شما بار ها و بار ها از واژه شخصیت در جملات روزانه خود استفاده کرده و این عبارت را برای توصیف ویژگی های درونی خود به کار می برید. اما آیا واقعا می دانید شخصیت به چه معنا است؟ شخصیت از چه مولفه هایی تشکیل شده؟ و یا چه عواملی در شکل گیری آن دخیل است؟
به اندازه تمام انسان های روی کره زمین شخصیت های متفاوت وجود داشته و هیچ فردی شبیه به دیگری نیست، تنها برخی صفات یکسان به طور کلی در افراد گروه های مختلف دیده می شود، شخصیت تقریبا در کل عمر ثابت بوده اما قابل تغییر نیز هست. در این مقاله به بررسی کامل تعریف شخصیت پرداخته شده است.
شخصیت چیست
خود کلمه شخصیت از کلمه لاتین Persona نشأت گرفته که به نقاب نمایشی اشاره دارد و توسط اجراکنندگان به منظور نمایش نقش های مختلف یا پنهان کردن هویت آن ها استفاده می شود. شخصیت الگو های نسبتا پایدار از رفتار ها، احساس و افکار در افراد است که او را منحصر به فرد می کند. اعتقاد بر این است که شخصیت از درون فرد نشات می گیرد و در طول زندگی نسبتاً ثابت می ماند.
شخصیت از ترکیب عوامل محیطی و ارثی نشات گرفته و ساخته می شود، اگرچه شخصیت قابل تغییر بوده اما برخی ویزگی های اصلی شخصیت در دوران بزرگسالی نسبتا ثابت باقی می ماند. در حالی که ویژگیهای بی شماری وجود دارد که به روشهای تقریباً نا متناهی با هم ترکیب میشوند و شخصیت را تشکیل می دهند، از زمانی که بقراط و یونانیان باستان چهار خلق و خوی اساسی را پیشنهاد کردند، مردم تلاش کردهاند راهی برای طبقه بندی شخصیتها بیابند.
یکی از مهم ترین طبقه بندی ها طبقه بندی 5 عاملی ابعاد شخصیست بوده که با تست نئو قابل ارزیابی است. یکی دیگر از رایج ترین راه های شخصیت شناسی در افراد استفاده از تست شخصیتی mbti بوده که بر اساس طبقه بندی مایرز بریگز می باشد. افراد معمولا همه انتخاب های خود را بر اساس شخصیتشان انجام می دهند.
حتما بخوانید: شخصیت کاریزماتیک
ویژگی های شخصیت
دقیقا چه چیزی شخصیت را می سازد؟ ویژگی ها و الگوهای فکری و عاطفی نقش مهمی را در این مسئله ایفا می کنند و همچنین ویژگی های بنیادی شخصیتی زیر نیز نقش مهمی دارند.
ثبات
همانطور که ذکر شد، شخصیت یک ثبات نسبی داشته و اساساً افراد در موقعیتهای مختلف به روشهای مشابه یا به روشهای قبلی عمل میکنند.
روانی و فیزیولوژیکی
شخصیت یک ساختار روانشناختی است، اما تحقیقات نشان میدهد که تحت تأثیر فرآیند ها و نیازهای بیولوژیکی نیز قرار دارد.
رفتار و اعمال
شخصیت نه تنها بر نحوه حرکت و واکنش افراد تاثیر داشته بلکه منجر به روش های خاص در عمل نیز می شود.
ابعاد مختلف
شخصیت در چیزی بیش از رفتار ظاهر می شود. می توان آن را در افکار، احساسات، روابط نزدیک و سایر تعاملات اجتماعی خود مشاهده کرد.
حتما بخوانید: برونگرایی چیست
نظریه های شخصیت
تعدادی نظریه در مورد چگونگی رشد شخصیت وجود دارد و مکاتب مختلف فکری در روانشناسی بر بسیاری از این نظریه ها تأثیر می گذارند. برخی از این دیدگاه های اصلی در مورد شخصیت شامل موارد زیر است.
