طرحواره محرومیت هیجانی

طرحواره ها یا تله های زندگی مفاهیم بسیار گسترده و فراگیر مربوط به خود یا رابطه با دیگران بوده که در دوران کودکان بر اساس عوامل مختلف مثل نحوه فرزندپروری یا شرایط محیطی ایجاد شده است. این طرحواره ها عینکی بوده که افراد با آن دنیای اطراف و خود را می بینند. عموما تله های زندگی ناسازگار هستند و اختلالاتی در فرد ایجاد می کنند.

یکی از طرحواره ها از هجده تله زندگی طرحواره محرومیت هیجانی بوده که فرد تصور می کند هیچ وقت نیاز های عاطفی و حمایت از دیگران دریافت نمی کند. این طرحواره محرومیت هیجانی بر تمام حوزه های زندگی فرد تاثیر داشته و در این مقاله به شرح کامل آن پرداخته شده است.

طرحواره محرومیت هیجانی چیست

جمله معروف افراد با طرحوراه محرومیت هیجانی هیچ کس مرا دوست ندارد، است. این طرحواره یکی از رایج ترین تله های زندگی بوده که شناسایی آن در افراد گاهی مشکل است. به دلیل این که معمولا این طرحوراه علائم و رفتار های خاصی برای تشخیص بروز نمی دهد و تنها یک حس مبهم در افراد است.

طرحواره محرومیت هیجانی احساس خلا و پوچی و عدم بر آورده شدن نیاز ها را به همراه دارد. سه نوع محرومیت در افراد وجود دارد که شامل:

1محرومیت از محبت (عدم وجود توجه) : افراد با این نوع محرومیت احساس کمبود توجه داشته و تصور می کنند که کسی آن ها را نمی بیند.

2محرومیت از همدلی: افرادی که احساس می کنند از همدلی محروم هستند تصور کرده که هیچ کس واقعاً به آن ها گوش نمی دهد یا سعی نمی کند وی و احساساتش را درک کند.

3محرومیت از حمایت و مراقبت: در این نوع محرومیت فرد احساس کرده که هیچ کس نمی تواند از او حمایت و مراقبت کند و اغلب این افراد از دیگران حمایت شدید می کنند که گاهی به آن طرحواره ایثار نیز می گویند.

افراد با طرحوراه محرومیت هیجانی همواره احساس تنهایی، غم و افسردگی داشته و هیجانات خود را سرکوب می کنند و یا دلیل هیجانات خود را نمی دانند. چون توقع توجه و دریافت عاطفه از بقیه را ندارند، بنابراین درخواست حمایت عاطفی از دیگران نمی کنند. متاسفانه معمولا این افراد نسبت به داشتن این طرحواره آگاهی ندارند و معتقدند که افراد قوی هیچ نیازی به حمایت و توجه ندارند.

حتما بخوانید: ترس از تنهایی

علائم طرحواره محرومیت هیجانی

در صورت که شش یا بیش از شش مورد از موارد زیر را در خود داشته باشید، احتمالا طرحواره محرومیت هیجانی در شما نیز پر رنگ بوده و نیاز به مراقبت و درمان دارد.

من هرگز واقعاً احساس حمایت عاطفی نکرده ام.

من کسی را نداشته ام که برای مشاوره یا راهنمایی به او تکیه کنم.

من انتظار ندارم نیازهای عاطفی من در روابطم برآورده شود.

در دوران کودکی احساسات و عواطف من به رسمیت شناخته نمی شدند.

چیزی در زندگی من کم است که نمی دانم چیست و احساس خلا می کنم.

احساس نکردم برای کسی خاص و مهم هستم.

من احساسات یا نیازهای خودم را نمی فهمم.

در بیشتر عمرم، مردم از نظر عاطفی کنار من نبودند.

من به ندرت احساسم را با دیگران به اشتراک می گذارم.

پدر و مادرم هنگام بزرگ شدنم از نظر عاطفی از من دور بودند.

حتما بخوانید: مقابله با نا امیدی از زندگی

علت طرحواره محرومیت هیجانی

معمولا افراد با طرحواره محرومیت هیجانی از طرف مراقبت کننده اول، که عموما مادر است، محبت و توجه کافی دریافت نکردند. این افراد معمولا در حوزه های دیگر مانند تامین اسباب بازی، نوع تغذیه و سایر نیاز های جسمانی حمایت شده اند اما نیاز های عاطفی آن ها نادیده گرفته شده است. والدین این افراد معمولا به طور کافی برای او وقت نگذاشته و یا از سنین پایین مهدکودک برای نوزاد در نظر گرفته اند.

