و حتی فریبنده دارند. جهت کسب اطلاعات بیشتر از اختلالات شخصیت ضد اجتماعی بهم متن مقاله مراجعه نمایید.

2- ✔️ علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی چیست؟.

✔️ از علائم و نشانه های اختلال شخصیت ضد اجتماعی می توان به رفتار فریبکارانه برای منافع شخصی، دروغ گویی، رعایت نکردن حقوق دیگران، عدم عذاب وجدان و پشیمانی سایر علائم در متن مقاله به طور کامل ارائه شده است.

3- ✔️ راه های درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی چیست؟

✔️ هرچند ممکن است فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی برای درمان مراجعه نکند. اما روش های دارو درمانی و روانشناختی مانند درمان شناختی - رفتاری سایر روش های درمانی در متن مقاله ارائه شده است.

منبع : اختلال شخصیت ضد اجتماعی