رسیدن به سن بلوغ برای همه انسان ها نوید بخش یک روزگار جدید است. همه ما زمانی که این دوران را پشت سر می گذاریم احساس بزرگی و عظمت داریم. این احساس در ما شکل می گیرد که دیگر از بچگی خارج شده ایم و به جرگه انسان های بزرگ و تاثیرگذار پیوسته ایم. اما در این بین ممکن است مشکلی به وجود بیاید که این موضوع با تاخیر مواجه شود. بلوغ دیررس از جمله مشکلاتی است که ممکن است فرد را دچار مشکلاتی بکند. سوال عمده ای که مردم از خود می پرسند، این است که آیا بلوغ دیررس چیست و چه راه درمانی دارد؟
عده ای از افراد نمی دانند که مسئله بلوغ دیررس ممکن است عملکردهای شخص را تحت تاثیر قرار دهد، به همین منظور به دنبال رفع این مشکل نمی روند و زمانی متوجه این موضوع می شوند که دیگر دیر شده است. در این مقاله به بررسی موضوع بلوغ دیررس پرداخته شده است.
نشانه بلوغ دیررس در پسران
معمولا سن بلوغ در پسران 14 سال است که البته با توجه به هر اقلیم و فیزیولوژی بدن هر شخص ممکن است که این سن متفاوت شود. مخصوصا که امروزه با توجه به مشکلاتی عدیده ای که در جامعه وجود دارد، این سن به 12 سال نزدیک شده است.
عمده ترین تاثیراتی که در سن بلوغ پسران لحاظ می شود، تغییرات در اندام و دستگاه جنسی آن ها می شود. پسران تا سن 14 سالگی بایستی رشد بیضه های خود را ببیند؛ اگر این رشد برای آن ها رقم نخورده باشد، دچار بلوغ دیررس هستند و بایستی برای درمان به پزشکان متخصص مراجعه کنند تا از طریق آزاد سازی هورمون ها در بدن این افراد، رشد جنسی را برایشان رقم بزند.
همچنین از مشهود ترین علائمی که در بدن پسران هویدا می شود، ناهنجاری های پوستی نظیر سرخ شدن پوست و ایجاد جوش های به اصطلاح غرور جوانی می باشد. اگر پسری در سنین چهارده سالگی یا نهایتا شانزده سالگی چنین آثاری را مشاهده نکرد دچار بلوغ دیررس شده است.
کلفت شدن صدا و رشد سریع قد در یک بازه کوتاه هم از دیگر نشانه های بلوغ پسران است که اگر اتفاق نیفتاد، می توان آن را نشانه ی بلوغ دیررس تلقی کرد. ترشح هورمون های جنسی که در سنین بلوغ شروع می شوند، به کلی بر سیستم پسران تاثیر می گذارد و باعث می شود که تغییرات محسوسی داشته باشند.
پسران دچار بلوغ دیررس معمولا در سن 18 سالگی، تغییرات در بدنشان شروع می شود و تا چند سال ممکن است طول بکشد. البته نکته مهم اینجا است که بلوغ دیررس در پسران ممکن است به شدت در روحیه و روان آن ها تاثیر داشته باشد. این افراد همواره گمان می کنند که از دوستان و همسالان خود عقب تر هستند. بروز این دسته از باورهای مخرب در این افراد ممکن است به شدت در آینده ی آن ها تاثیرات منفی بگذارد و از این حیث می توان گفت که بلوغ دیررس در پسران آثار و تبعات بیشتری از بلوغ دیررس دختران دارد.
حتما بخوانید: جوش های دوران بلوغ
نشانه بلوغ دیررس در دختران
مهمترین اتفاقی که نشانه ای که در بلوغ دختران به وجود می آید، شروع چرخه قاعدگی است که می تواند در ابتدا برای آن ها ترسناک باشد و بعد از آگاه شدن از اصل موضوع برایشان عادی و روتین شود. معمولا این چرخه بایستی از سن 12 الی 14 سال در دختران به وجود بیاید و اگر نهایتا تا 14 سالگی این چرخه برای دختران شروع نشد، دچار بلوغ دیررس شده اند.
همچنین از دیگر نشانه های مهم در بلوغ دختران می توان به جوانه زدن پستان ها اشاره کرد. رشد پستان ها بایستی به گونه ای باشد که برای خود شخص یا والدین مشهود و هویدا باشد. از طرفی دیگر در در همین ایام، یکسری از موهای کرکی شکل در نواحی تناسلی آن ها می روید که نشان از شروع دوران بلوغ می باشد. اگر این دسته از اتفاقات تا نهایتا در سنین 14 سال برای دختران به وقوع نپیوستند، شخص دچار بلوغ دیررس شده است.
بایستی دقت داشت که جا به جایی سن بلوغ و بلوغ دیررس در دختران هم آسیب دارد، البته نه به اندازه پسران. آن ها هم با توجه به حرف های درگوشی که دوستانشان با یکدیگر می گویند ممکن است دچار استرس و اضطراب شوند که چرا آن ها به بلوغ نمی رسند.
حتما بخوانید: علت دیر پریود شدن
علت بلوغ دیررس در دختران و پسران
در رابطه با بلوغ دیررس ممکن است علت مختلف و متفاوتی وجود داشته باشد، اما مهمترین دلیلی که می تواند دوران بلوغ را به تاخیر بیندازد، عدم ترشح هورمون های رشد در دختران و پسران است که سبب می شوند این چرخه انفجاری و پر سرعت رشد با تاخیر مواجه شود. در ادامه باقی علت های بلوغ زودرس را مشاهده می کنید.
