فوبیا ترس و هراس بسیار شدید نسبت به موضوعی است که حتی از فکر کردن به آن مسئله علائمی مثل تپش قلب، افت فشار و تعریق را به همراه دارد، یکی از عجیب ترین و در عین حال رایج ترین انواع فوبیا ترایپوفوبیا (Trypophobia) است که به آن فوبیا حفره یا سوراخ نیز می گویند.
ترایپوفوبیا ترس شدید از خوشه ای از سوراخ و حفره است که دارای فرو رفتگی و الگو های مختلف مثل کندو زنبور عسل بوده و وقتی فرد تصویر یا شی را با این ویژگی ها می بیند دچار ترس و انزجار می شود. نظرات مختلف و متفاوتی در مورد بیماری بودن فوبیای حفره در بین محققان وجود دارد، در این مقاله به بررسی ترایپوفوبیا، علائم، علت و درمان این بیماری پرداخته شده است.
ترایپوفوبیا چیست
ترایپوفوبیا به ترس از حفره و سوراخ معروف است اما این نوع ترس گاهی نسبت به برجستگی و الگو های دیگری که به صوت خوشه ای دور هم جمع شده اند نیز وجود دارد. زمانی که افراد با این اجسام و الگو ها مواجه شده دچار علائم حالت تهوع، خارش، تعریق، لرزش و حتی حملات وحشتزدگی یا پانیک می شوند این علائم در افرادی که انواع فوبیا را دارند، یکی است. ترس موضوعی طبیعی بوده اما در افراد با فوبیای سوراخ انزجار غیر عادی است.
فوبیای حفره بصری بوده و صرفا دیدن تصویر آن علائم را بروز می دهد و منجر به اضطراب در فرد می شود، این ترس بر خلاف عجیب بودن بسیار رایج بوده و افراد زیادی از آن خبر ندارند، محرک های رایج در ایجاد کردن فوبیای سوراخ شامل موارد زیر است.
بسته بندی های حبابی
حباب
مرجان دریایی
دانه های میوه
سوراخ هایی در گوشت فاسد یا در حال پوسیدگی
لانه زنبور
چشم حشرات
غلاف های بذر لوتوس
میوه انار
اسفنج دریایی
میوه توت فرنگی
فوبیا انواع مختلفی داشته که شامل دسته حیوانات، خون و جراحت، محیط طبیعی و موقعیت و موضوع خاص می شود و ترایپوفوبیا جزو دسته محرک های متفرقه به حساب می آید.
حتما بخوانید: فوبیا و ترس از خون چیست
علت فوبیای سوراخ در افراد چیست
وجود فوبیای سوراخ یا ترایپوفوبیا و اضطراب همراه با آن در افراد دلایل مختلفی داشته که نیاز به بررسی های بیشتری دارد اما شایع ترین دلایل وقوع آن شامل موارد زیر است.
دلیل تکاملی فوبیا حفره
طبق یکی از معروف ترین نظریه ها، ترایپوفوبیا پاسخی تکاملی نسبت به مواردی است که با بیماری و خطر همراه هستند، به عنوان مثال بیماری هایی مثل بیماری پوست، انگلی و سایر عفونت ها ممکن است با چنین سوراخ ها و برجستگی هایی مشخص شود.
ارتباط ترایپوفوبیا با حیوانات خطرناک
یکی از نظریه های دیگر در مورد ترایپوفوبیا، این سوراخ ها و حفره ها را با الگو پوستی برخی حیوانات سمی شبیه دانسته و بیان می دارد که به طور ناخودآگاه و غریزی افراد برای دفاع و محافظت از خود دچار علائم ترس و فوبیا می شوند.
خصوصیات بصری الگو های ترایپوفوبیا
برخی تحقیقات نشان داده که علت وجود ترایپوفوبیا یا فوبیای سوراخ، تصویر حفره ها و سوراخ ها بوده و ارتباطی با حیوانات و بیماری ندارد و این مسئله تاکنون مورد سوال بوده که ترایپوفوبیا پاسخ طبیعی به محرک بینایی است یا نوعی فوبیا به حساب می آید.
ارتباط فوبیای حفره با اختلالات دیگر
برخی محققان ادعا کرده که احتمال مشاهده و رخداد ترایپوفوبیا در افرادی که درگیر افسردگی و اضطراب هستند بیشتر وجود داشته و این افراد دچار اختلال در عملکرد روزانه نیز می شوند.
حتما بخوانید: کنترل ترس کودکان
درمان فوبیای حفره چیست
درمان به خصوصی برای این نوع فوبیا وجود نداشته اما از بسیاری درمان های مخصوص انواع فوبیا استفاده می شود که در مواقعی کارساز است، در این جا درمان های مهم را مشاهده می کنید.
