بازتاب گردن نوزاد بدون اختیار صورت می گیرد و مدارهای عصبی در این خصوص نقش دارند. البته نمی توان گفت که بازتاب گردن نوزاد قطعاً به معنی بیماری عصبی است اما اگر تشدید شود شاید نیاز باشد که به این مورد نیز دقت شود.
از بازتاب گردن نوزاد معمولاً برای بررسی میزان هوشیاری استفاده می شود و در علم پزشکی اهمیت زیادی دارد. البته چه خوب است اطلاعات دقیقی در مورد بازتاب گردن نوزاد داشته باشیم و علت علمی آن را بدانیم و همینطور زمان شروع و پایان آن را مشخص کنیم. نوزادان معمولاً به واسطه چرخش سر خود حرکاتی از خود نشان می دهند که نشان دهنده رفلاکس گردن است.
بازتاب گردن نوزاد چیست
بازتاب گردن معمولاً به معنی واکنشی است که با چرخاندن سر نوزاد ایجاد می شود. شرایط به این صورت است که وقتی شما به صورت ناگهانی و البته بدون ضربه سر نوزاد را به یک سمت می چرخانید، دست و پای جهت مختلف جمع می شود. این در حالی است که دست و پایی که با حرکت سر هم جهت هستند، باز می شود و به نوعی واکنش نوزاد عجیب به نظر می رسد. به این رویکرد معمولاً بازتاب نرده هم گفته می شود. در واقع پژوهشگران بررسی کرده اند که یک شخص در زمان بالا رفتن از نرده این حرکت را از خود نشان می دهد.
بازتاب گردن نوزاد اهمیت زیادی دارد و یک نشانه بسیار مهم از رشد سیستم عصبی محسوب می شود و به نوعی عملکرد نوزاد را مشخص می کند. در صورتی که فرزند شما این بازتاب را ندارد و یا گاهی و به ندرت چنین چیزی از او می بینید قطعاً می بایست این موضوع را با پزشک او در میان بگذارید در غیر این صورت امکان بروز یک سری مشکلات وجود خواهد داشت. به طور کلی نبود این بازتاب به معنی مشکل عصبی بسیار شدید است. اما ادامه بازتاب گردن نوزاد نیز نشانه خوبی ندارد.
بررسی ها نشان می دهد گاهی کودکانی که درگیر فلج مغزی هستند این بازتاب را حتی تا سنین 6 ماه هم از خود نشان می دهند. در واقع این واکنش سبب می شود که رشد و هماهنگی کودک به درستی صورت نگیرد. بررسی ها مشخص کرده است که به طور کلی مراحل رشد کودک تا یک سالگی باید به دقت بررسی شود. بررسی ها نشان داده است که زمان شروع و پایان بازتاب نوزاد اهمیت زیادی دارد و مادر یا والد دیگر می بایست به صورت کاملاً دقیق و درست معنی این بازتاب را متوجه شود و سعی کند در طول زمان آزمایش های مختلف انجام دهد تا شرایط کودک مشخص شود در صورتی که حرکت غیر نرمالی متوجه کودک بود به این معنی که بازتاب گردن دچار مشکل بوده و نیاز به پیگیری بیشتر دارد.
حتما بخوانید: کتابخوانی برای کودکان
زمان شروع و محو بازتاب گردن نوزاد
زمان آغاز بازتاب گردن نوزاد بسیار مهم است. برخی از کودکان از همان روز های اول واکنش مربوط به بازتاب گردن را از خود نشان می دهند این در حالی است که برخی دیگر از کودکان معمولاً از هفته های اول شروع به حرکت دست و پا می کنند و تا پیش از آن حرکت دست و پا برایشان چندان دیده نمی شود. طبق بررسی های صورت گرفته زمان شروع بازتاب گردن نوزاد معمولاً از هفته های اول آغاز می شود و به همین منوال ادامه پیدا می کند.
زمان اوج بازتاب گردن برای نوزاد معمولاً 4 الی 6 ماهگی او است به طوری که با هر بار حرکت گردن دست و پای مخالف جمع شده و حالت نرده به خود می گیرد این رویکرد در 6 ماهگی به قدری زیاد است که می توان سیستم عصبی کودک را به صورت کاملاً دقیق حدس زد. بررسی ها نشان می دهد که رویکرد بازتاب گردن نوزاد به نسبت سایر افراد متفاوت است و این موضوع می توان یک سرنخ مهم برای پزشکان محسوب شود.
نکته مهم مربوط به زمان پایان یا محو بازتاب گردن نوزاد است. دقت داشته باشید که در شرایط نرمال، پس از 6 ماهگی کودک نباید این واکنش را از خود نشان دهد و اگر پس از 6 ماهگی باز هم چنین رفتاری از کودک دیده شده قطعاً نیاز به حضور پزشک خواهد بود و می بایست سیستم عصبی کودک بررسی شود. ارزیابی ها نشان می دهد که بازتاب گردن نوزاد به طور کلی وابسته به شرایط غیر اداری و خودکار عصب او بوده و بدون اختیار صورت می گیرد.
بازتاب گردن نوزاد
مدار های عصبی به محض چرخاندن سر کودک، دستور برای جمع کردن دست و پا به او می دهند و این موضوع سبب می شود تا کودک بتواند رفتار غیر ارادی از خود نشان دهد. این رویکرد شدید باشد می بایست مورد بررسی پزشک قرار بگیرد.
حتما بخوانید: تربیت فرزند از نوزادی
علت بازتاب گردن نوزاد چیست
علت بازتاب گردن کودک معمولاً مربوط به قسمت های زیر کورتکس یا قشر مغز بوده و در نهایت به واسطه قسمت های حرکتی مغز مورد ارزیابی قرار می گیرد. این اعمال ارادی سبب می شود تا نوزاد بتواند موقعیت درست مغز خود را ارزیابی کند.