نکته مهم در این باره چنین است که در در اکثریت قریب به اتفاق دختران و پسرانی که دچار بلوغ دیررس هستند، هیچ گونه بیماری یا مشکلی در بدن آن ها وجود ندارد؛ بلکه این افراد فقط در مقایسه به همسالان خود از سرعت رشد پایین تری برخوردار هستند. همچنین ممکن است این مشکل به صورت خانوادگی برای افراد زیادی از یک خانواده پیش بیاید و یا حتی به صورت وراثتی بوده باشد.
در علت های نادر تر و کمیاب تر می توان به عدم ترشح صحیح برخی هورمون ها از هیپوتالاموس و هیپوفیز هم اشاره کرد که البته بسیار کمتر از بقیه علت ها رخ می دهند. اگر چنین عللی در فرد قطعی شد، بایستی حتما با مراجعه به پزشک متخصص نسبت به مرتفع کردن این مشکل اقدام کرد.
اختلالات بیضه ها در پسران و اختلالات تخمدان در دختران هم ممکن است در این زمینه دخیل باشند. اگر چنین تشخیصی قطعی به نظر برسد، بایستی حتما اقدامات آندو ژنیک در فرد صورت گیرد. زیرا در صورت اقدام با تاخیر ممکن است پس از شروع بلوغ هم، بلوغ با اختلال مواجه شده و در بعضی از قسمت ها بلوغ صورت نگیرد.
اگر با مسئله بلوغ دیررس در فرزند خود روبرو هستید، حتما با مراجعه به متخصصان و انجام آزمایشات مربوطه و عکسبرداری از اندام هدف، علت مشکل را جویا شوید.
حتما بخوانید: نحوه رفتار با نوجوان
درمان بلوغ دیررس در دختران و پسران
بهترین و البته معروف ترین خط درمانی بلوغ دیررس، استفاده از متد هورمون درمانی است. در این روش با توجه به جنسیت فرد، هورمون های محرک به بدن او تزریق می شود. کار این دسته از هورمون ها این است که اندام را تحریک کنند تا به سمت تغییرات دوران بلوغ حرکت کنند. از طرفی دیگر در موارد حادتر علاوه بر تزریق این دسته از هورمون ها، هورمون ها رشد که بایستی در بدن ترشح می شده اند و ترشح نشده اند وارد اندام و خون می شوند تا همگام با اثر گذاری روی اندام ها، به صورت مستقل تغییرات دوران بلوغ را شروع کنند.
در دختران دچار بلوغ دیررس، اغلب تخمدان هایشان قادر به تولید استروژن مناسب و مورد نیاز نیست. برای این دسته از افراد دارویی ها به غیر از تزریق تجویز می شود که اغلب آن ها بلعیدنی می باشد. پسرانی که بیضه های آنان قادر به تولید تستوسترون مورد نیاز نمی باشد داروهایی در این زمینه تجویز می شود که اغلب به صورت تزریقی می باشند. در تعداد اندکی از این پسران ممکن است تا پایان عمر نیاز به تزریق این دارو باشد.
بحث تغذیه هم بسیار در این باره دخیل می باشد. استفاده مکرر و افراطی از خوراکی ها و موادی که دارای طبیعت سرد هستند، می تواند تاثیرات اندکی در زمینه بلوغ داشته باشند. کما اینکه خوراکی های دارای طبیعت سرد زمینه ساز پیدایش بسیاری از بیماری ها می باشند. بهتر است که با تغییر در برنامه ی غذایی افرادی که دچار بلوغ دیررس هستند، بدن آن ها را آماده ی تغییرات جنسی ثانویه کنیم.
در مجموع این که در مواجهه با چنین مشکلی، والدین نباید دچار استرس و اضطراب شوند که به تبع آن فرزند هم احساس کند نقصی در وجود خود دارد. در آرامش کامل و مراجعه با متخصصان مربوطه، علت مشکل را جویا شده و با انجام درمان های به موقع و مناسب بلوغ را هر چه زودتر در فرزند خود مشاهده خواهید کرد.
کلام آخر
همانگونه که از اسم این دو پیداست، بلوغ زودرس پیش از میانگین نرمال سن بلوغ به وقوع می پیوندد و بلوغ دیررس پس از سن نرمال. هم بلوغ زودرس و هم بلوغ دیررس دارای مشکلاتی هستند که می تواند از نظر جسمانی و روانی آسیب زا باشد.
در ادامه بخوانید: سیگار کشیدن نوجوانان
سوالات متداول
1- ✔️ نشانه بلوغ دیررس در پسران چیست؟
✔️ اگر پسری در سنین چهارده سالگی یا نهایتا شانزده سالگی علائم بلوغ را مشاهده نکرد دچار بلوغ دیررس شده است که در متن مقله شرح داده شده است.
2- ✔️ نشانه بلوغ دیررس در دختران چیست؟
✔️ اگر نهایتا تا 14 سالگی چرخه قاعدگی برای دختران شروع نشد، دچار بلوغ دیررس شده اند. که در متن مقاله شرح داده شده است.
3- ✔️ علت بلوغ دیررس در دختران و پسران چیست؟
✔️ در رابطه با بلوغ دیررس دختران و پسران ممکن است علت مختلف و متفاوتی وجود داشته باشد که در متن مقاله شرح داده شده است.
منبع : بلوغ دیررس