مادر افراد با محرومیت هیجانی، توانایی آرام کردن کودک را نیز ندارد و کودک نمی تواند به او پناه ببرد و همین امر منجر به عدم احساس ارزشمندی از سمت کودک می شود. دلسبتگی کودکان با این تله زندگی به صورت نا ایمن بوده و این افراد معمولا دارای طرحواره تایید طلبی و یا نقص و شرم نیز هستند.

حتما بخوانید: دوستی های قبل ازدواج

تاثیر تله محرومیت هیجانی بر زندگی

تله محرومیت هیجانی بر روی ابعاد مختلف زندگی فرد تاثیر گذاشته و منجر به اختلالاتی در آن ابعاد می شود. برخی از تاثیرات طرحواره محرومیت هیجانی شامل موارد زیر است.

روابط بین فردی مختل:

این افراد در روابط بین فردی خود با دوستان، خانواده و اجتماع سرد و بدون مهر بوده و نیاز های خود را با دیگران مطرح نمی کنند.

رابطه عاشقانه نافرجام:

افراد با محرومیت هیجانی در روابط عاشقانه خود نیز دچار مشکلات فروان شده و به دنبال افرادی می روند که سرد، درونگرا و بی مهر بوده و به حرف های فرد گوش نمی دهد و یا وقت کمی را برای فرد اختصاص می دهد و به طور کلی احساسات او  را درک نمی کند. بنابراین این افراد به احتمال زیاد شکست عشقی زیادی را تجربه کرده و مدام به روابط خود پایان می بخشند.

توقع زیاد و خودشیفتگی:

این افراد عموما پر توقع شده و در صورتی که نیاز های وی برطرف نگردد، بسیار خشمگین می شود. گاهی رفتار های خوشیفتگی نیز در آن ها دیده می شود.

حتما بخوانید: درونگرایی چیست

درمان طرحواره محرومیت هیجانی

اولین قدم برای طرحواره درمانی تله محرومیت هیجانی، آگاهی از نیاز های عاطفی خود بوده زیرا عموم این افراد بعد مدتی خواسته ها و نیاز های خود را به طور کامل فراموش می کنند و نمی دانند که چه کسی هستند. بنابراین ابتدا باید به رواندرمانگر متخصص مراجعه کرده تا نسبت به هیجانات و نیاز های عاطفی آگاهی پیدا کنند و آن ها را نادیده نگیرند. چون طرحواره از کودکی ریشه می گیرد، مشاور باید ریشه های این طرحواره را در کودکی و نحوه فرزند پروری والدین پیدا کرده و ارتباطش با حال را بیاید.

افراد با طرحواره محرومیت هیجانی به مرور باید یاد بگیرند، تا روابط صمیمانه مناسب با افراد برقرار کرده، حد و مرز در رابطه را مشخص کنند، درخواست حمایت عاطفی کنند و تفکر صفر و یکی خود را نسبت به اطرافیان از بین ببرند. مشاورین خبره در این حوزه فضایی برای افراد با این محرومیت ایجاد می کنند که همدلی کامل و احساس حمایت به وی منتقل شود.

حتما بخوانید: درمان افسردگی

سوالات متداول

1- ✔️ طرحواره محرومیت هیجانی چیست؟

✔️ این طرحواره یکی از رایج ترین تله های زندگی بوده که فرد احساس درک نشدن دارد که در متن مقاله توضیح داده شده است.

2- ✔️ علائم طرحواره محرومیت هیجانی چیست؟

✔️ طرحواره محرومیت هیجانی علائم و نشانه هایی برای تشخیص دقیق دارد که در متن مقاله به طور کامل مطرح شده است.

3- ✔️ تاثیر تله محرومیت هیجانی بر زندگی چیست؟

✔️​ تله محرومیت هیجانی بر روی ابعاد مختلف زندگی فرد تاثیر گذاشته و مشکلاتی به وجود می آورد که در متن مقاله مطرح شده است.

منبع : طرحواره محرومیت هیجانی