مشخص شدن سلامت کودک:
کودکان از سنین ابتدای زندگی بازتاب های مختلفی از خود نشان می دهند و بازتاب گردن نوزاد نوعی دلیل بر سلامت کودک است. کودکانی که به چرخاندن سر از خود واکنش درستی نشان نمی دهند نیاز به پزشک دارند اما حساسیت نسبت به این موضوع متوسط است و دلیل گسترده ندارد به زبانی ساده، هر کودک میزان واکنش مخصوص به خود دارد و نباید نسبت به این بازتاب نگاه افراطی داشت.
حتما بخوانید: کولیک نوزاد
عملکرد سیستم عصبی:
عملکرد سیستم عصبی نوزادان به صورتی است که روش درست رشد خود را به واسطه یک سری واکنش ها نشان می دهند بنابراین بازتاب گردن نوزاد یکی از مواردی است که از سوی سیستم عصبی مورد نظر بررسی شده و به نوعی نشان از سلامت کودک است.
سطح هوشیاری بالا:
معمولاً کودکانی که بازتاب گردن نوزاد متقارن و غیر متقارن را دنبال می کنند سطح هوشیاری بالایی دارند این رویکرد سبب می شود که وضعیت بازتاب گردن به صورت کاملاً دقیق و حرفه ای صورت بگیرد. ارزیابی ها نشان می دهد که سطح هوشیاری کودکان به نسبت سایر افراد متفاوت است و در نهایت بازتاب گردن به پزشک در تشخیص سلامت کودک کمک می کند.
سلامت ناحیه کورتکس مغز:
قشری در مغز وجود دارد که پس از حرکت گردن تحریک شده و این رویکرد سبب می شود تا کودک پس از اینکه سر خود را چرخاند از خود واکنش نشان دهد به این ترتیب بازتاب گردن یکی از نشانه های سلامت کودک محسوب می شود و در نهایت سطح هوشیاری کودک را مشخص می کند بررسی ها مشخص کرده است که وضعیت بازتاب گردن در نوزادان بین 4 الی 6 ماه بیشتر دیده می شود و مدار های عصبی عملکرد مشخص تری از خود نشان می دهند.
حتما بخوانید: رفلکس بابینسکی
عوارض تاخیر در محو یا شروع رفلاکس گردن نوزاد
طبق بررسی های صورت گرفته رفلاکس گردن نوزاد می بایست تا 6 ماهگی محو شود در صورتی که تاخیر در این راستا دیده شد و زمان بازتاب گردن نوزاد طولانی تر شد احتمالاً یکی از موارد زیر مدنظر است. دقت کنید که عوارض تاخیر بازتاب گردن کودک باید جدی گرفته شود:
1عدم هماهنگی چشم و دستان:
یکی از موارد مهمی که به واسطه طولانی شدن بازتاب گردن نوزاد صورت می گیرد، این است که او نمی تواند هماهنگی درستی بین چشم و دستان خود ایجاد نماید. این مشکل به طور کلی بر روی توانایی بازوی او نیز تاثیر می گذارد.
2نارسایی در عملکرد شنوایی و نوشتاری:
اگر بازتاب گردن نوزاد طولانی شود و یا در زمان درست محو نشود، در هماهنگی حرکتی دست مشکلاتی ایجاد می شود. به طور کلی اختلاف بین عملکرد شفاهی و نوشتاری نیز وجود خواهد داشت. به طور کلی این کودکان در آینده عملکرد شفاهی بهتری از خود نشان می دهند.
3اختلال در رشد حرکات جانبی چشم:
زمانی که اشکالاتی در رشد حرکات جانبی چشم نوزاد رخ دهد، در نهایت توانایی چشم او در دنبال کردن تصاویر دچار مشکل می شود و او نمی تواند مهارت خواندن و نوشتن را به خوبی یاد بگیرد این موضوع در آینده او تاثیر می گذارد و منج به اختلال در خواندن کودک می شود.
4مشکلات راه رفتن:
کودکانی که درگیر رفلاکس گردن طولانی مدت هستند، برخی از نقاط مغزشان دچار تخریب شده است و این موضوع در نهایت سبب می شود تا یادگیری کودک در راه رفتن به مشکل بر بخورد.
5عدم کنترل توازن بدن:
یکی از ویژگی های مهم بدن انسان این است ک بتواند تعادل خود را حفظ کند در حالی که یک کودک با بازتاب گردن طولانی مدت نمی تواند هماهنگی های حرکتی درستی در بدن خود داشته باشد و در نهایت تعادل و توازن بدن او دچار مشکل می شود. عدم کنترل توازن سبب می شود تا نوزاد به مشکلات زیادی بر بخورد و این موضوع روی ذهن او تاثیر می گذارد.
در ادامه بخوانید: گریه نوزاد
سوالات متداول
1- ✔️ بازتاب گردن نوزاد چیست؟
✔️ بازتاب گردن معمولاً به معنی واکنشی است که با چرخاندن سر نوزاد ایجاد می شود که در متن مقاله توضیح داده شده است.
2- ✔️ زمان شروع و محو بازتاب گردن نوزاد چیست؟
✔️ برخی از کودکان از همان روز های اول واکنش مربوط به بازتاب گردن را از خود نشان می دهند اما در متن مقاله شرح داده شده است.
3- ✔️ علت بازتاب گردن نوزاد چیست؟
✔️ علت بازتاب گردن کودک معمولاً مربوط به قسمت های زیر کورتکس یا قشر مغز بوده که در متن مقاله شرح داده شده است.
منبع : بازتاب گردن نوزاد