نظریه تیپ های شخصیت
این نظریهها پیشنهاد میکنند که تعداد محدودی از تیپهای شخصیتی وجود دارد که با تأثیرات بیولوژیکی مرتبط هستند، و این نظریه شامل 4 نوع تیپ شخصیتی زیر است:
تیپ شخصیتی A: کمال گرا، بی حوصله، رقابتی، وسواس کار، پیشرفت گرا، پرخاشگر، استرس زا
تیپ شخصیتی B: استرس کم، یکنواخت، انعطاف پذیر، خلاق، سازگار با تغییر، صبور، تمایل به تعویق
تیپ شخصیتی C: بسیار وظیفه شناس، کمال گرا، تلاش برای آشکار کردن احساسات (مثبت و منفی)
تیپ شخصیتی D: احساس نگرانی، غمگینی، تحریک پذیری، دیدگاه بدبینانه، خودگویی منفی، اجتناب از موقعیت های اجتماعی، عدم اعتماد به نفس، ترس از طرد شدن، عبوس به نظر رسیدن، نا امیدی
نظریه های صفت
نظریه های صفت تمایل دارند که شخصیت را نتیجه ویژگی های درونی بدانند که مبتنی بر ژنتیک است و شامل موارد زیر است:
موافق بودن: به دیگران اهمیت می دهد، احساس همدلی می کند، از کمک به دیگران لذت می برد.
وظیفه شناسی: سطوح بالای تفکر، کنترل تکانه خوب، رفتارهای هدفمند
تمایل به جلب رضایت: سازگار، منفعل و پذیرا
برونگرایی: تحریک پذیری، معاشرت پذیری، پرحرفی، قاطعیت و میزان زیاد بیان عاطفی
درونگرایی: ساکت و کم حرف
روان رنجوری: استرس و تغییرات چشمگیر در خلق و خوی خود تجربه کرده، احساس اضطراب می کند، در مورد چیزهای مختلف نگران است، به راحتی ناراحت می شود و تلاش می کند تا پس از رویدادهای استرس زا به عقب برگردد.
گشودگی به تجربه: خلاقیت بالا، برای امتحان چیزهای جدید آماده است، برای رویارویی با چالش های جدید تمرکز می کند.
نظریه های روان پویایی
نظریه های روان پویشی شخصیت به شدت تحت تأثیر کار زیگموند فروید قرار دارند و بر تأثیر ضمیر ناخودآگاه بر شخصیت تأکید دارند. نظریه های روان پویایی شامل نظریه مرحله روانی-جنسی زیگموند فروید و مراحل رشد روانی اجتماعی اریک اریکسون است.
نظریه رفتاری
نظریه های رفتاری بیان می کنند که شخصیت نتیجه تعامل بین فرد و محیط است. نظریه پردازان رفتار رفتارهای قابل مشاهده و اندازه گیری را مطالعه می کنند و اغلب نقش افکار و احساسات درونی را نادیده می گیرند.
نظریه انسان گرایی
نظریه های انسان گرایی بر اهمیت اراده آزاد و تجربه فردی در رشد شخصیت تأکید دارند.
حتما بخوانید: درونگرایی چیست
اختلالات شخصیت چیست
دسته ای از اختلالات روانی، اختلالات شخصیت هستند که در آن فرد دارای الگوی صفتی سخت و ناسالم در افکار رفتار و احساسات است. فرد مبتلا به اختلال شخصیت در درک و ارتباط با موقعیت ها و افراد مشکل دارد. بنابراین حوزه های مختلف این افراد مختل می شود.
معمولا این افراد از اختلال خود آگاه نبوده و راضی به درمان نمی شوند، اختلالات شخصیت شامل سه دسته A، B و C بوده که دسته آ شامل اختلالات شخصیت پارانوئید، اسکیوزئید و اسکیزوتایپال است. دسته ب شامل اختلالات مرزی، نمایشی، ضد اجتماعی و خودشیفته بوده و دسته آخر نیز شامل اختلالات اجتنابی، شخصیت وابسته و وسواس اجباری است. این افراد باید به روانشناس مراجعه کرده و برای درمان خود اقدام کنند.
حتما بخوانید: اختلالات شخصیت مرزی
سوالات متداول
1- ✔️ شخصیت چیست؟
✔️ خود کلمه شخصیت از کلمه لاتین پرسونا نشأت گرفته که به نقاب نمایشی اشاره دارد که در متن مقاله شرح داده شده است.
2- ✔️ ویژگی های شخصیت چیست؟
✔️ ویژگی ها و الگوهای فکری و عاطفی نقش مهمی را در شخصیت مسئله ایفا می کنند که در متن مقاله توضیح داده شده است.
3- ✔️ نظریه های شخصیت چیست؟
✔️ تعدادی نظریه در مورد چگونگی رشد شخصیت وجود دارد و مکاتب مختلف فکری به آن پرداخته اند که در متن مقاله مطرح شده است.
منبع : شخصیت چیست