برای بیشتر مردم بازنشستگی فرصتی نو برای تفریح و فراغت از وظایف و تعهدات شغلی می باشد. با این حال برای برخی افراد ممکن است بازنشستگی دوران دشواری به نظر برسد به طوری که زمانی که به بازنشستگی فکر می کنند دچار استرس و فشار روانی شوند. گاهی برخی افراد تمایلی به بیکاری بعد از بازنشستگی ندارند و بلافاصله بعد از آن شغل جدیدی برای خودشان پیدا می کنند. دسته ای دیگر از افراد وجود دارند که بعد از بازنشستگی با مهمان ناخوانده ای به نام افسردگی بازنشستگی دست و پنجه نرم می کنند.
علائم و علت افسردگی بازنشستگی چیست؟ چگونه می توان افسردگی بازنشستگی را درمان نمود؟ سوالاتی اند که بیشتر افرادی که در آستانه ی بازنشستگی هستند از ما می پرسند. از این رو در این مقاله در مورد این نوع افسردگی بحث خواهیم نمود.
افسردگی بازنشستگی چیست
اغلب اعضای خانواده از بازنشستگی دیگر اعضای خانواده خوشحال می شوند. اگرچه بازنشستگی برای همه ی افراد مزایایی دارد، با این حال گاهی اوقات نمی توان جلوی بروز افسردگی بعد از بازنشستگی را گرفت. به خصوص گه این مسئله با بحران میانسالی همراه است.
افسردگی بازنشستگی جزو مشکلات رایج در سنین ٤٥ تا ٦٥ سال است. این افسردگی اغلب سراغ کسانی میرود که آمادگی لازم برای ورود به دوران بازنشستگی را ندارند. گاهی مشاهده شده حتی افرادی که صاحب شغل آزاد هستند دچار احساساتی مشابه افسردگی می شوند. زیرا افسردگی بازنشستگی فقط شامل فراغت از کار نیست و مشکلات جدیدی برای فرد ایجاد می کند. برای مثال عده ای از افراد بعد از بازنشستگی احساساتی نظیر تنهایی، پیری، ناتوانی، ترس از مرگ، احساس منفعل بودن و ... دارند که این احساسات به نوبه خود موجب تشدید افسردگی می شوند.
البته تعداد آقایانی که پس از بازنشستگی دچار افسردگی می شوند، بیشتر از افسردگی در زنان است. زیرا بازنشستگی برای خانم ها فرصتی جدید است و می توانند زمان بیشتری را در خانه نزد عزیزان بگذرانند. اما آقایان بعد از بازنشستگی به علت دور بودن از محیط کار و همکاران انگیزه خودشان را از دست می دهند و احساس پوچی و بی هدفی دارند.
حتما بخوانید: افسردگی در مردان
علائم افسردگی بازنشستگی
اگرچه بعضی از علائم در اکثر انواع افسردگی مشترک هستند، با این حال هر نوع افسردگی علام خاص خود را دارد. از جمله علائم افسردگی بعد از بازنشستگی عبارتند از:
احساس غم و اندوه فراوان
احساس بی علاقگی نسبت به کارها و فعالیت هایی که در گذشته برایتان لذت بخش و مفرح بود.
احساس تحریک پذیری
احساس بی قراری
اختلالات خواب
آشفتگی در خواب و بیدار شدن های بدون علت
تغییر در اشتها ( کم خوری یا پرخوری )
تغییرات ناگهانی و نسبتا زیاد وزن
از دست دادن قدرت تصمیم گیری
فراموش کردن بعضی از اتفاقات
احساس خستگی مفرط
احساس کلافگی
احساس درماندگی و ناتوانی
احساس ناامیدی شدید
فکر کردن مداوم به مرگ و ترس از آن
علائم فوق جزو رایج ترین علائم افسردگی بازنشستگی هستند و می توانند تاثیرات مخربی روی کیفیت زندگی و ارتباط با دیگران داشته باشند. اگر یک یا تعدادی از این موارد را تجربه نموده اید بهتر است سریعا به روان درمانگر مراجعه نمایید. گاهی ممکن است در کنار جلسات روان درمانی مراجعه به روانپزشک ضروری باشد.
حتما بخوانید: تست افسردگی بک
علت افسردگی بازنشستگی
علت افسردگی بازنشستگی در افراد مختلف، متفاوت بوده اما در بسیاری موارد مشابه است، در این جا دلایل رایج آن را مشاهده می کنید.
احساس بی ارزشی:
برای بیشتر افراد کار کردن به نوعی هدفمند بودن می باشد زیرا تصور می کنند نقش مهمی در تامین رفاه سایر اعضای خانواده دارند و این موجب افزایش عزت نفس می شود و حس ارزشمند بودن را به افراد القا می کند. از این رو این دسته از افراد پس از بازنشستگی انتظار دارند دیگر اعضای خانواده این حس ارزشمند بودن را به آنها القا نمایند، در صورتی که این حس به آنها القا نشود سریعا دچار افسردگی بعد از بازنشستگی می شوند.
تغییر وضعیت:
تا قبل از بازنشستگی فرد ساعات کمتری را در خانه سپری می کرد و نقش و وظایف محدودتری در خانه داشت. در حالی که با آغاز بازنشستگی فرد شرایط جدیدی را تجربه می کند و مدت زمان حضور او در خانه و حتی نقش ها و مسئولیتش ممکن است تغییر کند. این تغییر وضعیت حتی گاهی سبب درگیری با افراد خانواده می شود و ممکن است یکی از علل افسردگی بازنشستگی باشد.