درمان ترایپوفوبیا از طریق مواجهه
درمان با مواجهه به صورت قرار گرفتن تدریجی فرد با شی مورد نظر است و امید بر این است که با گذشت زمان و مواجهه با این نوع اجسام حفره دار فرد بر ترس خود غلبه کند. این نوع درمان با تصور کردن ترس خود شروع شده سپس فرد تصویر آن را دیده و بعد به طور حضوری با آن مواجه می شود. این درمان معمولا موفقیت آمیز است.
درمان شناختی رفتاری CBT فوبیا سوراخ
درمان شناختی رفتاری از شایع ترین راه های درمان اضطراب و انواع اختلالات آن است و در کوتاه ترین زمان بهترین نتیجه را می دهد. در این درمان درمانگر در مورد موضوع ترس ترایپوفوبیا با قرد صحبت کرده و در مورد افکار غیر واقعی و جایگزین کردن آن با افکار واقع بینانه تر تلاش می کند.
راه های کسب آرامش در درمان فوبیا حفره
راه های مختلف برای کسب آرامش مثل مراقبه، یوگا و تمرینات تنفس عمیق وجود دارد که منجر به کاهش استرس، اضطراب و افسردگی می شود. شل کردن عضلات و نفس عمیق کشیدن در کاهش علائم فوبیا بسیار تاثیرگذار است.
فرد می تواند زمانی که اجسام سوراخ دار و حفره دار در ذهن او آمدند تصاویر آرام بخش مثل غروب خورشید کنار دریا و یا محیطی پر از گل را جایگزین کند.
دارو درمانی برای ترایپوفوبیا
داروی مشخص برای درمان ترایپوفوبیا وجود نداشته اما دارو های ضد افسردگی و قرص های ضد اضطراب در صورتی که فرد علائم افسردگی و اضطراب داشته باشد تجویز می شود. مصرف دارو برای ترس از حفره و سوراخ باید تحت نظر پزشک انجام شده و بدون تجویز وی احتمال بروز عوارض مختلف وجود دارد.
حتما بخوانید: ترس از مرگ
کلام آخر
با وجود تمام اطلاعات در مورد بیماری ترایپوفوبیا یا فوبیای سوراخ و حفره محققان همچنان به دنبال یافتن دلیل محکم و منطقی برای آن بوده تا درمان مناسب برای آن بیابند اما چون این بیماری اختلال زیادی در عملکرد روزانه ایجاد نمی کند کمتر به آن پرداخته می شود.
آخرین اخبار مرتبط با ترایپوفوبیا یا فوبیای حفره چیست
21 اردیبهشت 1400
ترس، فوبیا و اضطراب سه مورد از اختلالات روانی است که در پی شیوع ویروس کرونا در میان افراد شایع شده است. در حال حاضر فوبیای کرونا نیز در بسیاری افراد در کنار دیگر ترس ها شکل گرفته است. یکی از دلایل پر رنگ ایجاد شدن این نوع فوبیا انتشار اخبار های روزانه در مورد آمار مبتلایان و افراد از دست رفته است.
18 اردیبهشت 1400
طبق تحقیقات انجام شده توسط محققان دانشگاه اموری (آمریکا) و بررسی افراد مبتلا به ترایپوفوبیا، آن ها دریافتند که این فوبیا ترس نبوده و پاسخ مردمک چشم افراد مبتلا به ترایپوفوبیا در زمان مشاهده سوراخ های کوچک، کوچک تر شدن مردمک بود که بیشتر ناشی از حس انزجار و نفرت است و با پاسخی که به محرک های ترسناک می دانند متفاوت بود.
سوالات متداول
1- ✔️ ترایپوفوبیا چیست؟
✔️ ترایپوفوبیا به ترس از حفره و سوراخ معروف بوده اما این نوع ترس گاهی نسبت به برجستگی و الگو های دیگری نیز اطلاق می شود که در متن مقاله توضیح آن ارائه شده است.
2- ✔️ علت ترایپوفوبیا در افراد چیست؟
✔️ وجود فوبیا سوراخ یا ترایپوفوبیا و اضطراب همراه با آن در افراد دلایل مختلفی داشته که نیاز به بررسی های بیشتری دارد که درمتن مقاله شرح داده شده است.
3- ✔️ درمان فوبیا حفره چیست؟
✔️ درمان به خصوصی برای این نوع فوبیا وجود نداشته اما از بسیاری درمان های مخصوص انواع فوبیا استفاده می شود که در متن مقاله ارائه شده است.
منبع : ترایپوفوبیا چیست