احساس پیری:
اغلب افراد تا زمانی که در حال کار کردن هستند، احساس جوانی و سرزنده بودن دارند. اغلب افراد با فرارسیدن بازنشستگی احساس می کنند بسیار پیر شده اند. این احساس پیری نیز جزو عواملی است که موجب بروز افسردگی بعد از بازنشستگی می شود.
ترس از مرگ:
برخی افراد با شروع بازنشستگی دچار ترس از مرگ می شوند که خود یک عامل موثر برای ابتلا به افسردگی بازنشستگی است.
ترس از بیماری و مشکلات ناشی از آن:
از آنجایی که با افزایش سن فرد در معرض ابتلا به بیماری های مختلف قرار می گیرد، بعد از بازنشستگی همواره تصور می کند بیمار و ناتوان شده است.
از دیگر علل افسردگی بازنشستگی میتوان به کاهش میزان درآمد، ترس از نداشتن پس انداز کافی، مشکلات اقتصادی و حتی کاهش تعاملات اجتماعی اشاره نمود.
حتما بخوانید: قرص های ضد افسردگی
درمان افسردگی بازنشستگی
اگر دچار افسردگی بازنشسنگی شده اید، نگران نباشید زیرا راه های زیادی برای حل این موضوع هست که در این جا ذکر شده است.
۱فعال باشید:
قرار نیست با شروع بازنشستگی نقش منفعلی داشته باشید و همواره در منزل بمانید. برای پیشگیری و حتی درمان افسردگی بازنشستگی بایستی به انجام فعالیت هایی بپردازید که ذهن و بدنتان را فعال نگه می دارد. می توانید در کلاس های مختلفی شرکت کنید و مهارت های تازه ای یاد بگیرید. شرکت در کلاس های ورزشی و دورهمی های دوستانه و پیاده روی، یا حتی شروع یک شغل نیمه وقت نیز راه های موثری برای پیشگیری از افسردگی اند.
۲ارتباطات اجتماعی خود را گسترش دهید:
اکنون که با شروع بازنشستگی تایم فراغت بیشتری دارید بهتر است روابط خود را با دیگران تقویت کنید. به ملاقات دوستان و همکاران بروید، عصرها در پارک محل با همسالان خود ملاقات داشته باشید و در مورد موضوعاتی که به آنها علاقه دارید بحث کنید. حتی می توانید در طول روز زمان کوتاهی را صرف پرستاری از نوه هایتان نمایید.
۳هدفمند باشید:
یکی از علل ابتلا به انواع افسردگی، بی هدفی است. از این رو بهتر است اهداف جدیدی برای خود طراحی نمایید و برای رسیدن به آنها تلاش کنید. برای مثال می توانید در کارهای خیر سهیم شوید یا فعالیت های داوطلبانه در هر زمینه ای که دوست دارید انجام دهید. این گونه همواره در تلاش خواهید بود و ریسک ابتلا به افسردگی بازنشستگی کاهش می یابد.
۴امور مالی خود را مدیریت کنید:
همانطور که اشاره شد ترس از بروز مشکلات اقتصادی یکی از عواملی است که موجب افسردگی بعد از بازنشستگی می شود. از این رو بهتر است با شروع بازنشستگی، برنامه ریزی مالی دقیقی انجام دهید تا یک دید کلی در مورد مخارج ماهانه داشته باشید و دچار مشکلات اقتصادی نشوید. حتی می توانید ماهانه مقدار اندکی از درآمدتان را پس انداز نمایید.
۵آرزوهای خود را به واقعیت تبدیل کنید:
همه ما در طول زندگی آرزوهای و رویاهایی داشته ایم که در اثر مشکلات زندگی نتوانسته ایم آنها را به حقیقت تبدیل نماییم. شروع بازنشستگی فرصت مناسبی برای فکر کردن در مورد رویاها و به ثمر رساندن آنهاست. اگر همواره دوست داشتید مهارت خاصی را یاد بگیرید، یا در آرزوی سفر به مکان خاصی بوده اید وقت آن رسیده که برای به واقعیت تبدیل نمودن آنها اقداماتی انجام دهید.
کلام آخر
با این حال گاهی اوقات نمی توان جلوی ابتلا به افسردگی بازنشستگی را گرفت. در اینصورت پیشنهاد می شود با یک روانپزشک حاذق صحبت کنید تا در صورت نیاز داروهای لازم تجویز شوند.
در ادامه بخوانید: افسردگی فصلی چیست
سوالات متداول
1- ✔️ افسردگی بازنشستگی چیست؟
✔️ برخی بعد از بازنشستگی با مهمان ناخوانده ای به نام افسردگی بازنشستگی دست و پنجه نرم می کنند که در متن مقاله شرح داده شده است.
2- ✔️ علائم افسردگی بازنشستگی چیست؟
✔️ افسردگی بعد از بازنشستگی در افراد میانسال علائمی داشته که برخی با دیگر انواع افسردگی یکسان است و در متن مقاله هست.
3- ✔️ درمان افسردگی بازنشستگی چیست؟
✔️ راه های زیادی برای درمان افسردگی بعد از بازنشستگی هست که در متن مقاله برای شما به طور کامل شرح داده شده است.
منبع : افسردگی بازنشستگی